ZEYNEP ORHAN
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), sahibinden.com'un ilan verilerinden yararlanarak hazırladığı "sahibindex Otomobil Piyasası Görünümü: Mayıs 2025" raporunu yayımladı. Rapora göre, ikinci el otomobil piyasasında reel fiyatlardaki düşüş Nisan ayında da devam ederek 22'nci ayına ulaştı. Buna karşın, otomobil talep endeksinde belirgin bir artış gözlemlenirken, piyasada canlılık işaretleri de dikkat çekiyor.
REEL FİYATLAR DÜŞERKEN, CARİ FİYATLAR ENFLASYONA YENİK
Rapora göre, Nisan ayında ortalama satılık otomobil cari fiyatı, geçen yılın aynı ayına kıyasla %9,2 artarak 947 bin 790 TL oldu. Ancak, otomobil reel fiyatı (enflasyondan arındırılmış fiyat) geçen yılın aynı ayına göre %20,8, bir önceki aya göre ise %3,2 oranında geriledi. Bu durum, ikinci el otomobil fiyatlarındaki nominal artışın genel enflasyonun altında kaldığını ve alım gücü açısından reel bir düşüş yaşandığını gösteriyor.
Araç sınıflarına bakıldığında, cari fiyatlar geçen yılın aynı ayına kıyasla tüm sınıflarda yükseldi. En yüksek fiyat artışı %10 ile C sınıfı araçlarda görülürken, en düşük artış %8,1 ile E sınıfı araçlarda kaydedildi.
MODEL YILINA VE YAKIT TÜRÜNE GÖRE FİYAT DEĞİŞİMLERİ
Eski model araçların fiyatlarında farklı bir seyir izlendi. 2004-2008 model yılı araçların fiyatları geçen yılın aynı ayına göre %3,3 azalırken (ortalama 447 bin 866 TL), 2009-2013 model yılı araçların fiyatları %2,5 (ortalama 700 bin 799 TL) ve 2014-2018 model yılı araçların fiyatları %7,1 (ortalama 1 milyon 76 bin TL) arttı.
Yeni model otomobillerde ise 2022 model yılı hariç (%1,2 düşüş) tüm model yıllarında fiyat artışı yaşandı. En yüksek artış %11,9 ile 2019 modellerinde, en düşük artış ise %0,9 ile 2021 modellerinde görüldü. İkinci el piyasasındaki en yeni model olan 2024 model araçların ortalama fiyatı ise 1 milyon 939 bin TL olarak belirlendi.
Yakıt türlerine göre yıllık fiyat değişimlerinde ise elektrikli otomobiller dikkat çekici bir düşüş yaşadı. Yıllık fiyat artışları şu şekilde gerçekleşti:
- Benzinli: %11,4 artış (Ortalama fiyat: 1 milyon 186 bin TL)
- LPG'li: %1,6 artış (Ortalama fiyat: 509 bin 12 TL)
- Dizel: %7,5 artış (Ortalama fiyat: 946 bin 183 TL)
- Hibrit: %3 artış (Ortalama fiyat: 2 milyon 176 bin TL)
- Elektrikli: %4,3 düşüş (Ortalama fiyat: 3 milyon 148 bin TL)
TALEP ARTIYOR, PİYASA CANLANIYOR MU?
Rapora göre, otomobil talep endeksi hem geçen yılın aynı ayına göre (%34,5) hem de bir önceki aya göre (%12,4) önemli ölçüde yükseldi. Bu durum, piyasada talebin yeniden canlandığına işaret ediyor.
Piyasadaki canlılığın bir diğer göstergesi olan satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı, geçen aya kıyasla 1,1 puan artarak %22,4 oldu. Bu artış, hem satılık ilan sayısının (%4,2) hem de satılan otomobil sayısının (%9,7) artmasından kaynaklandı.
Ancak, piyasadaki bir diğer canlılık ölçütü olan ve satılık otomobil ilanlarının yayında kalma süresini gösteren "kapatılan ilan yaşı", geçen aya kıyasla 1,7 gün uzayarak ortalama 23 gün oldu. Bu veri, talepteki artışa rağmen otomobillerin ortalama satış süresinin bir miktar uzadığını gösteriyor.
BETAM'ın raporu, ikinci el otomobil piyasasında reel anlamda fiyat düşüşleri sürerken, talepte belirgin bir toparlanma yaşandığını ortaya koyuyor. Ancak satış sürelerindeki hafif uzama, alıcı ve satıcıların karar alma süreçlerinde temkinli davrandığına işaret ediyor olabilir.
