2017’nin kasım ayında 2016’nın aynı dönemine göre 1,9 milyar dolar yükselen cari açık 12 aylık dönemde ise 43,7 milyar dolara ulaştı. Uzmanlar ise cari açığın finansman kalitesindeki bozulmasına dikkat çekiyor.
* Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Kasım 2017 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı. Buna göre, cari işlemler açığı, kasımda bir önceki yılın aynı ayına kıyasla 1 milyar 947 milyon dolar artarak 4 milyar 200 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bunun sonucunda, 12 aylık cari işlemler açığı 43 milyar 752 milyon dolar oldu. Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 824 milyon dolar artarak 4 milyar 674 milyon dolara ve birincil gelir dengesi açığının 555 milyon dolar artarak 1 milyar 44 milyon dolara yükselmesi etkili oldu. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 322 milyon dolar yükselerek 1 milyar 200 milyon dolara çıktı.
* CHP Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, cari açıkla ilgili şu değerlendirmeleri yaptı:
* Cari açık yabancı yatırımcıyı kaçırtacak orana çıktı. 5 ayda yüzde 20 artışta döviz ve enerji fiyatlarındaki hızlı artış da etkili oldu. Bu oran ne yazık ki dış yatırımcıları kaçırtacak bir görünüm.
* Yıllıklandırılmış olarak bakıldığında cari açığın Eylül, Ekim ve Kasım aylarında hızla arttığı görülüyor.
* 2017 yılı Ocak-Kasım dönemi cari işlem açığı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 32 arttı. Bu haliyle cari açık milli gelirin yüzde 5’ine yaklaşacak ve Türkiye milli gelire oranla en fazla açık veren ülkelerden birisi olacak.
* 2016 yılı Ocak-Kasım arası dönemle karşılaştırıldığında portföy yatırımlarının 8,2 milyar dolardan 23,9 milyar dolara çıktığı görülüyor. Cari açığın finansmanının yüzde 60’ının portföy yatırımları ile gerçekleşmesi, Türkiye ekonomisinde sermaye girişinin uzun vade yerine gittikçe kısa vadeli olarak gerçekleştiğine işaret ediyor.
* Ocak-Kasım döneminde yabancıların doğrudan yatırımları 6,8 milyar dolar olmuştur.
* Doğrudan yatırım girişlerinde, üretken yatırımların değil, gayrimenkul yatırımlarının payı artmaktadır. 6,8 milyar doların 4,6 milyar dolarlık kısmı gayrimenkul alımıdır. Yani ülkemize gelen yabancılar üretken alanlara yatırım yapmayı tercih etmemektedir.
* OHAL ortamında yabancı yatırımcıların tercihi beklendiği gibi ranttan yana olmuştur.
* 2016’nın 11 ayında 8,5 milyar dolara yaklaşan kaynağı belirsiz döviz girişi 2017’nin aynı döneminde 2,3 milyar dolara kadar düşmüştür. Bu da gelecek ile ilgili alarm verici bir gösterge olarak okunabilir.
İTHALATTAKİ HIZLI ARTIŞ İHRACATI GÖLGELEDİ
Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Türkiye’nin 2017’de aylık ihracatını 13 milyar doların üzerine çıkarmayı başarmasına rağmen ithalatın hızlı bir artış gösterdiğini belirterek, “Cari açığın gerilemesi için özellikle orta ve uzun vadede gerek üretimin gerek ihracatın kalitesini artıracak yapısal değişikliklerin hayata geçirilmesi ve ihracata ivme kazandırmak yoluyla dış ticaret açığının hızının azaltılması gerekiyor. Yüksek katma değerli ürün ihracatına ve yeni pazarlara ağırlık vermemizin daha da önem kazandığını görüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
