Cambridge Sözlüğü, her yıl olduğu gibi, o dönemin sosyal ve kültürel eğilimlerini en iyi özetleyen kelimeyi seçti. Sözlüğün 2025 yılı için seçimi, özellikle influencer ve yapay zeka kültürü bağlamında hızla yükselen bir kavram olan "Parasosyal" oldu.
Kakaonun başka bir adı olduğunu biliyor muydunuz? Meğer o isimle de biliniyormuş…
PARASOSYAL NE DEMEK?
Parasosyal terimi, bir kişinin tanımadığı veya şahsen hiç karşılaşmadığı bir ünlü, sanatçı, influencer veya ekran karakteri ile arasında hissettiği tek yönlü, duygusal bağlantıyı ifade ediyor.
Bu terim ilk olarak 1956 yılında Chicago Üniversitesi sosyologlarının, televizyon izleyicilerinin ekrandaki karakterlerle kurduğu, aile veya arkadaş bağlarını taklit eden ancak etkileşimi tek taraflı olan ilişkileri gözlemlemesiyle literatüre girmişti.
Cambridge Sözlüğü editörü Colin McIntosh, sosyal medya ve yapay zeka gibi teknolojilerin, akademik bir terimi ana akıma taşıdığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
"'Parasosyal', 2025 ruhunu yakalıyor. Milyonlarca insan parasosyal ilişkilere dahil; çok daha fazlası ise sadece bu yükselişi merak ediyor."
Sözlük verilerine göre, kullanıcıların bu terimin anlamına yönelik aramaları son dönemde yoğunluk kazandı.
YAPAY ZEKA SOHBET ROBOTLARI VE Z KUŞAĞININ YENİ DOSTLARI
Cambridge Üniversitesi Deneysel Sosyal Psikoloji Profesörü Simone Schnall, parasosyal ilişkilerin "hayranlık kültürünü, ün kavramını ve yapay zeka ile sıradan insanların çevrimiçi etkileşim biçimini yeniden tanımladığını" ifade etti.
Schnall, insanların ana akım medyaya olan güvenleri azaldıkça influencerlara yöneldiğini ve bunun sosyal medya yıldızlarıyla kurulan "sağlıksız ve yoğun ilişkilere" yol açabileceğini belirtti.
Özellikle genç nesillerin, ChatGPT gibi yapay zeka araçlarını bir "arkadaş" gibi algılama, onlardan olumlu onay alma veya bir terapi ve sırdaş vekili olarak kullanma eğilimi, parasosyal trendin dijital çağdaki yeni boyutunu oluşturuyor.
SÖZLÜĞE EKLENEN DİĞER YAPAY ZEKA TERİMLERİ
Sözlük, bu yılki güncellemelerinde parasosyal teriminin yanı sıra, yapay zeka ile ilgili dikkat çeken yeni kelimeleri de listesine ekledi. Bu yeni terimler, dijital içerik üretimi ve yayılımına yönelik kavramları tanımlıyor:
Slop: Sosyal medyayı dolduran, yapay zeka tarafından toplu üretilmiş ve genellikle anlamsız görselleri ve videoları tanımlayan kelime.
Memeify: Bir görüntüyü hızla yayılan bir meme'e dönüştürme eylemi.
