Koroner Arter Hastalığı genelde bir erkek hastalığı olarak bilinir. Ama 50 yaşından sonra bu rahatsızlıktan ölüm oranı erkeklere göre kadınlarda daha yüksek! Belirtileri başka hastalıklarla karıştırılabilir ama omuz ve sırt ağrısını mutlaka ciddiye alın.
alp hekimleri dahil, tıp yıllarca Koroner Arter Hastalığı (KAH) hakkında yanılgı içindeydi. Araştırmalar, bu hastalığın erkeklerde daha yaygın olduğu varsayımıyla hep erkekler üzerinde yapıldı. Şimdi anlıyoruz ki erkeklerle ilgili elde ettiğimiz bilgiler kadınlar için çoğunlukla geçerli değil. Son 20 yıl içinde erkeklerde KAH nedeniyle ölüm oranları düşerken kadınlarda artıyor. Bunun tek nedeni kadın KAH’nı teşhis etmekteki yetersizliğimiz, KAH’nın onlardaki seyrinin yeteri kadar anlaşılamamış olması.
BELİRTİLER ÇOK MÜPHEM
Kadınlarda tüm ölüm nedenleri içinde kalp-damar hastalıkları birinci sırada. Menopoz öncesi hormonlarının koruması altında olan kadınlar, menopozdan sonra ayrıcalıklarından mahrum kalıyor ve özellikle kalp-damar hastalıkları bakımından süratle erkeklere yaklaşıyor ve hatta onları geçiyor. Kadınlarda görülen koroner damar hastalığı erkeklerinkinden farklı. Erkeklerin damarının belirli bir bölgesinde sıkı daralmalar var, kadınlarda bu daralmalar daha yaygın. Bunun yanı sıra damarlarda daralmaya neden olan ‘plaklar’ kadınlarda daha yumuşak ve parçalanmaya daha müsait. Bu farklılık kadın hastalarda belirtilerin de daha farklı görülmesine yol açıyor. Erkeklerde eforla ortaya çıkan tipik göğüs ağrısı (Angina Pektoris) kadınlarda görülmeyebiliyor. Kadınlarda daha çok ‘müphem’ belirtilerle kendini gösterebiliyor.
JETONUMUZ GEÇ DÜŞTÜ
Yıllar önce, 60 yaşında kalp krizi geçiren annem krizden haftalar önce sürekli olarak omuz ve sırt ağrısından şikayet etmişti. Ailede üç doktorvar, hepimiz durumu gözden kaçırdık, uzun atladık! Kalp krizi gelince ‘jeton düştü’.
Bu belirtileri ciddiye alın
1 Çabuk yorulma ve halsizlik
2 Nefes darlığı
3 Sırt, boyun ve karın ağrısı
4 Çarpıntı
Menopoz sonrasına dikkat
* Ailesinde kalp hastalığı hikayesi olanlar, özellikle menopoz sonrasında, check up’tan geçmeli; kan kolesterol ve özellikle şeker düzeyleri yüksek ise tedaviye başlamalı.
* Sigara içiliyorsa bırakılmalı.
* Kilo fazlası varsa sağlıklı bir beslenme rejimi ve özellikle sporla verilmeli.
* Menopoz sonrası yapılabilen ‘hormon tedavisi’ menopoz sıkıntılarını azaltabilirken kalp hastalıklarından koruma işlevi henüz tartışmalıdır.
* Bol miktarda antioksidan içeren taze meyve ve sebzeden zengin, sağlıklı bir beslenme alışkanlığı edinilmeli.
* Haftada en az üç defa 45 dakika yürüyüş, yüzme ve bisiklete binmek gibi spor yapılmalı.
Doğru bildiğimiz yanlışlar:Diyet ve light ürünler faydalıdır
Diyet ya da light diye yediğiniz pek çok ürünün içinden şeker çıkarılınca lezzeti kaybolmasın diye ekstra işlemler yapılıyor. İçine tatlandırıcı ve kıvam verici gibi maddeler ilave ediliyor. Hal böyle olunca altı adet bisküvinin kalorisi 196’ya çıkıyor.
Son yıllarda sağlıklı olmak adına, bisküvi, kraker, kek, tatlı, yoğurt, meşrubat gibi birçok diyet ve light ürün piyasada edindi. Light denilince akla kalorisi düşük veya yağı azaltılmış gıdalar geliyor. Bu kısmen doğru. Ama işin püf noktası; bu ürünlerden yağ çıkartılınca tadının yavanlaşması. Üreticiler bu yavanlığı gidermek için ise ürünlere şeker ya da yapay tatlandırıcılarla lezzetlendirici kimyasal maddeler ekleyebiliyor. Yalnız bir sorun var! Kek, bisküvi, çikolata ve dondurma gibi ürünlerin normal hazırlanmaları sırasında yağ ve şeker bu ürünlere kıvam veriyor. Yağ ve şeker çıkarılınca bu sefer ürüne yapay tatlandırıcı ve koruyucu maddelerin yanı sıra kıvam verici maddeler ilave etmek zorunda kalınıyor.
Sonuç olarak yağı veya kalorisi nedeniyle sağlıksız olduğu düşünülen bir gıda kimyasal kokteyle dönüştürülmüş oluyor! Geçen hafta bu safyada yayımlanan yapay tatlandırıcılarla ilgili yazımda bu maddelerin zararlarını ve kilo almaya neden olduklarını yazmıştım. Özellikle zayıflama diyeti yapan hanımların atıştırmalık olarak sık kullandığı diyet bisküvilerden birinin (marka vermiyorum) içeriğini size aktarmak istiyorum. Toplam 50 gramlık 6 adet tadı kötü bisküvinin kalori değeri: 196. Doymuş yağ: 6.7 gram (azaltılmış!). Şeker: 5 gram (yetmemiş, yapay tatlandırıcı da var). Lif: 2.5 gram (Ha o zaman faydalı olmuş!)
İlla bir şeyler atıştırmak isteniyorsa 225 gramında 115 kalori olan güzel bir elma yiyin.
Elma tok tutar tümörü baskılar
‘An apple a day keeps the doctor away’ (Günde bir elma doktoru uzak tutar). Bu Amerikan atasözünün kafiyesi tercümede kayboldu ama mesaj çok doğru. Elma her meyvenin olduğu gibi vitamin ve minerallerden çok zengin ama elmayı farklı ve özel kılan özelliklerinden biri yüksek oranda içerdiği eriyebilen lif (posa) olan petkin. Pektin bağırsaklarda kolesterol emilimini azaltarak kalp sağlığına katkıda bulunur. Öte yandan elmanın eriyen ve erimeyen lifleri kalın bağırsaklardaki faydalı bakterilere gıda teşkil ederek (prebiyotik) bağırsak sağlığına ve bağışıklık sistemine önemli katkıda bulunur.
Elmanın bir başka harika faydası; başta ‘quercetin’ olmak üzere içerdiği ‘polifenolik’ antioksidan bileşikler. Bu maddeler güçlü antioksidan olmalarının yanı sıra bağırsaklarda şeker emilimini azaltarak kan şekeri yükselmesinin önüne geçer.
Yapılan çalışmalar yemeklerden 15 dakika önce yenilen bir elmanın sonraki yemekte yüzde 15 oranında daha az kalori alınmasına neden olduğunu gösteriyor. Elma, tok tutar ve kilo kontrolüne yardımcı olur.
ASTIMA DA FAYDALI
Son olarak ABD’deki Wisconsin Üniversitesi’nde yapılan bilimsel çalışmalar elmanın içeriğindeki bu maddelerin tümör baskılayıcı bir gen olan ‘Maspin’ proteinini harekete geçirerek kanser hücrelerinin çoğalmasını engellediğini göstermişlerdir. Elma yemenin özellikle astım, akciğer hastalıkları ve akciğer kanserine karşı koruma sağladığı gösterilmiştir.
İşin ilginç tarafı; elmanın faydalı etkilerine neden olan bu maddelerin çoğunun elmanın kabuğunda bulunduğu. Elmayı mutlaka kabuğuyla birlikte yiyin. Elmanın üzerinde olabilecek zararlı tarım ilaçlarında sakınmak için elmaları 5-10 dakika sirkeli ılık suda bekletin.
