ABD, Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması'nı imzalayan ülkelere anlaşmadan desteklerini çekmesi çağrısı yaptı. Çağrıya tepki gecikmedi: Uluslararası ilişkilerde eşi benzeri görülmemiş bir davranış.
ABD yine uluslararası toplumun tepkisini çekecek bir çağrı yaptı ve Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması'nı imzalayan ülkelerden desteklerini geri çekmelerini istedi.
ABD'nin anlaşmayı imzalayan ülkelere gönderdiği mektupta, anlaşmanın, "silahsızlanmada ve doğrulamada zamanı geri aldığı, bir dönüm noktası olarak kabul edilen 50 yıllık Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı tehdit ettiği" ifade edildi.
"İMZALAYANLAR STRATEJİK BİR HATA YAPTI"
Mektupta, "Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması'nın imzalamasının ya da yerine getirilmesinin egemenlik hakkı olduğu ancak anlaşmayı imzalayanların stratejik bir hata yaptığına, onaylarını geri çekmeleri gerektiğine inanıldığı" belirtildi.
ICAN DİREKTÖRÜ ÇAĞRIYI DOĞRULADI
2017 Nobel Barış Ödülü'nün sahibi Nükleer Silahların İmha Edilmesi Kampanyası (ICAN) İcra Direktörü Beatrice Fihn de birçok diplomatik kaynağın, anlaşmayı imzalayan ülkelerin, ABD'den desteklerini çekmelerini isteyen mektuplar aldığını doğruladığını söyledi.
"EŞİ BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR DAVRANIŞ"
Fihn, nükleer güçlerin, Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması'nın, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı tehdit ettiği savının 'düpedüz yalan' olduğunu belirterek "nükleer silahlara sahip ülkelerin, özellikle Trump yönetiminin, artan endişe ve belki de panikle nükleer silahların yakında uluslararası bir anlaşmayla yasaklanacağı gerçeğini anlamış göründüğünü" kaydetti.
Beatrice Fihn, "Trump yönetiminin ülkelere Birleşmiş Milletler'in desteklediği bir silahsızlanma anlaşmasından çekilmeleri yönünde baskı yapması, uluslararası ilişkilerde eşi benzeri görülmemiş bir davranış" diye konuştu.
NÜKLEER SİLAHLARIN YASAKLANMASI ANLAŞMASI NEDİR?
Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi için 50 ülke tarafından imzalanması gerekiyor. Anlaşmaya destek verenler, bu sayıya bu hafta ulaşılabileceğini belirtiyordu.
Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması, 7 Temmuz 2017'de BM Genel Kurulu'nda 122 üye tarafından kabul edilmişti. Hollanda anlaşmaya karşı çıkmış, Singapur çekimser kalmıştı.
5 nükleer güç ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa'nın yanı sıra nükleer silahlara sahip olduğu düşünülen ya da bilinen Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore ve İsrail oylamayı boykot etmişti.
HANGİ ÜLKEDE NÜKLEER SİLAHLAR VAR?
Stockholm Uluslararası Barış Enstitüsü (SIPRI) ve Amerikan Biliminsanları Federasyonu'na (FAS) göre, 9 ülkede nükleer silah bulunuyor.
RUSYA
Listenin başında 6 bin 850 nükleer başlığa sahip Rusya var. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkenin nükleer cephaneliğini tek başına kullanmaya karar verme yetkisine sahip.
Ülkenin nükleer silah programının ayrıntılarıyla ilgili çok az bilgi var. Ancak açık kaynakların verdiği bilgilere göre, Putin, Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı ile birlikte yaklaşık 11 kg ağırlığında bir 'Cheget' (nükleer çanta) taşıyor.
ABD
İkinci sıradaki ABD'nin 6 bin 450 nükleer silahı bulunuyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın Kongre'ye danışmadan nükleer füze fırlatma yetkisi bulunuyor.
Trump'ın "Benim masamda onunkinden (Kim Jong-Un) çok daha büyük ve güçlü bir buton var ve daha iyi çalışıyor" ifadeleri ABD senatosunda tartışmalara yol açmıştı.
FRANSA
İlk nükleer denemesini 13 Şubat 1960 tarihinde yapan Fransa, 24 Ağustos 1968'de de hidrojen bombası elde etti. Yine aynı sene Amerika'nın yardımı olmadan ilk hidrojen bombasını üretti. Halen yaklaşık 300 adet nükleer başlığa sahip olduğu sanılıyor.
Cumhurbaşkanı'nın elinde. Cumhurbaşkanı aynı Rusya’da ve ABD'de olduğu gibi nükleer kodların içinde bulunduğu bir çanta taşıyor ve olası ciddi bir tehdit karşısında bu silahları kullanma yetkine sahip.
İNGİLTERE
İlk nükleer denemesini 3 Ekim 1952'de gerçekleştiren Birleşik Krallık, 8 Kasım 1957’de de hidrojen bombası elde etti. Son verilere göre İngiltere’de yaklaşık 225 adet nükleer başlık bulunuyor.
İngiltere'nin nükleer cephanesine 'Trident' deniliyor ve füzelerin atılmasına ilişkin karar verme yetkisi ülkenin başbakanına veya onun belirlediği milletvekiline ait.
ÇİN
Çin'in nükleer lansman protokolü hakkında fazla bilgi bulunmuyor. Çin, 16 Ekim 1964’te ilk füzyon, 17 Haziran 1967’de ise ikinci füzyon denemesini başarıyla gerçekleştirdi. 1964 ile 1996 yılları arasında 45 nükleer test yapan ülkenin şu anda 280 adet nükleer başlığa sahip olduğu tahmin ediliyor.
PAKİSTAN
İlk nükleer testini 1998'de gerçekleştiren Pakistan'ın 140-150 civarında nükleer silaha sahip olduğu sanılıyor. Pakistan'da başbakan, Nükleer Komuta Makamı'na başkanlık yapıyor ve dolayısıyla nükleer silahı kullanma yetkisi de ona ait.
HİNDİSTAN
Hindistan'ın 130 ila 140 nükleer sliah başlığına sahip olduğu tahmin ediliyor. İlk nükleer test ülkede 1974'te gerçekleştirildi. Hindistan'da 'nükleer düğmeye basma' yetkisi başbakana ait.
İSRAİL
İsrail'de nükleer başlık sayısının yaklaşık 80 adet olduğu düşünülüyor. İsrail'in nükleer politikaları hakkında çok az bilgi var. Ancak çok sayıda uzman ülkenin nükleer cephaneliğinin tek bir kişi tarafından kontrol edilmediğini ve 'sıkı bir sivil kontrol sistemi'ne tabi olduğunu öne sürüyor.
Uluslararası toplum, bu ülkenin nükleer silahlara sahip olduğundan şüphe etmiyor. Ancak İsrail, nükleer silahlara sahip olup olmadığı hakkında hiçbir zaman resmi açıklama yapmadı.
KUZEY KORE
Sık sık yaptığı füze denemeleriyle gündeme gelen Kuzey Kore'nin ise 10 ila 20 nükleer silah başlığına sahip olduğu tahmin ediliyor.
