Sözleşmelerde tahkim maddesi yer aldığında veya iki tarafta tahkime gitme konusunda anlaştığında ekonomik uyuşmazlıklar adli yargı yerine tahkim yolu açılıyor. Tahkim ile davalar 1/10 oranında ucuz olurken, yargıya göre de çok hızla sonuca bağlanacak.
İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) 6570 sayılı Kanun ile 2015 yılında kuruldu. Merkezin ilk iki yılında bütçesi Başbakanlık tarafından karşılanıyor. Sonraki yıllarda ise ISTAC’a üye veren kurumlar bütçeyi üstlenecek. Davaların artması ile de kurum kendi kendine yeter hale gelmiş olacak. İSTAC aslında İstanbul Finans Merkezi Projesi kapsamında kuruldu.
ULUSLARARASINDA GEÇERLİ
Kurumun amacı ekonomik sorunların uzun ve pahalı bir süreç olan adli yargı yerine, tahkimde çözümlenerek yerli ve yabancı yatırımcıların önü açılacak. İstanbul Tahkim Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı kararların ticaret mahkemesi ile eşdeğerde olduğunu ve Uluslararası alanda da geçerli olacağını ifade etti. Akıncı, İSTAC ile süreci şu şekilde özetledi:
1-Sürat: En basit davalar bile 3-4 yıl sürerken Tahkim Merkezinde kararlar hızlandırılmış (seri tahkimde) şekilde en fazla 3 ayda veya normal seyirde en fazla 6 ayda karara bağlanmış olacak.
2-Uzmanlık: Adli yargıda aynı hakim birçok alanda davalara bakarken Tahkim sürecinde uzman kişiler davaları çözecek. Adli yargıda aynı dosyaya hakim değişimi ile başka hakimler bile bakmak zorunda kalırken Tahkimde süreç uzman hakem ile sonuca bağlanacak.
3-Fiyat: Adli yargıda davaların maliyeti ile Tahkim sürecindeki dava süreçleri maliyet açısından 1/10 daha ucuzlamış olacak. Masrafları taraflar ödese de adli yargıya göre tahkim süreçleri çok daha ucuz oluyor. İSTAC’ın temelini 14 kurumu temsil eden 25 üyeli “Genel Kurul” oluşturuyor. Merkezin yönetim kurulu da genel kurul tarafından belirleniyor.
BÜYÜMEK İÇİN HUKUK LAZIM
ISTAC toplantısında açıklamalarda bulunan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu “Son 5 senede adli mahkemelerde davaların karara bağlanma süresi 200 günden 400 güne yükseldi. Hukuk sadece devletin değil, ekonominin de direğidir, çünkü hukuk demek, güven demektir” dedi. Hisarcıklıoğlu İngiltere’de ekonomi davalarının yüzde 98’inin Tahkimde çözüldüğünü belirterek, TOBB üyeleri arasında yaptıkları ankette en büyük 3. sorunun hukuk çıktığını açıkladı.
TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, “Ticaret nasıl küreselleşti ise hukukta aynı şekilde küreselleşiyor. Aslında bizim eski kültürümüzde olan Ahilik-Localık ile bizler tarihte tahkimi uyguluyorduk. Sonradan unutunca gidip yabancılardan almak durumda kaldık” dedi. Adalet Bakanlığı, Yargıtay ile yapılan görüşmelerde 100 bin liranın altındaki davaların mecburen Tahkime terk edilmesi konusunda anlaşmaya varıldı. Bu yıl uygulamaya geçilebilir.
‘MELEK DANIŞMANLAR’ YOLDA
Tarihinde ilk kez kadın girişimcilere yönelik özel bir zirve düzenleyecek olan Müstakil İşadamları Derneği (MÜSİAD), uygulayacağı “melek danışman” modeli ile cirosu 1 milyon lira olan kadın sayısını 5 yıl içinde 5 katına çıkartacak.
MÜSİAD Başkanı Nail Olpak, “Toplumuzda 1 milyon lira ciro yapan işletme sahibi kadın oranı şu an yüzde 3, biz bu sayıyı 5 yıl içinde yüzde 15’e çıkarmak istiyoruz” dedi. Türkiye’nin 2023 hedeflerine ulaşmasında, kadın girişimcilerin önünü açmak ve sorunlarına dikkat çekmek amacıyla Kadın Girişimciler Zirvesi düzenlendiğini vurgulayan Olpak, “Genç MÜSİAD içinde yer alan kadın girişimci oranı yüzde 40’a yaklaştı. 5 yıl önce bu rakam yüzde 20-25’ler seviyesindeydi. Gençler bu açığı hızla dolduruyor” dedi.
MÜSİAD, düzenleyeceği zirve sonrası; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ortaklığıyla, “Melek Danışman” adlı yeni bir uygulama başlatacak. Olpak: “Bu çalışma, birçok dalda uzmanlaşmış danışman bir ekibin kurulmasını ve Türkiye’nin neresinde olursa olsun, işveren kadınlara bizzat ulaşıp, onları dinleyecek.”
