ABD, Avrupa, Japonya, Rusya, Çin ve Hindistan arasında büyük rekabet yaşanıyor. Milyarlarca dolar harcanan projeler aracılığıyla bir taraftan askeri teknolojiler geliştirilirken diğer yandan yeni kAeşiflere imza atılıyor. Ay ve Jüpiter odaklı araştırmalarda ise amaç, Dünya dışında yaşanabilecek koşullar olup olmadığını bulmak.
2. Dünya savaşı sonrası ABD ile Sovyetler Birliği arasında başlayan soğuk savaş ve devamında yaşanan uzay rekabeti, büyük keşiflerin yapılmasını sağlasa da hep tartışıldı. İki süper gücün nükleer silahlanma yarışıyla start alan rekabette Sovyetler, 1957’de Sputnik 1 adlı ilk yapay uyduyu fırlatarak öne geçti. Ardından 1961’de Vostok 1’in yörünge uçuşu ile Yuri Gagarin, “uzaya çıkan ilk insan” sıfatıyla tarihe geçti. 1969’da Ay’a adım atan ilk insan Amerikalı Neil Armstrong oldu. Yıllar içinde büyüyen güç savaşları, günümüzde yeni ülkelerin katılımıyla devam ediyor. Söz konusu ülkelerin bu yıl içinde hayat geçmesi planlanan projelerinden bazıları şunlar;
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), şubat ortasında Intuitive Machines firmasının IM-1 Ay misyonu için yeni bir fırlatma planlıyor. SpaceX ile koordine edilen projede; uzay havası/ay yüzeyi etkileşimleri, radyo astronomi ve gelecekteki otonom navigasyon teknolojileri için bir iletişim düğümüne odaklanacak altı NASA yükü taşınacak. Ekim 2024’te Jüpiter’in uydularından Europa’ya JClipper aracı gönderilecek. Amaç, orada yaşanabilecek koşullar olup olmadığı... Aracın Jüpiter’in yörüngesine Nisan 2030’da yerleşeceği tahmin ediliyor. Bilim insanlarınca sıvı su içerdiği tahmin edilen Europa uydusu, Clipper tarafından yaklaşık 50 kez incelenecek. VIPER isimli projeye de Kasım 2024’te başlanacak. 100 gün sürecek görev boyunca Ay’daki suyun kökeni ve dağılımı hakkında bilgi edinilmesi hedefleniyor.
Geri kalmak istemeyen Çin, Ay’ın karanlık yüzünde yüzeyden kaya ve toprak örnekleri toplayan keşif aracı Chang’e 6’yı yakında uzaya gönderecek. Chang’e 5’in yedeği olarak tasarlanan Chang’e 6’nın ana görev süresi, 53 gün.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), “Hera” adını verdiği araştırma görevi kapsamında Ekim 2024’te Juventas ve APEX küp uydularını Didymos b asteroidine gönderecek. “Dünya’ya en yakın gök taşları” olarak bilinen Didymos asteroidlerinin 100 yıldan önce gezegenimize yaklaşması beklenmiyor. Ama çalışma, gezegen savunması amacıyla asteroidlerin yönlerinin değiştirilmesi fikrinin uygulanmasını gösterecek. Hera’nın, Aralık 2026’da hedefe ulaşması planlanıyor.
Japonya’nın “Moon Sniper” takma isimli SLIM’i 20 Ocak’ta Ay’a başarılı şekilde iniş yaptı. Hindistan, Gaganyaan projesiyle 2025’te insanlı uzay uçuşu denemesini gerçekleştirecek. 3 kişilik bir mürettebatın 3 günlük görev için 400 kilometrelik bir yörüngeye fırlatılması ve dünyaya geri getirilmesi ön görülüyor. Rusya ise, 13 Mart 2024’te “MS-25 Soyuz” misyonuyla Uluslararası Uzay İstasyonu’na kozmonot gönderecek.
