Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler ve Acil Durum Yardım Koordinatörü Tom Fletcher, Sudan’ın kuzeybatısındaki El Faşir’de yaşanan ağır insan hakları ihlallerine dikkat çekerek, “Kadınlar ve kız çocukları tecavüze uğruyor, insanlar vahşice öldürülüyor ve bu durum tam bir cezasızlıkla yapılıyor. Çığlıkları duyamıyoruz ama biz bugün burada otururken dehşet devam ediyor” dedi. Fletcher, BM Güvenlik Konseyi’ni Sudan’da artan katliamları durdurmak için “acil ve güçlü adımlar atmaya” çağırdı.
500 GÜNDÜR KUŞATMA ALTINDA: EL FAŞİR’DE YAYGIN İNFAZLAR
BM Güvenlik Konseyi’nde büyükelçilere bilgi veren Fletcher, 500 günden fazla süredir kuşatma altında bulunan El Faşir’in, Sudan Silahlı Kuvvetleri’nin (SAF) kontrolünden Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) militanlarının eline geçmesinin ardından “şehrin ev ev arandığını” söyledi. Fletcher, “Sivillerin kaçmaya çalıştığı sırada yaygın infazlar gerçekleştirildiğine dair güvenilir raporlar olduğunu” belirtti.
RSF güçlerinin hedef aldığı sağlık merkezlerinden biri olan Suudi Doğum Hastanesi’nde “yaklaşık 500 hasta ve refakatçisinin öldürüldüğünü” hatırlatan Fletcher, “On binlerce dehşete düşmüş, açlıktan ölmek üzere olan sivil kaçtı ya da kaçış halinde. Kaçmayı başaranların -ki bunların büyük çoğunluğu kadın, çocuk ve yaşlılar- bu tehlikeli yolculuk sırasında gasp, tecavüz ve şiddete maruz kalıyor” ifadelerini kullandı.
BM: “CİNSEL ŞİDDET VE KİTLESEL VAHŞET ALARM VERİCİ DÜZEYDE”
BM Afrika’dan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Martha Pobee de aynı oturumda, El Faşir’in düşüşünü “güvenlik dinamiklerinde önemli bir değişim” olarak nitelendirdi. Pobee, “Cinsel şiddet de dahil olmak üzere, kitlesel vahşet, etnik hedefli şiddet ve uluslararası insani hukukun daha fazla ihlal edilmesi riski alarm verici düzeyde yüksekliğini korumaktadır. Sivilleri koruma taahhütlerine rağmen, gerçek şu ki El Faşir'de kimse güvende değil. Sivillerin şehri terk etmesi için güvenli bir geçiş yolu yok” dedi.
Pobee, ayrıca “Bara'da son günlerde beşi Sudan Kızılayı gönüllüsü olmak üzere en az 50 sivilin öldürüldüğünü” açıkladı.
“DARFUR’UN YİRMİ YIL ÖNCEKİ DEHŞETİ TEKRARLANIYOR”
Fletcher, 2000’lerin başında Darfur’da yaşanan ve Uluslararası Ceza Mahkemesi iddianamelerine konu olan vahşete atıfta bulunarak, “El Faşir'de yaşananlar, Darfur'un yirmi yıl önce maruz kaldığı dehşeti hatırlatıyor. Ancak bugün nedense çok farklı bir küresel tepki görüyoruz; bir kabullenmişlik. Bu aynı zamanda bir kayıtsızlık krizidir” dedi.
Fletcher, Sudan’daki krizin “uluslararası hukuku sürdürme sorumluluğunun ihlali” olduğunu belirterek, “Vahşet, utanmaz bir cezasızlık beklentisiyle işleniyor. Dünya bütün bir nesli başarısızlığa uğrattı” değerlendirmesinde bulundu.
“KUMDAKİ KAN, ELLERDEKİ KAN”
Konuşmasını sert ifadelerle sürdüren Fletcher, BM Güvenlik Konseyi üyelerine “acil eylem” çağrısı yaptı:
“Konsey vahşeti durdurmak, güvenli insani erişimi sağlamak ve savaşı körükleyen silah akışını durdurmak için derhal ve güçlü bir şekilde harekete geçmelidir. Meslektaşlarımı El Faşir'in en son uydu görüntülerini incelemeye çağırıyorum; kumdaki kan. Ve meslektaşlarımı, dünyanın bunu durdurmaktaki süregelen başarısızlığını incelemeye çağırıyorum. Ellerdeki kan.”
NE OLMUŞTU?
Sudan’da 2023’ün Nisan ayında başlayan iç savaş, ülkenin iki büyük gücü olan Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında yaşanıyor. Çatışmalar özellikle Darfur bölgesinde yoğunlaşırken, BM verilerine göre 9 milyondan fazla insan yerinden edildi. El Faşir’in RSF’nin kontrolüne geçmesi, çatışmanın insani boyutunu daha da ağırlaştırdı. Fletcher’ın açıklamaları, uluslararası toplumun krize yönelik “yetersiz tepkisine” dair eleştirileri yeniden gündeme taşıdı.
