ZEYNEP ORHAN
Milyonlarca asgari ücretli çalışanın gözü kulağı Temmuz ayında yapılması umut edilen ara zamda. Hayat pahalılığı ve yüksek enflasyon karşısında alım gücü eriyen çalışanlar için bir nebze olsun rahatlama sağlayacak ara zam tartışmaları sürerken, ünlü ekonomist İnan Mutlu'dan gündem yaratacak bir analiz geldi. Mutlu, sosyal medya hesabından paylaştığı çarpıcı grafik ve verilerle, asgari ücrete ara zammın neden bir tercih değil, "şart" olduğunu gözler önüne serdi.
OCAK 2020 SEVİYESİNE ACI DÖNÜŞ: İŞTE ERİYEN MAAŞLARIN GRAFİĞİ!
İnan Mutlu'nun "Reel Asgari Ücret (Ocak 2020=100)" başlığıyla paylaştığı ve İTO (İstanbul Ticaret Odası) enflasyonundan arındırılmış verileri baz alan grafik, acı gerçeği ortaya koyuyor:
2020 Başlangıç: Ocak 2020'de 100 birim olan reel asgari ücret, çeşitli zamlarla 2024 yılı başında 133 birime yükselmişti.
2024'te Ara Zam Yok, Sonuç Hüsran: 2024 yılında ara zam yapılmaması nedeniyle yıl sonunda reel asgari ücret 91 birime kadar gerileyerek, Ocak 2020'deki başlangıç seviyesinin dahi altına düştü.
2025 Daha Vahim Başladı ve Eriyor: 2025 yılına 112 birim reel asgari ücretle başlanmasına rağmen, Mutlu'nun analizine göre Mayıs 2025 itibarıyla bu rakam şimdiden 101 birime gerilemiş durumda.
İnan Mutlu, bu durumu şu sözlerle özetliyor: "Şu anda asgari ücret neredeyse Ocak 2020 seviyesinde. Reel olarak hemen hemen hiç ilerleme yok." Ünlü ekonomist, eğer Temmuz'da bir ara zam yapılmazsa, yıl sonunda reel asgari ücretin 2020 başındaki seviyenin çok daha altına ineceği uyarısında bulunuyor.
TÜİK VE MERKEZ BANKASI'NA SERT ELEŞTİRİ: "EMEKÇİ DÜŞMANI"
Mutlu, analizinde TÜİK verileriyle İTO verileri arasındaki farka da dikkat çekiyor. TÜİK enflasyonundan arındırılmış mavi grafiğin "ibret olsun diye" konulduğunu belirten ekonomist, sert eleştirilerde bulunmaktan da çekinmiyor: "TÜİK enflasyonu kağıt üzerinde düşürüyor. Merkez Bankası bu enflasyona bakıp reel ücret artışı yeterli ara zam olmasın diyor. İki kurum da emekçi düşmanı..."
Bu ifadeler, resmi enflasyon rakamlarıyla sahadaki gerçek enflasyon arasındaki makasın açıldığına dair yaygın kanıyı ve bunun çalışanların reel gelirleri üzerindeki olumsuz etkisini bir kez daha gündeme taşıyor.
SONUÇ: ARA ZAM LÜKS DEĞİL, ZORUNLULUK
İnan Mutlu'nun paylaştığı veriler ve yaptığı analiz, Temmuz ayında asgari ücrete tatmin edici bir ara zam yapılmasının, çalışanların alım gücünü korumak ve son beş yılda elde edilen cüzi kazanımların tamamen yok olmasını engellemek için hayati önem taşıdığını gösteriyor. Milyonlarca çalışanın beklentisi, bu rakamların ve uyarıların yetkililer tarafından dikkate alınması yönünde.
