ABD Başkanı Donald Trump’ın Nobel Barış Ödülü’nü alamaması durumunda nasıl bir tepki göstereceğine dair endişeler, Oslo’da diplomatik bir tedirginlik yarattı. Norveçli siyasetçiler, Trump’ın öfke dolu bir karşılık vermesi halinde ABD-Norveç ilişkilerinin gerilemesinden korkuyor.
Norveç Nobel Komitesi, 2025 yılı Barış Ödülü’nün sahibini belirlediğini duyurdu. Kararın, İsrail ile Hamas arasında Trump’ın girişimiyle sağlanan ateşkesin duyurulmasından günler önce alınmış olması, ABD Başkanı’nın ödül alamayacağı yönündeki beklentileri güçlendirdi.
Norveç basınına göre, kararın açıklanması öncesinde ülke yönetiminde “Trump tepkisi” konusunda temkinli bir bekleyiş hakim. Analistler, olası bir hayal kırıklığı halinde Trump’ın ticaret yaptırımları uygulama, NATO bütçesine ilişkin yeni talepler getirme veya Norveç’i açıkça eleştirme ihtimaline dikkat çekiyor.
Babacan'dan 'Gazze planı' açıklaması: Bu sadece ateşkes! Trump’ın asıl derdi Nobel Barış Ödülü
“HAZIRLIKLI OLMALIYIZ” UYARISI
Norveç Sosyalist Sol Parti lideri ve dış politika sözcüsü Kirsti Bergstø, The Guardian’a yaptığı açıklamada, “Donald Trump, ABD’yi aşırı bir yönetime sürüklüyor. Basın özgürlüğüne saldırıyor, gizli polis operasyonları düzenliyor ve yargıya baskı kuruyor. Böylesine öngörülemez ve otoriter bir lider karşısında her şeye hazırlıklı olmalıyız” dedi.
Bergstø, Nobel Komitesi’nin bağımsız bir kurum olduğunu vurgulayarak, “Norveç hükümetinin bu kararda hiçbir etkisi yok. Ancak Trump’ın bunu bilip bilmediğinden emin değiliz” ifadelerini kullandı.
TRUMP, NOBEL KONUSUNDA ISRARCI
Donald Trump uzun süredir Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmesi gerektiğini savunuyor. 2009’da aynı ödülü kazanan Barack Obama’yı örnek gösteren Trump, geçtiğimiz aylarda Norveçli yetkililerle bu konuda temasa geçtiği iddialarını reddetmemişti.
Trump, Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, “Yedi bitmeyen savaşı durdurdum. Herkes bana Nobel verilmesi gerektiğini söylüyor” ifadelerini kullanmıştı.
NORVEÇLİ SİYASETÇİLERDEN SOĞUKKANLILIK ÇAĞRISI
Yeşiller Partisi lideri Arild Hermstad, Nobel Komitesi’nin bağımsızlığının korunmasının en büyük güvence olduğunu belirterek, “Barış ödülleri sosyal medya öfke nöbetleriyle ya da tehditlerle kazanılmaz. Ateşkese destek vermek önemli ama geçici adımlar, yıllarca süren bölünmeleri unutturmaz” dedi.
Norveç Nobel Enstitüsü Direktörü Kristian Berg Harpviken ise kararın bu hafta başında yapılan komite toplantısında kesinleştiğini, sürecin tamamen bağımsız ve siyasetten uzak yürütüldüğünü açıkladı.
"İNTİKAMCI BİR TEPKİ GELEBİLİR"
Norveçli analistler, Trump’ın ödülü alamaması halinde “intikamcı bir tepki” gösterebileceği ihtimali üzerinde duruyor. Bu tepkinin ticaret kısıtlamalarından NATO bütçesi baskılarına kadar uzanabileceği, hatta Trump’ın Norveç’i “ABD’ye düşman” ilan etmesi gibi sembolik çıkışlara başvurabileceği değerlendiriliyor.
Buna karşın, Oslo yönetimi resmi olarak Nobel kararına karışmadığını ve olası siyasi gerilimlerin önüne geçmek için diplomatik temas kanallarını açık tuttuğunu belirtiyor.
