Önümüzdeki süreçte kurumların kendi aralarında döviz işlemleri yapmasının engelleneceğini iddia eden ekonomist Atilla Yeşilada bankalarda döviz cinsinden parası olanları uyardı. Dolar kurunu belli bir seviyede tutmak isteyen iktidarın baskısı ile Merkez Bankası'nın döviz rezervlerinin hızla eridiğini söyleyen Yeşilada sürecin 1970'lerdeki kapalı kambiyo rejimine doğru gittiği uyarısını yaptı. Peki kapalı kambiyo rejimi ne demek? İşte önümüzdeki dönem yaşanacakların ipuçları...
Kendi sosyal medya hesabından videolar çeken ve paylaşan ekonomist Atilla Yeşilada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın dolar kurunu sabit tutmak için rezervlerini erittiğini ve artık Merkez'in piyasaya sürecek doları kalmadığını ifade etti. Yeşilada kasasındaki dolar rezervi hızla eriyen TCMB'nin durumu iktidara anlatarak yardım isteyeceğini iddia etti. Yeşilada'ya göre bu durumda yapılacak hamle piyasaları derinden etkileyecek.
Şu anda Merkez Bankası'nda 30 milyar dolar rezerv olduğunu ve bu rezervin 20 milyar dolara düşmesi durumunda Erdoğan'ın karşısına çıkarak gerçekleri söyleyeceğini belirten Atilla Yeşilada hükümetin 1970’lerde uygulanan kapalı kambiyo rejimine geri döneceğini açıkladı.
Atilla Yeşilada
Davul - Zurnayla Döviz Depremine Gidiyoruz başlığıyla takipçilerinin karşısına çıkan Atilla Yeşilada kapalı kambiyo rejimi ile vatandaşlara zorla dolar satmaları için baskı yapılacağını dile getirdi. Yeşilada konuyla ilgili konuşmasında şunları söyledi:
“Merkez Bankası’nın satılabilir rezervi 30 milyar dolar bu 20 milyar dolara indiğinde TCMB Saray’ın huzuruna çıkar der ki; Sayın Cumhurbaşkanım bizim artık dayanacak gücümüz kalmadı başka bir yol bulalım. O yol da çok basit 1970’lerin kapalı kambiyo rejimine döneriz. Yani döviz işlemlerine kısıtlama gelir. Bankalarda döviz hesabı bulunan vatandaşlara likidite sıkıntısı var denilerek hesaplarından para çekilmesi engellenecek. Hesabınız baki ama paranızın tümünü çekemezsiniz denecek.
Atilla Yeşilada bu sistemle beraber bankaların hesap sahiplerine döviz mevduatlarını Türk Lirası çevirmeleri konusunda baskı yapmalarının isteneceği ve çekilebilecek dolar miktarına kısıtlama getirileceğini duyurdu.
KAMBİYO NEDİR?
Kambiyo, para ya da para yerine geçen belgelerin değiştirilmesi işlemidir. Para alım ve satımı ile ilgili işlemleri kapsar.
KAMBİYO REJİMİ NEDİR?
Kambiyo rejmi, bir ülkenin dış ticareti ile ilgili yapılan ödeme ve tahsilat işlemleri ile genel döviz giriş ve çıkışlarına ilişkin olarak uygulanan kur politikalarıdır.
KONTROLLÜ KAMBİYO REJİMİ NEDİR?
Ülkelerin, devletlerin döviz karşısında zayıf olan yerli parasını korumak amacıyla döviz alışverişini kendi eliyle yaptıkları rejimdir. Zayıf paralı ülkelerin serbest döviz rejimini bırakarak döviz alım satımını devlet eliyle yapmaları demektir. Bu şekilde, para değerinin belirli bir seviyede tutulması mümkün olabilmektedir.
Ödemeler dengesi devamlı açık veren ülkelerde dövize olan talep fazladır, buna karşılık döviz arzı yetersizdir. Kambiyo kontrolüne başvuran ülkeler, döviz talebini daraltmak ve döviz arzını genişletmek gayesiyle, bütün döviz arzına el koymakta ve döviz taleplerini bizzat kendi karşılamaktadır. Kambiyo kontrolünün tatbik edildiği ülkelerde paranın resmî değeri ile bilfiil sahip olduğu satınalma gücü arasında daima bir fark olduğu görülmektedir. Kambiyo kontrolünü uzun yıllar tatbik etmiş ülkelerde çeşitli güçlükler ortaya çıkmıştır.
SERBEST KAMBİYO REJİMİ NEDİR?
Serbest kambiyo rejimi: Serbest kambiyo rejimini kabul etmiş memleketlerde döviz arzı ve talebi dengesi bozulduğu zaman bu denge Merkez Bankasında kurulan kambiyo denkleştirme fonu aracılığıyla kurulmaya çalışılır. Eğer döviz arzı döviz talebinden fazlaysa, milli para yabancı memleket paraları karşılığında satılır. Eğer döviz arzı az, buna karşın, yabancı memleket paralarına karşı talep fazlaysa milli para karşılığında yabancı memleket paraları satılır ve böylece döviz arz ve talebi dengesi sağlanmaya çalışılır. Serbest kambiyo rejimleri genelde kendi ülkesinde yaşayanların yerli parayı kullanmalarını, yabancıların da gelip yerli parayı kullanmalarını teşvik edecek şekilde düzenlenir. Bizde yabancıların yerli parayı kullanmaları teşvik edilirken, yurt içinde yerleşiklerin de doğrudan yabancı para kullanmaları teşvik edilmektedir. Aslında buna izin verilmektedir. Teşvik, Türk parasının içinde bulunduğu durumdan kaynaklanmaktadır. Türk Lirası çoğu zaman yabancı paralarla rekabet etmekte zorlanmaktadır.
