ABD'nin %25'lik otomobil tarifelerine Kanada'nın misilleme olarak getirdiği yeni vergiler yürürlüğe girdi. Bu durum, iki ülke arasındaki on yıllardır süregelen serbest otomotiv ticaretini sekteye uğrattı. Yeni tarifeler özellikle ABD'de üretilip Kanada'da satılan araçları hedef alırken, otomobil üreticileri şimdilik fiyat artışlarından kaçınıyor. Ancak sektör temsilcileri, bu durumun geçici olduğu sinyalini veriyor. Peki markalar bu tarifeleri tutmaya ne kadar dayanabilecek?
BARAN BEKİ
Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada arasındaki ticari gerilim, otomotiv sektörünü doğrudan etkileyen yeni bir boyut kazandı. ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin başlattığı ve Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe giren %25'lik gümrük vergilerine Kanada'nın misilleme adımları gecikmedi. Kanada, 9 Nisan 2025'ten itibaren ABD'den ithal edilen araçlara yönelik kendi gümrük vergilerini uygulamaya başladı.
KANADA'NIN MİSİLLEMESİ VE FARKLILIKLARI
Kanada'nın uyguladığı karşı önlemler, ABD'nin tarifelerinden bazı önemli noktalarda ayrışıyor. Öncelikle, Kanada-ABD-Meksika Anlaşması (CUSMA veya USMCA) standartlarına uymayan, ABD'de montajı yapılmış araçların tamamına %25 vergi getirildi. Anlaşmaya uygun araçlarda ise vergi, yalnızca Kanada veya Meksika dışından gelen parçaların değeri üzerinden hesaplanıyor.
Kanada hükümeti, bu adımla ABD'nin aksine Meksika'yı hedef almadıklarını belirtti. Ayrıca, Kanada'da üretim ve yatırım yapan otomotiv şirketlerini teşvik etmek amacıyla bir vergi iadesi veya muafiyet sistemi de devreye sokuldu. Bu sistem sayesinde, Kanada'da üretim yapan Ford, General Motors (GM), Stellantis, Honda ve Toyota gibi şirketler, belirli şartları karşılamaları halinde ödedikleri vergilerin bir kısmını geri alabilecekler.
MARKALARININ TUTUMU VE FİYAT ETKİSİ
Kanada'da satılan araçların önemli bir kısmı ABD'de üretildiği için (2025'in ilk çeyreğinde %41) bu yeni vergilerin fiyatları artırması bekleniyor. Ancak birçok büyük otomotiv markası, Nisan ortası itibarıyla henüz bu ek maliyeti müşterilere yansıtmış değil.
Şirketler durumu yakından takip ettiklerini ve mevcut stoklar tükenene kadar fiyatları sabit tutmaya çalıştıklarını belirtiyor. Stellantis (Chrysler, Dodge, Jeep, Ram markalarının sahibi), vergi öncesi stoklarının bol olduğunu ve bunlar bitene kadar fiyat artışı olmayacağını açıkladı. Benzer şekilde Honda, Audi, BMW, Mercedes-Benz, Mitsubishi, Nissan, Subaru, Volkswagen ve Volvo gibi markalar da durumu değerlendirdiklerini ve şimdilik fiyat artışı yapmayacaklarını bildirdi.
Ancak bu bekleme sürecinin uzun sürmeyeceğine dair işaretler var. Ford ve GM gibi ABD üretimine büyük ölçüde bağımlı olan ve yorum taleplerine yanıt vermeyen şirketlerin durumu belirsizliğini koruyor. Ford'un ABD'deki bayilerine Mayıs ayında bir fiyat artışı olabileceğini bildirdiği bilgisi basına sızdı.
Mazda ise daha somut bir adım atarak, tarifeler nedeniyle Kanada pazarı için Alabama'da ürettiği CX-50 modelinin üretimini süresiz olarak durdurma kararı aldı. Tesla'nın popüler modelleri Model Y ve Model 3'ün fiyatlarında yıl başına göre artışlar gözlense de, bunun sadece tarifelerden mi kaynaklandığı yoksa model güncellemeleri gibi başka faktörlerin de etkisi olup olmadığı net değil.
GELECEK BELİRSİZLİĞİNİ KORUYOR
Analistler, bu karşılıklı gümrük vergilerinin küresel otomotiv satış ve üretim tahminlerinde önemli düşüşlere yol açtığını belirtiyor. S&P Global Mobility, bu durumu COVID-19 pandemisi ve 2008-09 küresel mali kriziyle kıyaslanabilir büyüklükte bir etki olarak nitelendiriyor. Durumun oldukça değişken olduğu ve şirketlerin tedarik zincirlerini ve fiyatlandırma stratejilerini sürekli gözden geçirdiği bir dönemden geçiliyor. Tüketicilerin yakın gelecekte Kanada'da, özellikle ABD'de üretilen otomobiller için daha yüksek fiyatlarla karşılaşması kuvvetle muhtemel görünüyor.
Otomotivde tarife depremi! Kim ayakta kalacak, kim yıkılacak?
Markaların ellerindeki stoklar bitene kadar 2-3 ay dayanabilmesi bekleniyor ancak bunu bir fırsat gören tüketicilerin stoklara yüklenmesiyle bir anda bitebilecek bir stok, ürünsüz kalabilecek ve alt üst olabilecek bir pazarın izleri sisli ufuk çizgisinin ardında yavaşça belirmeye başlıyor. Uzmanların analizlerinde de belirtildiği gibi, bu işten zararlı çıkan yine tüketiciler olacak.
