Tiktok'un ABD operasyonları, uzun süren siyasi ve hukuki bir mücadelenin ardından ABD'li yatırımcılar ve Körfez menşeli fonlardan oluşan bir konsorsiyuma devredildi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump, Oracle kurucu ortağı Larry Ellison'ın da aralarında bulunduğu bir grup yatırımcıya mülkiyetin geçişini sağlayan başkanlık kararnamesini imzaladığını duyurdu.
Trump, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile yaptığı görüşmenin olumlu geçtiğini belirtirken, Çin tarafından resmi bir açıklama gelmedi.
ANLAŞMANIN MALİ DETAYLARI VE DEĞERLENDİRMELER
Euronews'te yer alan habere göre, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, yapılan bu anlaşmanın Tiktok'u yaklaşık 14 milyar dolar olarak değerlendirdiğini açıkladı.
Bu rakam, ByteDance'in 2025 Ağustos ayı itibarıyla belirlediği 330 milyar dolarlık küresel değerlemenin oldukça altında kalıyor.
Anlaşmanın gerçekleşmesinde hem Trump hem de Hazine Bakanı Scott Bessent, Vance'in kilit bir rol oynadığını ifade ettiler.
Yeni konsorsiyumun, aralarında Larry Ellison, Michael Dell ve medya patronu Rupert Murdoch'ın da bulunduğu 4 ya da 5 ABD'li yatırımcıdan oluşacağı bildirilirken, Oracle'ın çok büyük bir rol üstlendiği vurgulandı.
Sadece video değil, artık ses de var! Tiktok'ta DM'leriniz artık çok daha keyifli
ZORUNLU SATIŞIN ARKA PLANINDAKİ ENDİŞELER
Tiktok neden satışa zorlandı? Platformun Çinli ana şirketi ByteDance'in Çin Komünist Partisi (ÇKP) ile olası bağları ve ABD'li kullanıcı verilerini toplama potansiyeli, tasarının ana gerekçesiydi.
ABD'li yetkililer, hassas kullanıcı bilgilerine Çin hükümeti tarafından erişilebileceği ve istismar edilebileceği endişesini dile getiriyordu.
Ayrıca, Çin'in ulusal güvenlik yasalarının özel şirketlerden ve bireysel kullanıcılardan istihbarat toplama amacıyla veri talep etme yetkisi vermesi de kritik bir gerekçe olarak sunuldu.
Benzer endişeler Kanada, Avustralya, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerin parlamentolarında da dile getirilmiş ve çeşitli kısıtlamalara yol açmıştı.
FİTİLİ ATEŞLEYEN VERİ İHLALİ İDDİALARI
Tartışmanın fitili, eski Başkan Trump'ın ilk döneminde, ByteDance'in Çin merkezli çalışanlarının ABD'li kullanıcılara ait kamuya açık olmayan verilere birden fazla kez eriştiğini ileri süren sızdırılmış ses kayıtlarıyla yapılan haberlerle ateşlenmişti.
Bu iddialar, zaten gergin olan ABD-Çin ticaret ve teknoloji savaşında Tiktok'un konumunu daha da zora soktu.
Platform yetkilileri ise ABD'li kullanıcıların verilerini Çin hükümetiyle paylaşmadıklarını ve paylaşmayacaklarını sürekli olarak savundular.
Takipçi sayısı az olanlara kötü haber: Artık yapamayacaksınız!
TİKTOK ARTIK İSRAİL YANLISI MİLYARDERLERİN KONTROLÜNDE Mİ?
Kağıt üzerinde ulusal güvenlik ve veri gizliliği odaklı görünen bu satış, birçok yorumcuya göre aslında küresel gençlik platformunun güç ve kontrol mücadelesiyle ilgili.
Özellikle İsrail hakkındaki siyasi anlatıların platformda nasıl şekilleneceği konusunda ciddi tartışmalar bulunuyor.
Zira platformun yeni sahipleri arasında, ABD'nin en önde gelen İsrail yanlısı milyarderleri ve Abu Dabili yönetici ailesine ait bir fon yer alıyor.
ALGORİTMA LİSANSI ORACLE'DA
Perşembe günü duyurulan anlaşmanın kritik hükümleri, platformun geleceği açısından dikkat çekiyor:
* ByteDance, yeni kurulan şirkette yüzde 20'den az hisseye sahip olacak.
* ABD'li yatırımcılar yüzde 65'in biraz üzerinde pay alacak.
* Oracle, Silver Lake ve Abu Dabi'nin MGX fonu birlikte yüzde 45 hisseyi kontrol edecek.
* ABD kullanıcı verileri Oracle'ın ABD içindeki bulut altyapısında depolanacak.
* En dikkat çekeni ise Oracle'ın Tiktok'un öneri algoritmasını lisanslayacak olması. Bu sayede Pekin'in algoritma üzerindeki erişimi resmen kesilecek.
Bu son hüküm, uzun süredir siyasetçilerin ve iş insanlarının peşinde olduğu Tiktok algoritmasının kontrolünü Oracle'a geçiriyor.
Oracle'ın CEO'su Safra Catz ve kurucusu Larry Ellison, açıkça İsrail yanlısı görüşleriyle tanınıyor.
Catz'in, İsrail'i desteklemeyen çalışanların Oracle'da yeri olmadığını açıklaması ve Ellison'ın İsrail'le uzun süreli siyasi ve mali bağları, platformun yeni politikalarına dair endişeleri artırıyor.
Oracle, İsrail Savunma Kuvvetleri'ne (IDF) ekipman bağışlıyor ve yapay zeka ile bulut teknolojileri içeren projelerde ortaklıklar yürütüyor.
GAZE İÇERİKLERİ VE SANSÜR TARTIŞMALARI
Son dönemde platform, İsrail'in askeri operasyonlarını, sivil kayıpları ve dünya genelindeki Gazze dayanışma yürüyüşlerini gösteren videolarla gündeme gelmişti.
Filistinli seslerin milyonlarca genç ABD'liye gerçek zamanlı ulaşması, ABD'li bazı siyasetçilerin tepkisini çekmişti.
Senatörler Josh Hawley ve Marco Rubio gibi isimler, platformu 'Filistin yanlısı' ve 'İsrail karşıtı' içerik barındırdığı gerekçesiyle doğrudan hedef almış ve yasaklanmasını istemişti.
Hatta 2024 Eylül ayında yayımlanan detaylı bir rapor, Tiktok algoritmasının 'İsrail'e karşı taraflı' olduğunu öne sürmüştü.
NETANYAHU'DAN KRİTİK ÇIKIŞ: SIRADA X VAR
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu için gittiği ABD'de sosyal medyanın yeni bir 'savaş aracı' olduğunu savunarak, Tiktok'tan sonra sıranın X platformunda olduğunu ve şirketin sahibi Elon Musk ile de görüşeceklerini açıkladı.
Netanyahu, "Savaş araçlarını kullanmak zorundayız. Bilirsiniz, silahlar zamanla değişir" diyerek ABD'deki taban desteğini güvence altına almanın önemini vurguladı.
Algoritmadaki değişikliklerin, kullanıcıların farklı içerikler görmesi anlamına gelebileceği endişesi, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Af Örgütü gibi kuruluşların Filistin içeriklerinin platformlardan kaldırılması yönündeki geçmiş raporları ışığında daha da ciddiyet kazanıyor.
'ALGORİTMANIN İSRAİLLEŞTİRİLMESİ' GÜNDEMDE
Çeşitli sosyal medya platformlarında ve Filistin yanlısı forumlarda 'Tiktok algoritmasının İsrailleştirilmesi' ifadesi alaycı bir şekilde gündeme oturdu.
Bu ifade, algoritmanın İsrail yanlısı bir önyargı taşıyabileceği imasını taşıyor.
WikiLeaks'in X platformundaki, "ABD'de anlatı kontrolü mücadelesinde İsrail yanlısı milyarderler Tiktok'u ele geçiriyor" başlıklı sert eleştirisi, #TikTokSale ve #Ellison etiketlerinin X'te hızla trend olmasına yol açtı.
TİKTOK'UN SİHİRLİ FORMÜLÜ: ALGORİTMALAR
Tiktok'un küresel başarısının temelinde, içerik üreticisi ve tüketicisi arasındaki ayrımı bulanıklaştıran benzersiz algoritmaları yatıyor.
Kullanıcılar, takip etmedikleri hesaplardan gelen sonsuz video akışıyla karşılaşıyor.
Bu algoritma, takipçisi olmayan bir videonun bile beğeni alması halinde hızla milyonlarca izleyiciye ulaşmasını sağlıyor ve platformun asıl alametifarikası olarak kabul ediliyor.
Uzmanlar, hangi faktörlerin bir videoyu viral yaptığını algoritma ekibinin bile tam olarak bilmediğini, formülün 'çok sofistike' olduğunu belirtiyor.
Oracle'ın lisanslayacağı bu algoritmanın öneri yapısındaki en ufak bir değişiklik bile küresel siyasi söylemi derinden etkileme potansiyeli taşıyor.
Tiktok'tan görme engelliler için büyük kolaylık! Yapay zeka sayesinde erişilebilirlik artıyor
TİKTOK YENİ YÖNETİCİLERİ VE BAĞLANTILARI
Tiktok'u yönetecek konsorsiyumun kilit isimleri ve bilinen bağlantıları şunlar:
Larry Ellison (Oracle Kurucu Ortağı): Konsorsiyum lideri. TikTok'un algoritması ve bulut sistemleri kontrolü altında. İsrail'e en büyük özel bağışçıların başında geliyor.
Rupert & Lachlan Murdoch (News Corp. Sahipleri): Fox News, New York Post gibi büyük medya gruplarının sahibi.
Michael Dell (Dell Technologies Sahibi): Şirketi, İsrail ordusuna donanım, veri ve yapay zeka desteği sağladı.
MGX (Abu Dabili Şirket): Şeyh Tahnoon bin Zayed yönetiminde. Körfez kraliyet ailesi bağlantılı fon.
Silver Lake: Silikon Vadisi merkezli özel sermaye fonu, Wall Street etkisini konsorsiyuma taşıyor.
