Ekonomide yeni politikalar şart

Ekonomide yeni politikalar şart

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından gözler yeni oluşturulacak kabineye çevrildi. Mevcut ekonomi yönetiminin geçtiğimiz 5 yıllık süreçte aldığı kararlar karşısında, dönülmez bir yola girildiğini paylaşılırken alınacak yeni kararlar merak ediliyor. Uzmanlar yeni bir ekonomi politikasının şart olduğunun altını çizerek, yeni bir para politikasına ihtiyaç olduğunu ve aynı zamanda ekonomide yön değişmez ise TL’nin daha fazla kaybedeceğinin altını çizdi.

Türkiye’de seçim sonrasında yeni bir 5 yıllık dönem başlıyor. Ülkede yaşanan birçok ekonomik sorunun yanında 5 yıl daha devam edecek olan mevcut ekonomi yönetiminin alacağı yeni kararlar merak ediliyor. Düşük faiz yüksek kur kıskacında kalan ekonomi karşısında birçok uzman kurdaki yükselişin devam edeceğini öngörürken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın alacağı yeni kararlar merak ediliyor. Hem iş dünyası hem de ekonomistler kazanılan seçime değil ekonomiye odaklanmak gerektiğini ifade ederken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın da (TCMB) faiz artışı tarafında iştahlı olduğu tahmin edildi. Uzmanlar Merkez’in önlem almak istediğini anlattı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da balkon konuşmasında ekonomiye değindi.

Erdoğan “Enflasyonun yol açtığı fiyat artışlarından kaynaklanan sıkıntıları gidermek, refah kayıplarını telafi etmek, önümüzdeki günlerin en acil konu başlığıdır” dedi. Yabancı kurumlar para politikası ayarının kaçınılmaz olduğunu söylerken, aynı zamanda düşük faiz politikasıyla aynı tablonun ortaya çıkacağını da vurguladı. Erdoğan’ın seçim zaferi sonrasında piyasalarda da ilk gün sakin başladı. Borsa endeksi yönünü yükselişe çevirirken, kurda da yukarı yönlü hafif tepkiler görüldü. BIST 100 endeksi güne yüzde 2,52 artışla 4 bin 696 puandan başladı. Açılışta Anadolu Efes ve Anadolu Grubu hisseleri dışında tüm hisseler artış kaydetti. Sektörel olarak en dikkat çeken çıkışlardan birini de gayrimenkul yatırım ortaklıkları yaptı. Gayrimenkul yatırım ortaklığı sektörü endeksi yüzde 3,4 artışla 25 Nisan’dan bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Bankalararası piyasada Dolar/TL kuru güne 20 seviyesinin üzerinde başladı. Kur daha sonra 20,07 seviyesini gördü. Cuma günü kapanışta 20 liranın altında bir seyir vardı.

‘YEREL SEÇİMLER ÖNCESİ BAZI AYARLAMALAR YAPILABİLİR’

ABD’nin önde gelen medya kuruluşlarından Bloomberg, Türkiye’deki seçim sonuçlarına dair bir analiz yayımladı. “Erdoğan, birkaç hafta önce pek olasılık verilmeyen bir seçim zaferi elde etti. Bu sonuçlar batılı hükümetler ve uluslararası yatırımcılarla daha çok sürtüşme olabileceğini işaret ediyor” denilen haberde, uzmanların ekonomiyle ilgili yorum ve tahminlerine de yer verildi. Yatırımcılar için şu anda birinci sorunun, Erdoğan’ın, yabancı para çıkışı görülen bir ekonomi politikasını sürdürme sözüne bağlı kalıp kalmayacağı olduğu belirtilen haberde “Ekonomistler, para politikası ayarlamasının kaçınılmaz olduğunu söylüyor” ifadeleri yer aldı. Londra merkezli danışmanlık firması Teneo Intelligence’ın eş başkanı Wolfango Piccoli, bu seçim sonucunun ardından Erdoğan’ın ekonomide tam bir ortodoks yaklaşımı benimsemesinin pek olası olmadığını ama Mart 2024’teki yerel seçimler öncesi bazı ayarlamaların yapılabileceğini söyledi.

‘YÖN DEĞİŞMEZSE TL KAYBEDER’

Morgan Stanley, seçimleri kazanan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın cari düşük faiz politikasına bağlı kalmaya devam etmesi halinde, Türk lirasının dolar karşısında yüzde 29 değer kaybetmesi riski olduğunu bildirdi. Analistler Hande Küçük ve Aline Slyusarchuk tarafından yayınlanan yatırımcı notuna göre, politikanın yönü değişmez ise Türk lirası dolar karşısında 26 seviyesine beklenenden çok daha kısa sürede gerileyebilir ve yıl sonuna kadar 28 seviyesi görülebilir. Morgan Stanley’in yatırımcı notunda “Türkiye’nin yüksek dış finansman ihtiyaçları, makro risklerin devam etmesine neden olacak ve mevcut makro politika çerçevesi değişmedikçe, küresel şoklara (emtia fiyatları, Fed) ve bölgesel ortaklardan gelen döviz girişlerinin kullanılabilirliğine karşı artan bir hassasiyetle karşı karşıya kalınacak” denildi.

‘KKM’NİN CAZİBESİ AZALTILABİLİR’

Analist Fatih Sezer “Birkaç gün, belki birkaç hafta içinde ülke rezervlerini tüketmeyi bırakmalarını ve kurun yükselmesine izin vermelerini bekliyorum. KKM’nin bitirilebileceği/cazibesinin azaltılabileceği, bu sayede kurun yükseltilip ödemeler dengesi krizinden kurtulunabileceği söylentisi de var” dedi. Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks “Türkiye’de seçimlerin geride kalmasıyla birlikte piyasalardaki değer kaybı beklentileri keskin. Lira döviz vadeli dövizlerinde fiyatlanan değer kaybı miktarı şimdiye kadarki en yüksek seviye civarında ve 2018 BoP “ani duruşu” ve TCMB faiz indirim döngüsünden sonra 2021 sonu gibi önceki parlama noktalarını aşıyor” yorumunda bulundu. Ekonomist Mustafa Sönmez de “Dövizde sert sıçramalara karşı sürdürülecek politika KKM. 2.5 trilyon TL’ye ulaştı. Şimdilerde yüzde 35 faizli TL üstünden KKM ve yüzde 26 faizle sürdürülen döviz dönüşümlü KKM’nin daha çok iş yapması için bankalar kamçılanacak. Sonuç aldıkça, dövizin fiyatının tırmanışı kontrollü olur” diye konuştu.

‘AYNI TABLO DEVAM EDERSE İŞLER ZOR’

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MİT) öğretim üyesi, ekonomist Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığında üçüncü dönemine başlamasının demokrasi ve ekonomi açısından sonuçları olacağını yazdı. Prof. Dr. Acemoğlu, sonuçları yargı, siyaset, medya, bürokrasi ve sivil toplum açısından ayrı ayrı inceledi. Acemoğlu, Erdoğan’ın seçilmesinin Türkiye demokrasisi açısından, “iyi bir haber olmadığını” belirtti. Ekonomiye dair değerlendirmelerde de bulunan Prof. Dr. Acemoğlu, kısa vadede yabancıların Erdoğan’ın zaferini istikrar sürmesi açısından “iyi bir durum” olarak yorumlayabileceğini, ancak mevcut politikaların devamının herkesi etkileyeceğini kaydetti. Prof. Dr. Acemoğlu, şu ifadeleri kullandı:

“Negatif reel faiz, kurumların bağımsızlığını tamamen yitirmesi ve geniş çaplı kötü yönetimin artan maliyetleri olacaktır. Bunlar Merkez Bankası’nın tükenen rezervlerinde de görülebilir. Daha büyük tehdit, mevcut üç ana sorunun pekişmesi: Üretkenlik artışı ve verimlilik iyileştirmelerinin olmaması; kurumsal ve mali bilançolar ile kötüleşen mali durum. Üçü de çok maliyetli. Ekonomik büyüme, inşaat sektörü, kredi büyümeleri ve hükümet harcamaları temelli, yeterli yatırımın veya üretkenlik artışının olmadığı, düşük kaliteli bir büyüme. Yolsuzluk ve patronaj durumu daha da kötü bir hale getiriyor. Şirket bilançoları kötüleşti ancak ne kadar kötü olduğunu bilmek imkansız. Bu, büyük oranda Covid ekonomisi ve hükümetin işçi çıkarımını engelleyen baskılarıyla ilgili. Bankalar, özellikle kamu bankaları, kısmen kurumsal bilanço sorunları nedeniyle, kısmen de borç vermeyi kesmemeleri için baskı altında kaldıkları için muhtemelen çok sayıda batık krediye sahip. Hükümet harcamaları arttı ve kur korumalı mevduat (liradaki düşüşü durdurmak için uygulamaya konuldu), gelecekteki gelirleri garanti eden çeşitli özel-kamu programları ile devlet bankalarının bilançoları aracılığıyla büyük örtülü garantiler bulunuyor. Bütün bunlar, depremin neden olduğu mega yıkımın mali ve ekonomik maliyetleri ve bunun gerektirdiği yeniden inşa (artı halen devam eden mülteci sorunu) nedeniyle daha da kötüleşiyor.”

‘RİSKLER AŞAĞI DOĞRU FAİZLER YUKARI’

İngiltere merkezli yatırım bankası Barclays, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunu kazanmasının ardından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın politika faizini yıl sonuna kadar yüzde 36’ya çıkaracağı tahminini teyit etti. Barclays analisti Ercan Ergüzel, müşterilere gönderdikleri notta “Hem faiz oranlarında hem de FX kurunda düzenlemeye ihtiyaç var” diyerek, dış finansman ihtiyacının yarattığı baskının hafif olmasının yetkililere kademeli olarak bu düzenlemeleri yapma fırsatı tanıyacağını ekledi. Ergüzel, “Politika faizinin 2023 sonunda yüzde 36 olacağına tahmin ediyoruz; ancak riskler aşağı yönlü” dedi.

Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN