Batılı ülkelerin Türkiye’ye dönük ‘vize duvarı’ örtülü yaptırım seviyesine ulaştı. İş insanlarına, akademisyenlere aylar sonrasına randevu verilirken, ret oranları şimdiye kadarki en yüksek seviyeye çıktı. Afrika ülkeleriyle benzer protokol rahatsızlık yarattı. Türkiye’nin itibarını da zedelemeye başlayan skandala karşı Ankara’nın mağduriyetleri giderici adımları atması bekleniyor.
Pandemi döneminin bitişiyle birlikte Batılı ülkelerin Türkiye'den yapılan vize başvurularını reddetmesi kapsamlı bir krize dönüştü. Avrupa Birliği başkentleri geçen yıl Schengen taleplerinin yüzde 16'sını geri çevirdi. Ret oranları son altı yılda dörde katlandı. İltica iddialarını gerekçe gösteren Meksika bile kapıları kapatmaya başladı. Vize ücretlerin iade edilmemesi de tepki çekerken vize ambargosu mağduriyetleri artırdı.
İŞ İNSANLARI, AKADEMİSYENLER BİLE VİZE ALMAKTA ZORLANIYOR
Almanya 2016'da Türkiye'den başvuruların yüzde 6.7'sini geri çevirirken bu oran geçen yıl 22'ye ulaştı. Fransa'da oran yüzde 3'ten 13'e çıktı. Vize sürelerinin her yıl kısaldığı da AKPM raporuna girdi. İş insanlarına, konferans daveti alan akademisyenlere bile kapı açılmaması sürecin 'yoğunluk var'la izah edilemeyeceğini ortaya koydu. Batı'nın 'cezalandırma' yaklaşımına çözüm bulunması yönünde çağrılar arttı.
VİZE ÇİLESİ ANKARA’NIN İTİRAZLARINA KARŞIN SÜRÜYOR: TÜRK'E KAPI KAPALI
AB’ye gitmek isteyenlerin Schengen başvurularında ret oranları tırmandı. Mesleği, ekonomik durumu fark etmeksizin Avrupa’daki kurumlardan davet alanlar dahi vizeye erişemez hale geldi. Türkiye’yi
“Vatandaşları iltica edebilir” ülke sınıfına sokan ‘cezalandırmaya’ karşı çözüm bulunması çağrıları yapıldı.
Avrupa Birliği ülkelerine gitmek için gereken Schengen vizesini alabilmek 2022 itibariyle çileye dönüştü. Ortalama üç bin lirayı bulan ücretlere, sayısız belgeye ve uzun bekleme sürelerine karşın Türklere AB kapısı büyük oranda kapandı. Ret oranlarında son yıllarda yaşanan artış dikkat çekti. Turizmciler artık vizesiz ülkelere tur düzenlemeye başlarken ret alan bazı vatandaşların statüsü kararın ekonomik durum ya da meslekten bağımsız alındığını net şekilde ortaya koyuyor. Al Jazeera’ya konuşan Türk vatandaşı Fırat E., Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) için çalışmasına karşın ret aldı. Çok sayıda akademisyen ve yazar da üniversite ve etkinliklerden davet mektubu almalarına rağmen vize sürecinde yaşadıkları sorunları sosyal medyadan anlattı.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’ne (AKPM) raporlarında, Türkler için Schengen vizesi reddinin 2014’te yüzde 4 olarak belirlenirken, bu oran 2020’de yüzde 12,7’ye yükseldi. Raporda, 2021 yılında Schengen vizesi reddedilen Türklerin oranı ise yüzde 17 olarak açıklandı. Raporda, artışın sürdüğü ve önümüzdeki yıl oranlara yansıyacağına dikkat çekildi. Aynı zamanda verilen vize süresinin de her yıl kısaldığına vurgu yapıldı. SchengenVisaInfo.com internet sitesinin derlediği istatistiklere göre 2020 yılında Türk vatandaşlarının yaptığı vize başvurularının reddedilme oranı 13,78 iken bu 2021 yılında yüzde 19’a çıkmış durumda. Son beş yılda reddedilen vize başvuruları nedeniyle Türk vatandaşlarının yaptıkları harcamalar nedeniyle kaybettiği miktar ise 26 milyon euroyu aştı.
Konuyu sık sık gündeme getiren CHP’li Sibel Özdemir “Ret gerekçesi olarak ülkemizdeki ekonomik durumun gösterildiği doğru mudur?” diye sordu ve Dışişleri Bakanlığına bir kez daha çağrıda bulunarak “Bakanlık, Schengen vize başvurularında yaşanan sorunlar, sürecin çok uzun sürmesi ve artan sayıda vize ret kararları karşısında bir an evvel inisiyatif almalı ve sürece müdahil olmalıdır” dedi. CHP’li Utku Çakırözer de “Artık transit vizeler bile soruna dönüştü. Avrupa üzerinden bir başka kıtaya gitmeye kalktığınızda, transit vize için bile aylarca bekleyebiliyorsunuz. Yaşanan bu mağduriyet ve sıkıntılar karşısında Dışişleri Bakanlığı’nın kayıtsız kalması kabul edilemez, devreye girilmeli” ifadelerini kullandı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD ve AB ülkelerine yapılan vize başvurularında yaşanılan sıkıntılarda kasıt bulunduğunu, seçim öncesi AK Parti iktidarını zorda bırakmak için atılan adımlar olarak değerlendiklerini, ilgili ülke büyükelçilerinin Eylül ayı başında Bakanlığa çağrılacağını, durumda bir düzelme görülmediği takdirde karşı tedbirler alınacağını söylemişti.AB Türkiye delegasyonu başkanı Nikolaus Meyer-Landrut da vize sürecinin siyasi bir mesele olmadığını belirterek, her vize başvurusunun objektif, dikkatli ve bireysel olarak değerlendirildiğini öne sürmüştü. Meyer-Landrut “Konsolosluklar gecikmeleri en aza indirmek ve kapasitelerini artırmak için ellerinden geleni yapıyorlar” demişti. AB Komisyonu sözcülerinden Anitta Hipper’in verdiği bilgiye göre ise Türkiye’deki AB ülkelerinin konsoloslukları dünyada en yüksek vize başvurusu alan konsolosluklar arasında ilk 3’te yer alıyor. Hipper “Vize ret oranlarındaki artış tüm dünyada gözlenen genel bir eğilimdir. Türkiye’deki yüksek vize ret oranları da dünya genelindeki bu eğilimi takip etmektedir. Türkiye’de 2021’de yüzde 16,9 olan ret oranı, yüzde 13,4 olan küresel ortalamanın biraz üzerindedir” diyor.
