Otomotiv sektöründe zorlu geçen 2021’in ardından 2022’de zamlı süreçler bizi bekliyor. 2022 ile yenimodel yılı zamları hazırlanırken, markalar şimdiden fiyatları güncellemeye başladı. Kurdaki son sert düşüşün ardından daha 4-5 gün önce yeni fiyatlar ortaya çıkarken, önümüzdeki birkaç hafta içinde en az 300 bin liraları konuşmamız hiç de uzak değil. Böylece yeni yılda yeni modeller yeni zamlarla geliyorlar.
ALİ YILDIRIM
Zorlu geçen bir 2021’in ardından, yeni sürprizler tüketicileri bekliyor. Aslında tam olarak bir sürpriz olmasa da 2022’nin gelişi 2021’den belliydi. Otomotiv sektörü de hiç kuşkusuz hem dünyada hem de Türkiye’de en zor yıllarından birini yaşadı. Tüm dünya çip kriziyle kasıp kavrulurken, sektör için Türkiye’de çipin yanında zam ve ÖTV konuşuldu. Sektörün pandemi etkisiyle 2020 yılında da daralması beklenirken, yaşanan kur krizi ve yüksek faiz tüketicileri adeta sıfır araca akın ettirdi. Rekora koşan kur sonrasında da otomobil fiyatları tam gaz artışa geçerken, tüketici elindeki TL’yi korumak için ihtiyacı olmasa bile araç almak istedi. Ağustos ayında yapılan matrah artışı sonrasında otomobil fiyatları düştü fakat, tedarik kaynaklı sorunlardan dolayı araç almak isteyenler 2-3 ay gibi sıra bekledi.
Tam bu süreçte başlayan kur krizi, matrah artışında bile hiçbir anlam bırakmadı. Zaten 3 ay gibi bir süre zarfında düşen fiyatlar yerine geldi. Hatta üzerine çıktı. Yılın son çeyreğinde de fiyat artışları sürdü. Yüzde 50 ÖTV diliminde hemen hemen hiç otomobil kalmadı. Böylece ayağını yerden kesmenin bedeli 1 tek model hariç 300 bin liranın üzerine çıktı. Kurdaki zirve sonrasında 20 Aralık gecesi 6 lira gevşeyen döviz sonrasında fiyatlar anında güncellendi. Böylece 2021’in son haftasında da 4 model daha yüzde 50’lik listeye eklendi. Öte yandan gelişen olaylarla birlikte kur yeniden iştahlandı. Otomotiv sektöründe kabul edilen euro kuru bu zaman diliminde yeniden 15 liranın üzerine çıktı.
2022 ile birlikte de markalar yeniden fiyatlarda revizeye gitti. Elektrik, doğal gaz, köprü, otoyol, tünel ve ulaşımla birlikte sıfır araçlara da yeni yıl zammı geldi. Bugün bakıldığında birçok marka fiyatlarında güncelleme yapıyor. Kurun ve verginin düşmediği göz önüne alınırsa bu güncellemenin düşüş değil artış yönünde olacağı aşikar. 2021’in son haftasında yüzde 50 ÖTV dilimine giren modeller yeniden yüzde 80’e çıkarak 300 bin lira barajını aşacak. Listede tek kalması beklenen muhtemel model Fiat Egea ve Renault Clio olacak. Tabi bu modellere de 2022 zammının gelmesiyle birlikte yüzde 80’lik dilime çıkmaları hiç de zor değil.
FAİZLER BÜYÜK ROL OYNAYACAK
TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici “Sektörümüzün gidişatında otomotiv üretiminde yaşanan yarı iletken tedariki kaynaklı araç arzı sorunu, dünyada artan emtia, özellikle çelik fiyatlarındaki artışın araç üretim maliyetlerine yansıması ve kredi faiz oranlarının seyri büyük rol oynayacak. Ekonomik aktivitenin hızlanması ile birlikte verimlilik adına sunduğu avantajlardan ötürü operasyonel araç kiralama; hijyenik ve izole ulaşım sağlamasından ve seyahat etmeye olan özlem nedeniyle de günlük araç kiralama tercih unsuru olacaktır” yorumunu yaptı.
MALİYETLERİN YANSIMASI KAÇINILMAZ
Tedarik süreçleri, üretim ve maliyetler hakkında yorumlarda bulunan Otomotiv Sanayii Derneği Yönetim Kurulu Başkanı (OSD) Haydar Yenigün “Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de mikroçip tedarik sorununun neden olduğu fabrika duruşları ve üretim tempo düşüşleri kaçınılmaz hale geldi. 2022 yılının da benzer şekilde geçeceğini söylemek mümkün, yeni yatırım ve tesislerin de açılması ile 2023 yılında tedarikte rahatlama olacağı öngörülmekte. 2020 yılının başından beri ana metallerde yüzde 140’ın üzerinde bir artış söz konusu. İlk dokuz ayda yerli sac fiyatlarında dolar bazında yüzde 29, ithal sac fiyatlarında yüzde 117, kauçukta yüzde 38, plastikte ise yüzde 83 oranlarında artışlar var. Hammadde fiyatlarında bu artış sanayimizin maliyetlerine direkt etki ediyor. Hammadde fiyatlarındaki artışlar ve makroekonomik verilerdeki hareketlilik, haliyle maliyetlerimize direkt etki ediyor. Ticaretin olağan bir sonucu olarak da bu maliyet artışlarının zaman içinde kademeli olarak fiyatlara yansıması kaçınılmaz. Her zaman belirttiğimiz gibi hem ihracatta hem de iç pazarda biz sanayiciler öngörülebilir bir ticaret ortamı görmek isteriz. İç pazarın sürdürülebilir büyümesi ve öngörülebilirliği için dönemsel tedbirlerden ziyade stratejik bakış açısı ile uzun soluklu politikalar geliştirilmesi önem taşıyor. Uzun soluklu politikalar geliştirilmesi ile birlikte öngörülebilirliğin artmasını ve iç pazarın sürdürülebilir büyüyen bir yapıya kavuşmasını, ülkemizin yatırım çekiciliğini olumlu etkileyecek en kritik unsurlar olarak görüyoruz” dedi.
NEBATİ: ARAÇ KUYRUKLARI VAR ÖTV’Yİ NEDEN İNDİRELİM?
Geçen yıl özel bir televizyon kanalında soruları cevaplayan Nureddin Nebati, ÖTV konusuna da değindi. Otomobil ve beyaz eşyada ÖTV indirimi olup olmayacağı sorusuna hayır yanıtını veren Nebati “Araç satışlarında bir düşme yok, araç kuyrukları var. Talepleri karşılayamıyorlar, ÖTV’yi niye indirelim? Beyaz eşyada tarihi rekorlar kırılıyor ihracatta ve iç tüketimde, ÖTV’yi niye düşürelim?” dedi. Yaşanan araç kuyruklarının bolluktan olduğunu aslında bu sözlerle ifade eden Hazine Bakanı, aslında satışların önceki yıllara göre, bir hayli aşağıda olduğunun farkında değil. Artan fiyatlarla birlikte ÖTV’nin de yükseldiği görülürken, iç pazarın daraldığını motorlu taşıtlardan alınan ÖTV gelirinin de rekora gittiği dikkat çeken bir diğer unsur.
ŞEHİR İÇİNDE KUSURSUZ MENZİL
Türkiye’nin en genç otomobil markalarından biri olan Hyundai Kona Electric ile tüm dikkatleri üzerine toplamayı başardı. Markanın 484 kilometre menzilli modeli olan araç, yüksek performansı ve farklı tasarımıyla beğeni kazanıyor. 2 farklı versiyonla sunulan elektrikli otomobilin fiyatı da 1 milyon liranın üzerinde.
Otomotiv sektörünün geleceğinde hiç kuşkusuz elektrikli otomobiller var. Bu alanda kısa sürede adından oldukça söz ettirmeyi başaran Hyundai de B-SUV’daki temsilcisi Kona ile tüm dikkatleri üzerine topluyor. 2021’in son günlerinde konuğum olan Hyundai Kona Electric, kardeşlerinden minik detaylarla ayrılıyor. Aracın kapalı ızgaralı tasarımı, diğer sürücülerin oldukça dikkatini çekiyor. Araç akıcı tasarımı, yeni LED farları ve markanın SUV genlerini öne çıkaran sportif detaylarıyla dikkat çekiyor. Kona Elektrik’te, gövde renginde sunulan çamurluk davlumbazlarının yanı sıra yeni 17 inçlik jantlar da şık görünümü destekliyor. Gövde rengi çamurluklar, ince LED stoplar ve açık renkli aydınlatmalar şık tasarımı tamamlıyor.
Aracın iç mekanında kaliteli ve yumuşatılmış kaplamalar öne çıkıyor. Dijital 10,25 inçlik gösterge paneli gibi aynı büyüklükteki dokunmatik multimedya ekranı elektrikli otomobil çağını yakalıyor. Batarya şarj durumu ve güncel güç kullanım seviyesi gibi elektrikli güç aktarım mekanizmasıyla ilgili bilgiler de sağ tarafta konumlanan kadran içerisinde bulunuyor. 332 litrelik bagaj da yeterli yükleme alanı sunabiliyor. Aracın kalbinde tek oranlı redüktör şanzımanla eşleştirilen bir elektrikli motor yer alıyor. 204 beygir güç ve 395 nm tork üreten motor, bataryalar sebebiyle 1760 kilogramı bulan ağırlığa rağmen oldukça yüksek bir performans vadediyor. Bu kombinasyonla otomobil, 0’dan 100 km/s sürate 7.9 saniyede ulaşabiliyor ve ivmelenme kabiliyetini saatte 167 kilometre hıza kadar sürdürüyor. 3 farklı sürüş moduna (Normal, Eco, Sport) sahip otomobilde modlar arası kullanım hissi oldukça belirgin.
MENZİLİ 484 KİLOMETRE
Direksiyon arkasındaki kulakçıklar, bu otomobilde vites değiştirmek yerine frenleme kuvvetini belirliyor. 4 farklı ayara sahip sistemle fren pedalına basmadan durabilmek bile mümkün. Bu sayede 64 kWh kapasiteli lityum iyon batarya, şarj da oluyor. Bu kapasite, araca 484 kilometrelik menzil sunabiliyor. Aracın bataryası 0’dan yüzde 80’e yaklaşık 1.5 saatte (DC) doluyor. Tamamen dolması ise 2 saat sürüyor. AC tipi prizle 5-6 saat süren işlem 220 v prizle de 36 saatte tamamlanıyor. Ortalama tüketimi 14.7 kWh olarak açıklanan otomobil, bizim farklı amaçlarla gerçekleştirdiğimiz denemelerde 14.4 ile 17 kWh arasında ortalamalar sunmayı başardı.
PARÇALAR BİLDİĞİNİZ GİBİ DEĞİL YENİ YÖNTEM ONARIM
Dövize endeksli yedek parça ithalatına karşın onarımın öneminin tekrar gün yüzüne çıktığını ifade eden TOSEF Başkanı Ünal Ünaldı, 2022 yılında poliçe maliyetleri ve araç satışlarında değer kaybı yaşamamak adına sektörün daha duyarlı olması gerektiğine dikkat çekti. Ünaldı “2022 yılını onarım yılı ilan edelim diyoruz. Ekonomideki kriz ortamının düzelmesi için belirli fedakarlıklarda bulunmamız gerekiyor” dedi. Son günlerde yedek parça ithalatı konusunda önemli problemler yaşandığını kaydeden Ünaldı, oto servislerinde parça bekleyen birçok otomobilin bulunduğunu ve araç sahiplerinin de gelmeyen parçalar sebebiyle mağduriyet yaşadığını, onarım yoluna gidilmesiyle bu sorunun da önüne geçilebileceğini belirtti.
BORUSAN OTOMOTİV’DEN DOĞA DOSTU İŞBİRLİĞİ
Borusan Otomotiv ve Borusan EnBW Enerji’nin sürdürülebilirliğe ve doğa dostu enerji kullanımına verdiği önem çerçevesinde, BMW marka elektrikli otomobil kullanıcıları Borusan EnBW Enerji ‘nin tamamen yenilenebilir enerji kaynaklarından elde ettiği I-REC (Uluslararası Yenilenebilir Enerji) sertifikalı elektriği avantajlı fiyatlarla hem evsel tüketimlerinde hem de elektrikli otomobillerinin şarjı sırasında kullanma imkanı elde edebilecekler. Borusan Otomotiv İcra Kurulu Başkanı Hakan Tiftik, “Müşterilerimiz otomobillerini şarj ederken ya da dilerlerse evlerinde kullandıkları enerjiyi Borusan EnBW Enerji’nin yenilenebilir kaynaklardan elde ettiği sertifikalandırılmış temiz enerjiye dönüştürebilecek. Bu çabayla iklim kriziyle mücadele kapsamında anlamlı bir adım daha atılmış olacağına inanıyorum” dedi.
ARAZİNİN KOVBOYUNA ÖDÜL YAĞDI
Jeep iki modeli ile “Yılın Macera Aracı” değerlendirmesinde ödüle layık görüldü. “GearJunkie” tarafından her yıl gerçekleştirilen değerlendirmede, Jeep Wrangler’ın elektrikli versiyonu Wrangler 4xe ve markanın tarihindeki en önemli modellerinden bir diğeri olan Grand Cherokee ödüllendirildi. Wrangler 4xe, 380 HP güç ve 637 Nm tork üreten şarj edilebilir hibrit güç-aktarma sistemi ile 45 kilometreye varan tamamen elektrikli sürüş menzili, üstün off-road becerileri, etkileyici güç ve yüksek tork değerleri sunan sessiz güç-aktarma sistemiyle “GearJunkie” editörlerinin gönlünü kazandı ve “En İyi 4x4” seçildi. “En İyi SUV” ödülünü kazanan beşinci nesil Grand Cherokee ise “Grand Cherokee L” ile ilk kez üç sıra koltuk seçeneği sunmasının yanında; gelişmiş yeteneği ve konforu ile GearJunkie editörlerini büyüledi.
STELLANTİS YAZILIMA 30 MİLYAR EURO HARCAYACAK
Stellantis, yazılım destekli ürünler ile aboneliklerden 2026’ya kadar yıllık yaklaşık 4 milyar Euro, 2030’a kadar da 20 milyar euro gelir elde etmeyi hedefliyor. Grup ayrıca yazılım ve elektrikliye geçişi tamamlamak için 2025’e kadar 30 milyar Euro’nun üzerinde yatırım planlıyor. 2024’te “STLA Brain”, “STLA SmartCockpit” ve “STLA AutoDrive” olmak üzere üç farklı yeni yapay zeka destekli teknoloji platformunun geliştirilmesi amaçlanıyor. Teknoloji platformlarının 2024’te pazara sürülerek, iki yıl içinde de Stellantis’in dört araç platformunda kullanılması hedefleniyor.
