Erken emeklilik arayışında olanlara SGK Başmüfettişi İsa Karakaş'tan açıklamalar geldi. Psikolojik rahatsızlığı olanlara erken emeklilik müjdesini verdi. İki farklı yoldan bahseden Karakaş, yaş şartı olmadığını paylaştı. İşte tüm detaylar...
BURAK ÖZTOPRAK
Milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiren kritik bir gelişme gündemde! Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, psikolojik rahatsızlıkları bulunan vatandaşların da erken emeklilik hakkına sahip olabileceğini açıkladı. Pek çok kişi tarafından bilinmeyen bu imkan, doğru adımlar atıldığında hem "malulen emeklilik" hem de "engelli emekliliği" seçenekleriyle erken yaşta emekli olmanın kapısını aralıyor. Peki kimler bu haktan yararlanabilir? Hangi psikolojik hastalıklar kapsama giriyor? İşte detaylar...
İKİ TEMEL YOL VAR
Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, YouTube kanalında yayınladığı videoda, milyonlarca kişiyi ilgilendirebilecek önemli bir konuya dikkat çekti: Psikolojik rahatsızlıkları bulunan vatandaşların erken emeklilik hakları. Karakaş, fiziksel engeller gibi psikolojik ve psikiyatrik hastalıkların da erken emeklilik için geçerli olduğunu vurgulayarak, bu durumdaki kişiler için iki temel yol bulunduğunu açıkladı.
"A VE B PLANI VAR: MALULEN VE ENGELLİ EMEKLİLİĞİ"
Karakaş, yaptığı açıklamada, "Psikolojik bir rahatsızlığınız, hastalığınız varsa iki türlü erken emekli olma durumunuz olabilir," diyerek konuya giriş yaptı. Bu iki yolun "Malulen Emeklilik" ve "Engelli Emekliliği" olduğunu belirten Karakaş, hangi yoldan emekli olunabileceğinin, hastalığın başlangıç zamanına göre değiştiğini ifade etti.
1. Malulen Emeklilik (Hastalık Sigortalı Olduktan Sonra Başladıysa):
Eğer psikolojik rahatsızlık, kişinin ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ortaya çıkmışsa, malulen emeklilik gündeme geliyor.
Bu durumda yaş şartı aranmıyor.
Temel Şartlar: En az 10 yıllık sigortalılık süresi ve toplamda 1800 gün prim ödemesi.
Süreç: Kişi, bulunduğu ildeki SGK'ya başvurarak "maluliyet tespiti" talep ediyor. SGK'nın sevkiyle alınan sağlık kurulu raporları, kurumun kendi sağlık kurulu tarafından değerlendiriliyor. Çalışma gücünün en az %60'ını kaybettiği tespit edilirse, diğer şartlar da sağlandığında malulen emekli olunabiliyor.
2. Engelli Emekliliği (Hastalık Sigortalı Olmadan Önce Varsa):
Eğer psikolojik rahatsızlık, kişinin ilk kez sigortalı olmadan önce mevcutsa, bu kez engelli emekliliği hükümleri devreye giriyor.
Bu durumda malulen emeklilikteki gibi %60 iş gücü kaybı şartı aranmıyor; %40 ve üzeri bir engellilik oranı yeterli olabiliyor.
- Temel Şartlar: Gerekli prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, kişinin ilk sigortalı olduğu tarihe ve engellilik oranına göre kademeli olarak değişiyor. Karakaş, bu şartların 15 yıl sigortalılık ve 3960 günden başlayıp, sigortalılık süresi ve prim gün sayısının arttığı farklı kademeler içerdiğini belirtti (Örn: 18 yıl / 4100 gün gibi).
Süreç: Yine SGK'ya başvurularak engellilik oranının tespiti için sevk alınıyor ve belirlenen orana göre emeklilik şartları değerlendiriliyor.
HANGİ PSİKOLOJİK HASTALIKLAR KAPSAMDA?
Karakaş, videoda erken emekliliğe imkan tanıyabilecek bazı psikolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklara da örnek verdi:
- Zeka geriliği (Belirli bir IQ seviyesinin altı)
- Şizofreni ve alt tipleri
- Sanrısal bozukluklar
- Bipolar bozukluk
- Beyin hasarı veya işlev bozukluğuna bağlı rahatsızlıklar
- Epilepsi (Sara hastalığı)
Çalışma gücü kaybına neden olan diğer ağır veya hafif düzeydeki psikolojik hastalıklar.
UZMANLARDAN DESTEK ALINMASI ÖNEMLİ
İsa Karakaş, emeklilik süreçlerinin karmaşık olabileceğini ve her bireyin durumunun farklılık gösterebileceğini belirterek, vatandaşların bu konularda profesyonel danışmanlık almalarının faydalı olacağını ifade etti. Kendi ofislerinin de bu konuda (ücretli) danışmanlık hizmeti verdiğini ve WhatsApp üzerinden ulaşılabileceğini belirtti.
