Arakanlı Müslümanlara yönelik üç aydır acımasızca yürütülen etnik temizlik harekatının arkasında, Genelkurmay Başkanı Hlaing bulunuyor. Hlaing, 2009’da da Müslümanlara yönelik benzer bir kampanya yürütmüş, ordudaki yükselişine de böyle başlamıştı.
Myanmar ordusu ve Budist fanatiklerin, Arakanlı Müslümanlara yönelik saldırıları üç aydır bütün şiddetiyle devam ediyor. Hükümetin, güvenlik güçlerine yapılan bir saldırıyı gerekçe göstererek başlattığı operasyonlarda yüzlerce Müslüman köyü yakıldı, binlerce sivil öldü. 600 binin üzerinde Arakanlı Müslüman ise komşu ülke Bangladeş’e iltica etti. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Arakanlılara yapılanı ‘etnik temizlik’ olarak tanımladı. Amerikan New York Times gazetesi, bu katliamların arkasındaki bir numaralı isme dair bilinmeyenleri yazdı. Myanmar Genelkurmay Başkanı Orgeneral Min Aung Hlaing, Müslüman bölgelere yönelik saldırıların ve zulmün sembolü haline gelmiş durumda. Zira Hlaing’in ordudaki yükselişi, Arakan’da 2009 yılında yaptığı etnik temizlik harekatına dayanıyor. Hlaing komutasındaki birlikler, 2009 yılında Arakanlı Müslümanların yaşadığı, Tayland sınırındaki Shan ve Çin’e yakın Kokang bölgelerindeki onbinlerce Müslüman’ı yerinden etmişti. Ordu, bu dönemde sivillerin öldürülmesi ve tecavüze uğraması ile Müslüman köylerinin sistematik olarak yakılmasından sorumlu tutulmuştu. General Hlaing, bu olaylardan iki yıl sonra Genelkurmay Başkanlığı’na yükseldi.
Hlaing, Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis’in dünkü ziyaretinde onunla görüşen isimlerden biriydi. Ülkenin en büyük kenti Yangon’da bulunan Azize Meryem Katedrali’nde yapılan görüşme 15 dakika sürdü. Ardından Papa ve General, birbirlerine hediyelerini takdim etti. Papa Hlaing’e ziyaretini simgeleyen bir madalya verirken, Myanmarlı komutan da misafirine bir mızıka ve pirinç kasesi hediye etti. Papa Francis ve Hlaing’in, ‘yetkililerin, ülkenin geçtiği dönüşüm sürecindeki büyük sorumluluklarını tartıştığı kaydedildi.
Askerin yönetimdeki etkisinin büyük olduğu ülkede, Hlaing ‘en güçlü adam’ olarak niteleniyor. Ülkenin Nobel Barış Ödüllü sivil lideri Daw Aung San Suu Kyi, Arakanlı Müslümanlara yapılanlardan dolayı eleştiriliyor. Ancak Kyi’nin, ordunun üzerinde hiçbir otoritesi bulunmadığı belirtiliyor. Öte yandan Müslümanlara yönelik zulmün ülkede çoğunluğu oluşturan Budistlerden destek gördüğü, Hlaing’in popülaritesinin son dönemde büyük artış gösterdiği ifade ediliyor.
Myanmar yönetimine ise Batılı ülkeler ve uluslararası kuruluşlardan tepkiler geliyor. Son olarak ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, geçen hafta yaptığı açıklamada Myanmar’ın Arakan’da etnik temizlik yaptığını dile getirmişti. ABD’li bakan, ‘korkunç suçlar’ sona ermediği takdirde Myanmar’a yaptırım uygulayabileceklerini söylemişti.
VATANLARINA DÖNÜNCE VATANSIZ KALACAKLAR
Myanmar yönetiminin Arakanlı Müslümanlara yönelik etnik temizlik harekatında bugüne kadar 600 binin üzerinde Müslüman yurtlarından oldu. Müslümanlar, zorlu koşulları ve ölüm tehlikesini göze alarak Bangladeş’e kaçıyor. Bu yolculukta günlerce yürümek zorunda kalan Müslümanlar, iki ülke arasındaki nehri ise kendi yaptıkları derme çatma sallarla aşıyor. Bangladeş ve Myanmar Dışişleri Bakanları’nın, geçen günlerde mültecilerin dönüşü için anlaştıkları bildirilmişti. Dün, bu anlaşmaya ilişkin bazı detaylar ortaya çıktı. Myanmar tarafından yapılan açıklamada, iki ülkenin, yurtlarına dönmek isteyen Müslümanları Arakan’a geri göndermek için işbirliği yapacağı kaydedildi. Ancak New York Times ve BBC’de yer alan haberlerde, geri gönderilen Müslümanlara vatabdaşlık hakkı verilmeyeceği endişesinin taşındığı ifade edildi.
ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜ: İNSANLIK DIŞI APARTHEİD
Uluslararası Af Örgütü, Myanmar’da Arakanlı Müslümanları hedef alan uzun süreli ayrımcılık ve zulmü ‘insanlık dışı Apartheid’ olarak nitelendiriyor. Örgütün, iki yıl boyunca yapılan görüşmeleri ve toplanan kanıtları bir araya getirdiği yeni raporunda, Rohingyaların Myanmar’da nasıl yaşadıkları detaylarıyla anlatılıyor ve “devlet destekli, insanlık dışı Apartheid’a (ırkçı ayrımcılık sistemi) varan kurumsallaşmış ayrımcılığa dayalı korkunç bir sisteme” maruz kaldıkları vurgulanıyor. Raporda, ayrımcılığın özellikle son 5 yıldır kötüleştiğine dikkat çekilerek askeri operasyonlardan kaçanların eve geri döndüklerinde neyle karşı karşıya kalacakları sorgulanıyor.
AMAÇ MÜSLÜMANLARI SİLMEK
Myanmar’da 25 Ağustos’tan bu yana devam eden saldırıların ardından, Arakan eyaletinde sadece 350 bin civarında Müslüman’ın kaldığı belirtildi. Komşu ülke Bangladeş’e kaçanların sayısı ise 625 bin civarında. Yani bölgedeki Müslümanların üçte ikisi, üç ayda yurtlarından sürülmüş oldu. Myanmar ordusu, bunun ağustos ayında güvenlik güçlerine düzenlenen ve 12 polisin öldüğü saldırıya karşı ‘orantılı bir yanıt’ olduğunu savunuyor. Öte yandan Myanmar’ın, Müslümanlara etnik temizlik politikası yeni değil. Zira 1970’li yıllarda ülkedeki Müslüman nüfusunun iki milyon civarında olduğu tahmin ediliyor.
PAPA ‘ROHİNGYA’ DİYEMEDİ
Papa Francis, Arakan’da yaşanan insanlık dramına dikkat çekmek üzere dün Myanmar’daydı. Katolik dünyasının ruhani lideri, dört günlük ziyaretinin ilk gününde, Myanmar’da yaşayan Katoliklerin renkli kıyafetleri ve bayraklarıyla karşılandı. Papa, dün Nobel ödüllü yazar ve sivil lider Aung San Suu Kyi ve Rohingya Müslümanları’na yönelik etnik temizliğin mimarı Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing ile bir araya geldi. Burada en büyü merak konusu, Papa’nın ‘Rohingya’ kelimesini kullanıp kullanmayacağıydı. Arakanlı Müslümanlar kendilerini bu sözcükle tanımlarken, Budistler ‘Rohingya’ kelimesinin kullanılmasına karşı çıkıyor. Papa, yaptığı görüşmelerde ‘Rohingya’ demedi. Papa Francis’in bu kararı vermesinin sebebinin, ülkedeki Hristiyan azınlığa tepki duyulmasını engellemek olduğu ifade edildi. Myanmar’daki 50 milyonluk nüfusun yaklaşık 700 bini Katolik Hirstiyanlardan oluşuyor.
