IKBY’nin 25 Eylül’de bütün dünyanın itirazlarına kulaklarını tıkayarak gerçekleştirdiği referanduma karşı ilk somut adım atıldı. Bağdat’ın talebi üzerine bölgeye yapılan tüm uçuşlar durduruldu. İran, ayrıca Kürt yönetimi bölgesi ile yapılan petrol ticaretinin de askıya alındığını açıkladı. Şimdi gözler sınır kapılarında...
HABER MERKEZİ / İSTANBUL
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) bütün dünyanın karşı çıkmasına rağmen 25 Eylül’de yaptığı bağımsızlık referandumuna karşı Irak, Türkiye ve İran’ın 3’lü tedbir paketinin ilki hayata geçti. Çarşamba günü Erbil’e tüm sınır kapılarını, hava alanlarını teslim etmesi için Bağdat’ın verdiği süre dün saat 18:00 itibarıyla doldu. Erbil sürenin dolmasına saatler kala merkezi hükümetin çağrısını ‘anayasa aykırı’ iddiasıyla reddetti. IKBY’den yapılan açıklamadan kısa bir süre sonra ise Başbakan Binali Yıldırım, bu bölgeye yapılan tüm uçuşların süresiz olarak askıya alındığını açıkladı. Yıldırım, IKBY’de kalan vatandaşlar içinse gerekirse özel sefer düzenlenebileceğini söyledi. Bölgeye uçuşlarını daha önce durduran İran’dan ise ikinci bir hamle geldi ve bölgesel yönetim ile yapılan tüm petrol ticaretinin sona erdirildiği duyuruldu. İran’ın yarı resmi ajansı Tesnim’in haberine göre, İran Karayolu Taşımacılık ve Yol Düzenleme Kurumu tarafından yayımlanan kararda, “IKBY’den veya IKBY’ye yönelik her türlü petrol ürünü nün taşımacılığı ikinci bir emre kadar yasaklanmıştır” denildi. Bölgede yaşanan gelişmeler ve İran İçişleri Bakanlığı’na bağlı Sınır Güvenliği Başkanlığı’nın duyurularına dayanarak alındığı belirtilen kararda, “Taşımacılık şirketlerinin, IKBY’ye yönelik yakıt ürünlerini taşımaktan imtina etmeleri önemle duyurulur. Bu yasakla ilgili her türlü ihlal taşıyıcı firmanın sorumluğunda olacaktır” ifadelerine yer verildi.
Irak Başbakanlık Basın Ofisi’nden yapılan yazılı açıklamada, “Merkezi hükümetin, bölgesel yönetiminin (IKBY) elindeki sınır ve havalimanlarında kontrolü sağlaması bölgedeki bazı yetkililerin öne sürdüğü gibi halkı aç bırakmak anlamına gelmiyor. Vatandaşlar ve malların bölgeye giriş çıkışlarının merkezi yönetim ve ona bağlı denetim kurumlarının gözetiminde yapılması, kaçakçılığı ve yolsuzlukları engellemeye yönelik bir uygulamadır” denildi. Bağdat hükümetinin söz konusu sınır ve havalimanlarında kontrolü ele almasının anayasaya uygun olduğu vurgulanan açıklamada, IKBY’ye ülkenin diğer kentlerinden uçuşların sürdüğü, havalimanı ve sınır kontrollerinin merkezi yönetime devredilmesi halinde uluslararası uçuşların da yeniden başlatılacağı kaydedildi.
IKBY Erbil Uluslararası Havalimanı Müdürü Telar Faik, son gelişmelerin ardından, askeri, Birleşmiş Milletler (BM) ve diplomatik seferler dışında tüm uluslararası uçuşların dün 18.00’den sonra askıya alındığını söyledi.
Sınır kapılarının da devrini isteyen Bağdat’ın bu konuda nasıl bir adım atacağı henüz net değil. IBY’nin bu kapıları devretmeyi de reddetmesi askeri seçeneğin kullanılmasını gündeme getiriyor. Türkiye ve İran ise Bağdat’ın bu konuda alacağı karara uyacaklarını ve eğer destek istenirse vereceklerini açıklamıştı. Şimdi gözler kara geçişleri için nasıl bir tedbir alınacağında. Irak Başbakan İbadi ayrıca Kerkük dahil tartışmalı bölgelerin de merkezi hükümete devredilmesini istemiş bunun için de Federal Meclis’ten bu bölgelere asker sevki için yetki almıştı. İbadi bu yetkiyle de orduya çağrı yaparak tartışmalı bölgelerde kontrolü almasını istemişti.
ÜÇLÜ OPERASYON SİNYALİ
Irak Savuma Bakanlığı, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne (IKBY) bağlı sınır kapılarının Türkiye ve İran ile koordinasyonlu şekilde kontrol edileceğini açıkladı. Savunma Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Irak güçleri, IKBY’nin Türkiye ve İran’a açılan sınır kapılarına doğru hareket etmeyi planlıyor” denildi. Açıklamada ayrıca sınır kapılarının merkezi yönetimin kontrolüne geçmesinin komşu ülke (Türkiye ve İran) ve ilgili taraflarla kooridinasyonlu şekilde yapılacağı kaydedilerek, söz konusu uygulamada hiçbir gecikme olmadığı ifade edildi.
ABD: TANIMIYORUZ, MEŞRU DEĞİL
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ülkesinin Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin “tek taraflı referandumunu tanımadığını” duyurdu. Tillerson, yaptığı yazılı açıklamada referandumla ilgili şu ufadeleri kullandı. Oylama ile sonuçlar meşruiyetten yoksundur; biz birleşik, federal, demokratik ve müreffeh bir Irak’ı destekliyoruz. Bu tek taraflı adımın muhtemel negatif sonuçlarından dolayı endişeliyiz. Tüm tarafları sakin olmaya ve karşılıklı tehditleri sona erdirmeye davet ediyoruz. Iraklı Kürt yetkilileri merkezi hükümetin anayasal olarak belirlenmiş rolüne saygı duymaya çağırıyoruz.
MAHMUR’DA AMERİKAN ÜSSÜ
IKBY Peşmerge Genelkurmay Başkanı Cemal Eminki, ABD’nin Erbil’in Mahmur ilçesinde askeri üs kurduğunu belirtti. Eminki, “ABD, IŞİD’in elinde tuttuğu Havice operasyonuna katılan güçlere destek için Kayyara Askeri Üssü’ndeki askeri malzemelerin çoğunu Mahmur’daki üsse taşıdı” dedi. ABD’nin yeni üssü Irak ordusu ve Peşmerge’ye destek vermek için oluşturduğunu dile getiren Eminki, “Peşmerge’nin kontrolündeki Mahmur’un doğusunda kurulan üste çok sayıda ağır silah, top ve insansız hava araçları bulunuyor” diye konuştu.
HABUR’DA UZUN KUYRUKLAR
IKBY’ye yönelik uçuş yasağı öncesi bölgeyi terk etmek isteyip uçaklarda yer bulamayanlar ya da sınır kapılarının kapatılacağından endişe edenler Türkiye sınırında yoğunluk oluşturuyor. IKBY’nin Türkiye ile Habur-İbrahim Halil Sınır Kapısı’nın yanı sıra Duhok’un Amediye ilçesinden Hakkari’nin Çukurca’ya da sadece yaya geçişlerine açık Üzümlü-Serezer Kapısı bulunuyor.
HAVAALANINDA SON GÜN PANİĞİ
IKBY’nin Erbil ve Süleymaniye havalimanlarından tüm uluslararası uçuşların askıya alınması kararı bu kentlerde ve Atatürk Havalimanı’ndan bu kentlere yapılacak seferlerde yolcu yoğunluğu oluşturdu.
