Rize’nin yeşiliyle özdeşleşen karalahanası artık yalnızca tarlada değil, tescilli bir gurur kaynağı olarak sofralarda da fark yaratıyor. 2024 yılında coğrafi işaretle taçlandırılan etli karalahana sarması, yöre halkının yıllardır severek yaptığı bir lezzet olmanın ötesine geçerek Rize mutfağının zenginliğini tüm Türkiye'ye gösterdi. Zahmetli yapım sürecine rağmen sofraya geldiğinde yok satan bu lezzet, hem geleneksel tatlara hem de modern mutfaklara hitap ediyor.
COĞRAFİ İŞARETLE TESCİLLENDİ, RİZE'NİN GURURU OLDU
Rize’nin yöresel değerleri arasında önemli bir yere sahip olan etli karalahana sarması, 2024 yılında aldığı coğrafi işaretle birlikte resmen literatüre girdi. Böylece kentin coğrafi işaretli ürün sayısı 17’ye yükselmiş oldu. Rize’ye yolu düşen ziyaretçilerin ilk tatmak istediği lezzetler arasında yer alan bu özel sarma, şehrin gastronomi turizmine de katkı sağlıyor.
TENCERE DOLUSU LEZZET, SAATLİK EMEĞİN ÜRÜNÜ
Etli karalahana sarması hazırlanırken mutfakta adeta zaman duruyor. Önce tazeliğiyle dikkat çeken karalahanalar tek tek seçilip sıcak suda haşlanıyor. Bu esnada kıyma, soğan, pirinç ve baharatlarla harmanlanan iç harç hazırlanıyor. Haşlanan yapraklara iç harç konulup özenle sarılıyor ve tencereye sıkı sıkıya diziliyor. Sonrasında kısık ateşte uzun süre pişirilerek lezzetini buluyor. Piştikten sonra genellikle yoğurt ve mısır ekmeği eşliğinde servis ediliyor.
SATIR ETİNDEN KIYMAYA UZANAN LEZZET YOLCULUĞU
Geleneksel tarifler zamanla değişse de özünden kopmuyor. Karadenizli ev hanımı Necibe Oflu, geçmişte bu yemeğin satır etiyle yapıldığını, hatta sobaların üzerinde saatlerce pişirildiğini belirtiyor. Günümüzde ise zamana ayak uydurularak kıyma kullanılıyor ve modern ocaklarda pişiriliyor. Ancak tüm bu yeniliklere rağmen karalahana sarmasının karakteristik tadı korunmaya özen gösteriliyor.
BAKIR TENCERELERDEKİ TADI YENİ NESİL DE KEŞFETMELİ
Necibe Oflu, geçmişten günümüze gelen bu eşsiz lezzetin unutulmaması gerektiğini vurguluyor. “Büyüklerimiz sarmaları kaburga kemiği üzerine dizerdi, o lezzet bir başkaydı. Şimdilerde kaburga tercih edilmese de yemeğin özü aynı kalıyor. Gelen misafirler ilk kez deneseler bile bayılıyorlar” diyen Oflu, bu lezzetin daha çok kişi tarafından tanınması için çalıştıklarını da ekliyor.
GENÇ NESİLİN RADARINA GİRMESİ İÇİN TARİF GÜNCELLENİYOR
Hazır yemeklerin popülerleşmesiyle birlikte genç kuşağın geleneksel yemeklerden uzaklaştığını belirten Oflu, karalahana sarmasının modern damaklara da hitap etmesi için tarifte küçük değişiklikler yaptıklarını söylüyor. Bu değişiklikler arasında baharat dengesi, pişirme süresi ve iç harcın daha sade tutulması yer alıyor.
MERAK EDENLERİN İLGİSİ YOĞUN, TADAN BİR DAHA İSTİYOR
Rize’ye gelen ziyaretçiler, etli karalahana sarmasına büyük ilgi gösteriyor. Yemeğin sadece lezzeti değil, yapım sürecindeki emek de insanları etkiliyor. İlk kez tadanlar, bu yemeğin neden bu kadar övüldüğünü daha ilk lokmada anlıyor. Hem yerel halkın hem de turistlerin vazgeçilmezi haline gelen bu sarma, Rize mutfağının baş tacı olarak anılıyor.
YÖRESEL KÜLTÜRÜN TENCEREDEKİ TEMSİLCİSİ
Rize mutfağının olmazsa olmazları arasında yer alan karalahana sarması, yalnızca bir yemek değil; geçmişten bugüne taşınan kültürel bir değer olarak görülüyor. Her sarmada bir hikâye, her tencerede bir gelenek saklı. Coğrafi işaretle taçlanan bu lezzet, mutfak kültürünün yaşayan örneklerinden biri olmayı sürdürüyor.
