ABD’de Stanford, Johns Hopkins, Northeastern ve Washington üniversitelerinden akademisyenlerin ortak yürüttüğü ve Science dergisinde yayımlanan yeni araştırma, sosyal medya platformu X’in (eski Twitter) paylaşım akışındaki değişimlerin kullanıcıların siyasi kutuplaşma düzeylerini çok kısa sürede keskin biçimde artırabileceğini ortaya koydu. Bulgular, tartışmalı içeriklere maruz kalmanın yalnızca öfke ve üzüntü duygularını yükseltmediğini; aynı zamanda siyasi rakiplere duyulan düşmanlığı da büyüttüğünü gösteriyor.
The Guardian’ın aktardığı araştırmada, bir hafta boyunca iki farklı kullanıcı grubuna farklı içerik akışları gösterildi.
Bir gruba daha fazla anlaşmazlık ve siyasi çatışma içeren paylaşımlar,
Diğer gruba ise bu tür içeriklerin azaltıldığı bir akış sunuldu.
Her iki grup, gösterilen paylaşımları okuduktan sonra siyasi rakiplerine karşı hisleri, güven duyguları ve genel siyasi tutumları üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Sonuçlar, özellikle antidemokratik ifadeler ve partizan düşmanlık içeren paylaşımlara sürekli maruz kalmanın, kullanıcıların siyasi kutuplaşma duygularını kısa sürede keskin biçimde artırdığını ortaya çıkardı.
“BİR HAFTADA ÜÇ YILLIK KUTUPLAŞMA ETKİSİ”
Araştırmanın ortak yazarlarından Johns Hopkins Üniversitesi’nden Tiziano Piccardi, sonuçların şaşırtıcı derecede güçlü olduğunu belirterek şunları söyledi:
“ABD’deki mevcut siyasi eğilimlere bakıldığında, kullanıcıların bir haftadaki değişimi, normalde üç yılda oluşabilecek kutuplaşmaya denk geliyor.”
Washington Üniversitesi’nden araştırmacı Martin Saveski ise bulguların, sosyal medya algoritmalarının etkisini açıkça gösterdiğini vurguladı:
“Bu çalışma, algoritmaların kullanıcıların duyguları ve siyasi algıları üzerindeki gerçek gücünü ortaya koyuyor.”
ALGORİTMALAR SİYASİ TUTUMU NASIL ŞEKİLLENDİRİYOR?
Araştırmada, duygusal tepkiyi tetikleyen içeriklerde birkaç ortak nokta tespit edildi:
- Rakip siyasi grupları aşağılayan dil,
- Seçim sürecine güvensizlik oluşturan paylaşımlar,
- Nefret söylemine yakın ifadeler,
- “Biz ve onlar” ayrımını keskinleştiren çerçeveler,
- Sık tekrar edilen, yoğun duygusal yüklü mesajlar.
Bu içeriklere maruz kalan kullanıcıların:
- öfke ve üzüntülerinde artış,
- siyasi rakiplerine karşı daha fazla düşmanlık,
- çözüm ve uzlaşıya dair umutsuzluk,
- “karşı taraf tehdit” algısında yükselme
gibi duygusal ve düşünsel tepkiler verdiği gözlemlendi.
ARAŞTIRMA NE SÖYLÜYOR?
Bilim insanları, X’in algoritmik sıralama sisteminin, kullanıcının tepkisini artıracak içerikleri öne çıkararak kutuplaştırıcı etkileri hızlandırabileceğini belirtiyor.
Çalışma, büyük sosyal medya platformlarının:
- siyasi süreçler,
- toplumsal ilişkiler,
- duygusal tepkiler,
- demokratik normlar
üzerindeki etkisine dikkat çekmiş oldu.
Piccardi, bu tür içerik akışlarının yalnızca kişisel duygu durumunu değil, toplumsal kutuplaşmayı da derinleştirdiği uyarısını yaptı.
