Son dakika haberi... Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ayasofya'nın Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilerek ibadete açılmasına yönelik Cumhurbaşkanlığı kararını 'hayırlı olsun' mesajıyla paylaştı. Karar Resmi Gazete'de de yayımlandı, böylece Ayasofya resmen ibadete açıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ayasofya'nın Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilerek ibadete açılmasına yönelik Cumhurbaşkanlığı kararını 'hayırlı olsun' mesajıyla paylaştı.
AYASOFYA YÖNETİMİNİ DİYANET'E DEVREDİLDİ
Ayasofya'nın Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.
Kararda, Ayasofya Camisi'nin müzeye çevrilmesi hakkındaki 1934 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın Danıştay 10. Dairesinin kararıyla iptal edildiği anımsatıldı.
Bu kapsamda Ayasofya Camisi'nin yönetiminin 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un 35. maddesi gereğince Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına karar verildiği belirtildi.
KARAR MECLİS'TE DE ALKIŞLANDI
Ayasofya'nın Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilerek ibadete açılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararı TBMM Genel Kurulu'nda okundu. Milletvekilleri kararı ayakta alkışladı.
DANIŞTAY 1934 TARİHLİ BAKANLAR KURULU KARARINI İPTAL EDİLDİ
Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etti.
Danıştay'ın gerekçesinde, Ayasofya'nın Fatih Sultan Mehmet Han Vakfı mülkiyetinde olduğu, cami olarak toplumun hizmetine sunulduğu belirtildi. Danıştay'ın gerekçesinde Ayasofya'nın tapu belgesinde cami vasfı ile tescilli olduğu, bunun değiştirilemeyeceği kaydedildi. Gerekçede, "Vakıf senedindeki cami vasfı dışında kullanımının ve başka bir amaca özgülenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır" denildi.
Gerekçeli kararın tamamı şöyle:
"Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararı, yukarıda yer verilen mevzuat, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ve AİHM kararları kapsamında değerlendirildiğinde; Ayasofya'nın, statüsü muhafaza edilerek hukuk düzenimizle güvence altına alınan, özel hukuk tüzel kişiliğini haiz mazbut vakıf niteliğindeki Fatih Sultan Mehmet Han Vakfı'nın mülkiyetinde olduğu, Ayasofya'nın, vakfedenin iradesi gereği sürekli şekilde cami olarak kullanılması için toplumun hizmetine sunulduğu, bedelsiz olarak kamunun istifadesine terk edilmesi yönüyle hayrat taşınmaz niteliği taşıdığı, tapu belgesinde de cami vasfı ile tescilli bulunduğu, Vakıf senedinin, hukuk kuralı etki, değer ve gücünde olduğu, vakfedilen taşınmazın vakıf senedindeki niteliğinin ve kullanım amacının değiştirilemeyeceği, bu hususun tüm gerçek ve tüzel kişilerle birlikte davalı idare için de bağlayıcı olduğu, Devletin, vakıf varlığının, vakfedenin iradesine uygun olarak kullanılmasını sağlama yönünde pozitif yükümlülüğü, vakıf mal ve hakları ile ilgili olarak vakfedenin iradesini ortadan kaldıracak şekilde müdahalede bulunmama yönünde de negatif yükümlülüğünün bulunduğu, kuşkusuzdur.
Bu durumda, Türk hukuk sisteminde kadimden beri korunarak yaşatılan Vakfa ait taşınmaz ve hakların vakfiyesi doğrultusunda istifadesine bırakıldığı toplum tarafından kullanılmasına engel olunamayacağı, vakıf senedinde sürekli olarak tahsis edildiği cami vasfı dışında kullanımının ve başka bir amaca özgülenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonucuna varıldığından, bu hususlar dikkate alınmaksızın Ayasofya'nın cami olarak kullanımının sonlandırılarak müzeye çevrilmesi yönünde tesis edilen dava konusu Bakanlar Kurulu Kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu durumda, Türk hukuk sisteminde kadimden beri korunarak yaşatılan Vakfa ait taşınmaz ve hakların vakfiyesi doğrultusunda istifadesine bırakıldığı toplum tarafından kullanılmasına engel olunamayacağı, vakıf senedinde sürekli olarak tahsis edildiği cami vasfı dışında kullanımının ve başka bir amaca özgülenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonucuna varıldığından, bu hususlar dikkate alınmaksızın Ayasofya'nın cami olarak kullanımının sonlandırılarak müzeye çevrilmesi yönünde tesis edilen dava konusu Bakanlar Kurulu Kararında hukuka uygunluk görülmemiştir."
DAVUTOĞLU: BEKLENEN ÖZLEMİN GERÇEĞE DÖNÜŞMESİDİR
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu sosyal medyadan Ayasofya'nın yeniden ibadete açılması ile ilgili açıklamada bulundu.
Ahmet Davutoğlu'nun açıklaması şöyle: Ayasofya’nın ibadete açılması, on yıllardır beklenen özlemin gerçeğe dönüşmesidir. İktidar ve muhalefetin takındıkları sorumlu tavır takdire şayandır. Fethin sembolü, Fatih’in emaneti olan ve İstanbul’un tüm medeniyet birikimini barındıran #AyasofyaCamii hayırlı olsun.
YUNANİSTAN'DAN İLK TEPKİ
Ayasofya'nın müzeye çevrilmesine dair Bakanlar Kurulu kararının iptal edilmesine Yunanistan'dan ilk tepki geldi.
Yunanistan Kültür Bakanlığı "Ayasofya kararı bütün uygar dünyaya karşı bir provokasyon" açıklamasında bulunurken Kültür Bakanı Lina Mendoni ise, "Erdoğan'ın bu milliyetçi davranışı, ülkesini 600 yıl geriye götürdü" dedi.
AYASOFYA'NIN ÖNÜNDE TOPLANMAYA BAŞLADILAR
Danıştay'ın iptal kararının ardından Ayasofya önünde toplanmalar başladı. Ellerinde Türk bayrakları bulunan çok sayıda kişi, dua edip tekbir getirdi.
Danıştay iptal kararı Ayasofya Meydanı'nda coşkuyla karşılandı.
Yerli ve yabancı medya kuruluşlarının yanı sıra vatandaşların bekleyişini sürdürdüğü tarihi Ayasofya Meydanı'nda toplanan yaklaşık 100 kişilik grup sloganlar attı.
ORTODOKS KİLİSESİ'NDEN İLK TEPKİ
Danıştay'ın Ayasofya kararına ilk uluslararası tepki Rus Ortodoks Kilisesi'nden geldi.
Kilise'den yapılan açıklamada "Türk mahkemesinin Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi kararını esefle karşılıyoruz. Ne yazık ki Rus Ortodoks Kilisesi'nin ve diğer Ortodoks kiliselerinin sesi duyulmadı. Bu karar daha büyük anlaşmazlıklara neden olabilir" ifadeleri kullanıldı.
NE OLMUŞTU?
Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği, Ayasofya için ilk olarak 2005'te Danıştay'a dava açmıştı. Dernek, 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütmenin durdurulmasını istemişti.
Danıştay 10. Dairesi, 24 Haziran 2005'te söz konusu Bakanlar Kurulu kararının yürütmesini durdurma istemini reddetmişti. Daire 2008'de ise Ayasofya Camisi'nin müze olarak kullanılmasında hukuka aykırılık bulunmadığına işaret ederek, davayı reddetmişti.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Dairenin bu kararını onamıştı. Dernek, 2016'da tekrar Danıştay'a dava açmıştı.
Derneğin, Anayasa Mahkemesine yaptığı bireysel başvuru hakkında ise 2018'de karar verilmişti. Yüksek Mahkeme, Ayasofya'nın namaz kılınması için ibadete açılması yönündeki talebin reddedilmesi nedeniyle din ve vicdan hürriyetinin ihlal edildiği iddiasıyla yapılan başvuruyu, 'incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik' nedeniyle kabul edilemez bulmuştu.
