İngiltere'deki müzayedede 19 yıl önce Adana'da soyulan caminin çinileri ortaya çıktı. Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanları müzayede düzenlenmeden kataloğu inceleyerek daha önce Interpole bildirdiği kayıp çinilerin de satışa çıktığını belirledi ve bu çiniler satıştan çekildi.
Geçtiğimiz günlerde Kanuni Sultan Süleyman'ın 16. Yüzyıl'a ait portresi açık artırmayla 5 milyon TL'ye İngiltere'deki Sotheby's müzayede evinde satıldı. Bu portreyle gündeme gelen Londra'daki müzayedede 19 yıl önce Adana'da yaşanan soygunun izleri çıktı.
Sotheby's Müzayede Evi tarafından 31 Mart'ta ‘Art of the Islamic World&India’ isimli müzayede düzenlenmişti. Kanuni Sultan Süleyman'ın İtalyan ressam tarafından yapılan portresiyle gündeme gelen müzayedede Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı sesiz bir operasyon düzenledi.
KATALOG İNCELENDİ
Düzenlenen müzayededen yaklaşık bir ay önce Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanları müzayede kataloğunu incelemeye aldı. Katalogda 115 lot numarası ile 2 adet İznik çinisinin de satışa sunulduğu tespit edildi ve tarihi çinilerin "İki İznik seramik karo lotus palmette ve saz yaprakları bezemeli- Türkiye, yaklaşık 1575 tarihli" şeklinde tanıtıldığı görüldü. Bu tanıtımdan yola çıkarak çinilerin Türkiye'de nereden çalınmış olabileceği ihtimali üzerine çalışma başlatıldı.
'2002'DE ÇALINAN ÇİNİLERLE BENZERLİK'
Çiniler 6 Aralık 2002 tarihinde Adana Ulu Cami'de gerçekleşen soygundaki çiniler ile benzerlik gösteriyordu. O tarihte restorasyonda olan tarihi camiye bir gece yarısı kapısı kırılarak girilmiş, 223 tarihi çini karo çalınmıştı. Bu soygun aydınlatılamadı ancak çalınan 223 çini karodan 67 parça 11 Eylül 2009 tarihinde İstanbul Kocamustafapaşa'da bir eve düzenlenen baskında koliler içinde ele geçirildi. Vakıflar Genel Müdürlüğü 156 parça tarihi çininin çalıntı olduğunu Interpol aracılığıyla tüm dünyaya duyurdu. 2011 senesinde Londra'da Christie's Müzayede Evi Lot 331 numarasıyla Adana soygununda çalınan çinilerden birini satışa çıkardı. Kültür ve Turizm Bakanlığı müdahale ederek eseri satıştan çektirdi ve Türkiye'ye iadesini sağladı. 
'ÇİNİ SATIŞTAN ÇEKİLDİ'
Sotheby's Müzayede evi tarafından satışa çıkarılan çini karolar 25,8 cm ile 25,6 cm ölçülerindeydi. Bunlar Türkiye'nin Interpol'e bildirdiği çalıntı çini karolarla ölçüleri neredeyse bire bir tutuyordu. Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanları satışa sunulan çinilerin bu soyguna ait çiniler olduğunu bilimsel raporlar ile ispat etti ve Interpol kayıtları ile birlikte durumu Dışişleri Bakanlığı'na rapor etti. İngiliz polisi ile temas kuran Londra Büyükelçiliği elde bulunan fotoğraf, belge ve bilimsel raporlar sunularak eserlerin Türkiye'den çalındığını belirtti. Bunun üzerine müzayede evi lot 115 numarası ile katalogda yer verdiği 2 çini karoyu satıştan çekti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı, Interpol kanalıyla da aranan eserlerin Türkiye'ye iadesi için çalışmalarını sürdürüyor. Sotheby's Müzayede Evi eserin iadesini yapmaz ise ise Türkiye hukuki yollara başvuracak.
NE OLMUŞTU?
Adana'nın merkez Seyhan ilçesindeki Ulu Cami'nin yapımına Ramazanoğlu Halil Bey tarafından 1509'da başlandı. Halil Bey'in ölümü üzerine oğlu Piri Mehmet Paşa tarafından 1541 yılında tarihi yapı tamamlandı. Caminin mimarisi Selçuklu ve Memluk üsluplarını taşıyor. Duvarları siyah beyaz mermer taşlarla bezeli olan caminin batı ve doğu cepheli birer kapısı bulunuyor. 16. Yüzyıldan kalma çinileri ile meşhur olan caminin duvarlarındaki çiniler beyaz zemin üzerine lacivert, firuze ve mercan kırmızısı renklerden oluşuyor. Bitki motifleri ile süslenen 16 ve 17'nci yüzyıllara ait eserler, Osmanlı çini sanatının İznik ve Kütahya'da yapılmış en olgun ve en güzel örneklerini teşkil ediyor. Çiniler aynı zamanda 18'nci yüzyıla ait soluk ve gri renkli geç devir çinilerini de ihtiva ediyor.
