Ruanda'da üzücü bir keşif yapıldı. Soykırımın kurbanları üzerinden 30 yıl geçmesine rağmen hala bulunabiliyor. Köylüler bu ay bir zamanlar Ruanda'da bir evin bulunduğu yeri kazarak kemiklerle dolu bir toplu mezarı ortaya çıkardı. Üç gün içinde 119 kişinin kalıntıları ortaya çıkarıldı.
Ruanda soykırımın kurbanları üzerinden 30 yıl geçmesine rağmen hala bulunabiliyor. Köylüler bu ay bir zamanlar Ruanda'da bir evin bulunduğu yeri kazarak kemiklerle dolu bir toplu mezarı ortaya çıkardı.
Al Jazeera'de yer alan habere göre yaklaşık 100 gönüllü, ülkenin güneyindeki Ngoma köyünde çalışmalarını sürdürüyor. Kafatasları, dişler ve diğer kemik parçaları dikkatli bir şekilde plastik torbalara yerleştirilirken, kişilerin kimliğini belirlemeye yönelik olası ipuçları toplanıyor.
Soykırımdan Sağ Kalanlar Grubu Ibuka'nın Başkanı Napthali Ahishakiye, üç gün içinde 119 kişinin kalıntılarının ortaya çıkarıldığını söyledi.
Toplu mezarların keşfedilmesi, 1994 yılında Ruanda'daki aşırı Hutu rejiminin kışkırttığı katliamdan otuz yıl sonra bile oldukça sık görülüyor.
Birleşmiş Milletler, bu küçük Doğu Afrika ülkesinde komşuları birbirine düşüren etnik kıyımda 100 gün içinde çoğunluğu Tutsi azınlığından olmak üzere yaklaşık 800 bin kişinin öldürüldüğünü tahmin ediyor.
BİR EVİN ALTINDA TOPLU MEZAR BULUNDU
Tüm hayatı boyunca köyde yaşayan 52 yaşındaki Goreth Uwokunda, başkent Kigali'den arabayla üç saat uzaklıktaki Ngoma'da barikatlar kurulduğunu ve Tutsilerin arabalarda sürüklenip öldürüldüğünü söyledi. AFP'ye verdiği demeçte, "Buradaki tarih korkunç... bu açıkça onların atıldığı toplu mezarlardan biri. Katiller kurbanlarını diğerlerinin üzerine gömdüler. Bazıları sağlam olan büyük kemikler bulduk" dedi.
Bir aile evinin altında toplu mezar bulundu. Aile üyelerinden beşi soykırıma suç ortaklığı ve delilleri gizleme şüphesiyle gözaltına alındı. Soruşturma, geçtiğimiz Ekim ayında, bir kişinin yetkililere ihbarda bulunmasıyla başladı.
Ibuka'dan Ahishakiye, "O evde yaşayanların altlarında ne olduğunu bildiğinden şüpheleniliyor ve bu bir aile sırrıydı" dedi. Korkunç keşif, yıllardır mezarların yakınında yaşayanları dehşete düşürdü.
Uwokunda, "Bu evde yaşayan insanları tanıyordum ve onların her gece cesetlerin üzerinde rahatça uyumalarına ve bu durumdan memnun olmalarına oldukça şaşırdım. Bu utanç verici ve şok edici” dedi.
YEDİ ÇOCUĞUNUN CESEDİNİ ARIYOR
Ibuka, yalnızca son beş yılda Ruanda'da 100 binden fazla soykırım kurbanının kalıntılarının ortaya çıkarıldığını söyledi.
Ibuka'dan Ahishakiye, "Ülke genelinde benzer toplu mezarların keşfedilmediğinden şüpheleniyoruz, çünkü soykırımdan 30 yıl sonra hayatta kalanlar sevdiklerini arıyor. En büyük zorluk, bu toplu mezarların konumlarına ilişkin hayati bilgilerin, cinayetlere katılan kişilerin veya katillerin yakınlarının elinde olması ve bu bilgilerin açıklanmasına karşı çıkmakta kararlı olmalarıdır" ifadesini kullandı.
Hâlâ cevap arayanlardan biri, soykırımda kaybettiği yedi çocuğundan hiçbirini bulamayan 70 yaşındaki çiftçi Celestin Kambanda. Ngoma'da nöbet tutuyor ve çamurdan çıkarılan kumaş ve kemik parçaları arasında herhangi bir işaret bekliyor.
AFP'ye verdiği demeçte, "Buraya çocuklarımdan herhangi birini tanıyıp tanıyamayacağımı görmek için geldim, belki de ortadan kaybolduklarında giydikleri kıyafetlerden. Bir gün onlara düzgün bir cenaze töreni yapmayı umuyorum" dedi.
Ruanda Soykırımı, 1994 yılında Ruanda'da yaklaşık yüz gün içinde 800 bin Tutsi ve ılımlı Hutu'nun, aşırı uç Hutular tarafından öldürülmesi olayıdır. Katliam, Tutsi destekli isyancı Ruanda Vatansever Cephesi lideri Paul Kagame'ye bağlı güçlerce, Hutu ağırlıklı hükûmetin düşürülmesi ile son bulmuştu.
