Anayasa Mahkemesi, 27 Haziran 2024 tarihinde aldığı kararla, Kamulaştırma Kanunu’na eklenen geçici 19. maddenin bir fıkrasındaki düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Söz konusu düzenleme, kamulaştırma kapsamındaki alacaklara kanuni faiz uygulanmasını öngörüyordu.
BÜŞRA AKDAŞ
Anayasa Mahkemesi, Kamulaştırma Kanunu’na eklenen bir düzenlemeyi Ankara 14. İcra Hukuk Mahkamesi'nin başvurusu üzerine, Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Mahkeme, kamulaştırma bedellerine kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz yerine kanuni faiz uygulanmasını öngören kuralın Anayasa’nın 46. maddesiyle çeliştiğine hükmetti. Bu karar, kamulaştırma süreçlerinde alacaklı haklarını güvence altına alan emsal niteliğinde bir adım olarak değerlendiriliyor.
HANGİ DÜZENLEME İPTAL EDİLDİ?
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na 7421 sayılı Kanun’un 7. maddesiyle eklenen geçici 19. maddenin birinci fıkrasında yer alan dördüncü cümle, kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırmasız el atma yoluyla kullanılan mülklere ilişkin taksitli ödeme durumunda kanuni faiz ödeneceğini düzenliyordu. Ancak bu durum, Anayasa’nın kamulaştırma bedellerine ilişkin açık hükümleriyle çeliştiği gerekçesiyle iptal edildi.
BAŞVURUNUN GEREKÇESİ
Başvuru kararında, Anayasa’nın 46. maddesinin dördüncü fıkrasında kamulaştırma bedellerine kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranının uygulanacağı açıkça hüküm altına alındığına dikkat çekildi. Buna karşın, iptale konu düzenlemenin kanuni faiz uygulanmasını öngörmesi, anayasal hükümle çeliştiği ve temel hakları zedelediği gerekçesiyle eleştirildi.
ANAYASA MAHKEMESİ’NİN DEĞERLENDİRMESİ
Mahkeme, Anayasa’nın 13. maddesinde temel hak ve özgürlüklere yönelik sınırlamaların Anayasa’nın lafzına aykırı olamayacağının hükme bağlandığını vurguladı. Mahkeme, iptal edilen kuralın, Anayasa’nın 46. maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen “kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı” hükmüne aykırılık teşkil ettiğini ve dolayısıyla anayasal güvenceyi ihlal ettiğini belirtti.
EMSAL NİTELİĞİNDEKİ KARAR
Bu karar, kamulaştırma işlemlerinde alacaklı haklarının korunması açısından emsal teşkil ediyor. Anayasa Mahkemesi’nin, anayasal hükümleri ihlal eden düzenlemelere karşı titizlikle hareket ettiği bir kez daha ortaya konmuş oldu. Bu kararın ardından kamulaştırma bedellerinin ödenmesi sürecinde kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faiz oranı esas alınacak.
