Duma katliamından sonra süper güçler arasındaki gerilimde askeri seçenekler de masada. Suriye’deki ‘bilek güreşi’nin ise kimyasal vahşetle tırmandığı öğrenildi. Rus jammer’ların, Amerikan drone’larının sinyallerini karıştırdığı belirtildi.
Suriye’de rejimin Doğu Guta’da muhaliflerin kontrolünde bulunan son nokta olan Duma beldesinde 7 Nisan’da gerçekleştirdiği kimyasal silahlı saldırıda en az 79 sivilin hayatını kaybetmesiyle süper güçler arasında başlayan gerilim tırmanıyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın ‘hayvan’ dediği Esad ve destekçilerinin bedel ödeyeceğini açıklamasından bir gün sonra ‘büyük bir karar almak’ için tanıdığı 48 saatlik süre bugün doluyor. Masasında ‘çok uluslu operasyon planı’ bulunduğunu belirtilen Trump’ın hamlesinin ne olacağı merak edilirken, askeri uzmanlar, rejime misilleme olarak bazı önemli tesislerin vurulabileceğine işaret ediyor. Suriye ordusunun alarm seviyesine geçtiği bu süreçte Rusya’nın, Suriye’deki Amerikan insansız hava araçlarının faaliyetlerini sinyal karıştırma yoluyla engellediği haberleri havayı daha da geriyor. NBC televizyonuna açıklamalarda bulunan dört ABD’li yetkili, Rus jammer’larının ABD’nin Suriye’deki operasyonlarını ciddi şekilde etkilediğini söyledi. Yetkililer, jammer’ların ilk kez birkaç hafta önce, Doğu Guta’dan art arda kimyasal saldırı haberleri geldiği dönemde kullanılmaya başlandığını açıkladı. İnsansız hava araçlarının GPS sistemlerini hedef alan sinyal karıştırma faaliyetlerinin, önce küçük drone’larla başladığı, daha sonra silahlı modellerin de engellendiği kaydedildi. Öte yandan Trump’ın haftasonu Latin Amerika turuna katılmayacağı, Suriye konusunda atılacak adımları değerlendirmek üzere ABD’de olacağı duyuruldu.
Pentagon’un da Trump’a bir dizi askeri seçenek sunacağı açıklandı. ABD Genelkurmay Sözcüsü Albay Patrick Ryder, Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford’un Trump’a çeşitli seçenekler sunduğunu söyledi. Ryder “Askeri seçenek değerlendirdiğimiz bir şey” dedi. ABD ordusunun kuvvet komutanlarının da dün akşam Beyaz Saray’daki ulusal güvenlik toplantısına katılmak üzere Washington’da olduğu öğrenildi. ABD Donanması ise USS Donald Cook adlı ‘Aleigh Burke’ sınıfı destroyer gemisinin Kıbrıs Rum Kesimi’nin Larnaka Limanı’ndan ayrılmasının ardından başlayan tartışmalara açıklık getirdi. Rus uçaklarının gemiyi dört defa alçak uçuş ile taciz ettiği iddiası yalanlandı.
Krizin Kıbrıs üzerinden tartışılmaya başlandığı anlarda İngiliz basınında da ilginç iddialar gündeme geldi. Daily Mail Gazetesi’ne göre İngiliz bakanlar, askeri sorumlulara geniş çaplı bir operasyon planlamaları için talimat verdi. Gazete, İngiltere’nin Suriye’deki hedeflere yönelik muhtemel operasyonda GR4 Tornado jetlerinin kullanılabileceğini yazdı. Jetler Storm Shadow denilen füzeler fırlatabiliyor. Bu füzelerin menzili 240 km’den fazla. Füzelerin yüksek menzili, GR4 Tornado savaş uçaklarının operasyonu Suriye hava savunma sistemi tarafından vurulmadan yapabilmelerine de olanak sağlıyor. Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ndeki İngiliz üssünde 6 adet GR4 Tornado jeti bulunuyor. Bir başka saldırı seçeneği Akdeniz’deki İngiliz denizaltılardan atılabilecek Tomahawk füzeleri. Bu füzeler, geçtiğimiz yıl Han Şeyhun’daki kimyasal saldırının ardından Suriye hedeflerini vurmak üzere Amerikan savaş gemisi USS Donald Cook’tan fırlatılmıştı. Fransa’da bulunan Suudi Dışişleri Bakanı Adil el Cubeyr ise rejime müdahale için her türlü seçeneği görüştüklerini bildirdi.
BMGK’DA SERT DUELLO
Rusya: Müdahalenin sonuçları olur
Duma katliamı sonrası başkentlerden gelen sert açıklamalar ve Suriye’ye askeri müdahale mesajları gölgesinde acil olarak toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde hararetli tartışmalar yaşandı. BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, saldırı için soruşturma çağrısı yaptı. Oturum, ABD ve Rus temsilcilerin söz düellosuna tanık oldu:
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia: Rejim kimyasal saldırı düzenlemedi. ABD, Fransa ve İngiltere Suriye’de Rusya’ya karşı agresif bir politika yürütüyor. Fransa ve İngiltere körü körüne ABD’nin peşinden gidiyor. ABD’ye ilgili kanallar aracılığıyla askeri müdahaleninin ciddi sonuçları olacağını ilettik.
Suriye’nin BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi: Elimizde herhangi bir kimyasal silah yok. Bugün, Washington, Paris, Londra, Riyad, Doha gibi başkentlere, terör örgütlerine zehirli kimyasal maddeler sağlamalarından dolayı doğrudan suçlama yapıyoruz.
ABD: Saldırıya cevap vereceğiz
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley: Sadece bir canavar sivilleri hedef alır. BMGK harekete geçse de geçmese de ABD Suriye’deki kimyasal silah saldırısına cevap verecek. Dünyanın artık adaleti görmesi gerekiyor, böyle bir noktaya ulaştık.
İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi Karen Pierce: Öncelikle uygun bir soruşturma başlatılmasını tercih ediyoruz. En yakın müttefiklerimizle irtibat halindeyiz, özellikle ABD ve Fransa ile. Tüm seçenekler masada.
Fransa’nın BM Daimi Temsilcisi François Delattre: Kimyasal saldırıda Rusya’nın da parmağı var. Bu saldırılar, doğrudan ya da dolaylı, Rusya’nın bilgisinde gerçekleşti.
REJİM ÇAĞRISIYLA DUMA'DA İNCELEME
ABD, kimyasal silah kullanımının soruşturulması için yeni bir BM mekanizması kurulmasını talep eden karar tasarısını BMGK’ya sundu. Tasarının dün akşam 22.00 itibariyle oylanacağı açıklandı. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da bu teklife yeşil ışık yaktı. Ardından Esad rejimi, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPWC) uzmanlarını inceleme yapmak üzere Duma’ya çağırdı. Örgüt, Şam’ın talebi üzerine bölgeye heyet gönderme kararı aldı.
İRAN'DAN İSRAİL'E: CEVAPSIZ KALMAYACAK
Tahran, İsrail’in Suriye’ye düzenlediği hava saldısında 7 İranlı askeri personelin öldüğünü duyurdu. İran’ın dini lideri Ali Hamaney’in Başdanışmanı Ali Ekber Velayeti İsrail’in suçunun karşılıksız kalmayacağını söyledi. Şam’da konuşan Velayeti “Saldırı yanıtsız kalmayacak” dedi. Humus’taki T-4 üssünün vurulmasına Rusya da tepki gösterdi. İsrail’in Moskova Büyükelçisi Gary Kohen Rus Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
ABD'DEN AKDENİZ'E DEV YIĞINAK
ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’ye yapılması muhtemel operasyon nedeniyle haftasonu gerçekleştireceği Latin Amerika turunu iptal etmesinin ardından suların ısındığı Akdeniz’de önemli bir gelişme yaşandı. Fox News televizyonu, ABD’nin USS Harry Truman uçak gemisi ve seyir füzelerinin bulunduğu yedi savaş gemisinin Akdeniz açıklarında konuşlandırıldığını bildirdi. Amerikan gemilerine Alman fırkateyni Hessen’de eşlik etti.
