İktisada yeni bir bakış aşısı getiren “Katılım Ekonomisi” kitabı raflarda yerini aldı. Türkiye’de Katılım Bankası kavramını ortaya atan ve bu konuda 1999 yılından bu yana çalışmalar yapan Temel Hazıroğlu’nun hazırladığı kitap, iktisadın ikinci plana itilen ahlâk ve kültür temelli olma özelliğini öne çıkartıyor.
İz Yayıncılık’tan çıkan kitapta, modern iktisadın kıt kaynakların sınırsız ihtiyaçların giderilmesi için kullanılması anlayışı reddediliyor. İslam iktisadında, insanın asıl hedefinin sadece para kazanmak, mülk edinmek olmadığı, üretmek ve paylaşımı yaygınlaştırmak olduğu savunuluyor. Kitaba göre, İslam dininin iktisat anlayışı, Kur’an ve Sünnet gibi iki önemli kaynağa dayanıyor.
Kul hakkına önem veren bu ilkeler, israfın bertaraf edilmesi, helal ve meşru mülkiyetin yaygınlaşmasına zemin hazırlanması, sosyal adaleti, toplumsal barışı, güvenlik ve refahı ön planda tutuyor. Katılım ekonomisi de bu anlayış üzerinde kurgulanıyor. Çünkü, dünya ve içindeki nimetler üzerinde yaşayan herkesin hakkı var. Bu nimetlerin istifadesi herkesin katılacağı bir ekonomik anlayışla insanlığın hizmetine sunulmalı.
Kitapta, Sebahattin Zaim’in şu savına da yer veriliyor: “İslam ekonomisinde de İslam bankacılığında da gaye sadece kar değil hizmet. Üretimi geliştirmek, çalışmayı artırmak ve paylaşımı yaygınlaştırmak.” Bu tabloya göre insan, dünyayı elde edilecek, üzerinde tahakküm kurulacak bir mülk olarak görmez. Dolayısıyla da kaynağı kıt olarak algılamaz. İnsan, asıl gayesini unutmadan kanaatkar bir tutumla yaşamsal ihtiyaçlarını sağlayacak şekilde ekonomik faaliyetler içine girer. Bu ilkeler ışığında doğan katılım bankalarının da mevduat bankalarına göre en önemli farkı faizden kaçınması. Katılım Bankaları, ticaretin ve sanayinin ihtiyaç duyduğu hammadde, yarı mamul, makine, gayrimenkul ve her türlü teçhizatı faizsiz bankacılık yöntemiyle sağlıyor. Bu modelde oluşacak kar veya zarar belli bir paylaşım oranında bölüştürülürken, mevduat bankalarında borç-faiz ilişkisi kuruluyor.
