Yüksek enflasyon nedeniyle bir süredir ihtiyaç haline gelen yüksek değerli madeni paralar için nihayet harekete geçildi. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'na özel basılan 5 TL'ler, tedavülde kalacak ve yenileri de basılacak. Ekonomist Dr. Murat Kubilay, yeni madeni paraların 5 TL ile sınırlı olmayacağını belirterek hangi kağıt paraların madeni paraya çevrileceğini açıkladı. İşte, yeni madeni paralar...
Cumhuriyet'in 100. yılı anısına basılan madeni 5 Türk Lirası, Resmi Gazete'de yayımlanan kararla tedavüle girdi. Hatıra olarak basılan madeni 5 TL'ler 100 milyon adet olarak piyasaya sürülecek ve toplam hacmi de 500 milyon lira olacak.
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre 28 Mayıs 1970 tarihli ve 1264 sayılı Madeni Ufaklık ve Hatıra Para Bastırılması Hakkında Kanun uyarınca, bakanlığa bağlı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından Cumhuriyetin 100. yılı anısına 100 milyon adet ile sınırlı 5 TL değerindeki madeni hatıra paraların basıldığı ve tedavüle verildiği aktarıldı.
Bakır, nikel ve çinko karışımıyla üretilen madeni 5 TL'nin çapı 28,15 mm, kalınlığı 1,70 mm, ağırlığı da 8,25 gram olacak. Kenarları tırtıllı olan 5 TL'nin dış halkada sekiz köşeli Selçuklu yıldızı motifi ve bu motifin dış kontörünün tekrarı kullanılarak derinlik kazandırıldı. Halka ve göbeğin birleşim yerinde ay yıldız yer alırken, ortada Türkiye yüzyılı logosu konumlandırıldı. Bunun solunda '5' rakamı, altta 'TÜRK LİRASI' yazısı ve yazının altında '2023' yer alıyor.
Arka yüzünde ise Atatürk rölyefi, altta; Cumhuriyet'in yüzüncü yılı logosu, çevrede, 'TÜRKİYE CUMHURİYETİ' yazısı bulunuyor.
100. YILA ÖZEL 5 TL 100 MİLYON ADETA BASILDI
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 100. yıl temalı madeni '5 Türk Lirası' tedavül hatıra paranın iç göbeğinde 'Türkiye Yüzyılı' logosu kullanıldı. Logonun üzerinde '5' ibaresi, alt kısmında ise "TÜRK LİRASI' ibaresi bulunuyor. Dış halkada ise sekiz köşeli "Selçuklu yıldızı" motifi ve bu motifin dış hatlarının tekrarı kullanıldı.
Dış halkadaki Selçuklu yıldızının solunda '5', sağında ise 'TC' sembolleri güvenlik unsuru olarak yer aldı. Altta ise basım yılı '2023' tarihi yer aldı. Ay ve yıldız dış halka ve göbeğin kesiştiği yere gelecek şekilde konumlandırıldı. Paranın ağırlığı 8,25 gram, çapı ise 28,15 milimetre olarak basıldı.
"YEREL SEÇİMDEN SONRA TÜMDEN KAYBOLACAK"
Basılan para ile ilgili ekonomist Dr. Murat Kubilay, konseptin doğruluğu ve estetik değeri üzerine yorum yapmayacağını, onun yerine neden 5 TL basıldığını izah edeceğini sosyal medya hesabından paylaştı. Dr. Murat Kubilay'ın paylaşımı şöyle:
"1 kuruş resmen ölü doğmuştu, tedavüle çıktıktan birkaç ay sonra yerlere atılır oldu. Ardından 5 kuruş sessizce kullanım dışı kaldı. 2018 sonrasında 10 kuruş ve 25 kuruş günlük işlemlerden silindi. 50 kuruş küçük yerlerde hala kullanılıyor, yerel seçimden sonra o da tümden kaybolacak. 1 liranın ömrü az daha uzun olur.
"YENİ PARALAR YAKINDA KULLANIMA GİRECEK"
Eğer elektronik ödeme sistemleri ve kredi kartı teknolojisi gelişmeseydi, esnaf erişemediği bozuk paralardan ötürü şimdiki gibi sadece hayıflanmaz, iş yapamadığı için isyan bile ederdi. Buna rağmen yeni paralar yakında kullanıma girecek. Bizde 6'lı madeni para ve banknot sistemi uygulanıyor. Bu değiştirilemez kural değil ama muhtemelen sürdürülecek.
"5, 10 VE 20 LİRA MADENİ PARAYA DÖNÜŞECEK"
Önümüzdeki 5-7 yılda en küçük madeni para 1 lira olacak. 5, 10 ve 20 lira da hızla madeni paraya dönüşecek. Enflasyonun ve döviz kurunun durumuna bağlı olmakla birlikte, şu anda ilk duyduğunuzda garip bile gelse, 50 ve 100 TL'nin de 5 yılın sonunda madeni para olma ihtimali var. Tabii bu esnada kağıt 500, 1000 ve 2000 liralar da çıkmış olacak. 5000 ve 10000 liralar da çıkarılabilir.
Enflasyon sarmalı maalesef böyle acımasız olur. Teknoloji çağı durumun daha trajik olmasını ancak bu kadar önleyebiliyor. 1970-2004 arasını bilenler sürekli yeni paraların sisteme sürüldüğünü hatırlayacaklardır.
"GAYE ERKAN SORUYA CEVAP VERMEKTEN KAÇINDI"
Özetle, 2005'te 6 adet 0 atılan ulusal paramıza 2 adet 0 geldiğini yakında itiraf etme durumunda kalırlar. TBMM'deki soru-cevap kısmında, tarafsızlık ve liyakatına çok güvenildiği söylenen Başkan Gaye Erkan'ın bu soruya cevap vermekten kaçındığını da eklemiş olalım. Tabii hakikatler ortada"
