Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en yıkıcı depremi olarak kayıtlara geçen Kahramanmaraş merkezli depremler, 11 kentte yüz binlerce binanın yıkılmasına, on binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden oldu.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en yıkıcı depremi olarak kayıtlara geçen Kahramanmaraş merkezli depremler, 11 kentte yüz binlerce binanın yıkılmasına, on binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden oldu.
İstanbul Teknik Üniversitesi'nden jeoloji yüksek mühendisi Prof. Dr. Okan Tüysüz, çeşitli fay örnekleri paylaşarak fayların etkilerini sosyal medyadan tek tek paylaştı.
İşte, Okan Tüysüz'ün fay çeşitleri paylaşımı...
Fay nasıl bir şeydir diyenlere gelsin: resmin sağ tarafı sola göre aşağı inmiş, inerken de soldaki kayaları sürtünme yüzünden cilalamış. Buna fay aynası diyoruz (Datça, Knidos)
Bir başka fay: Resmin sağ tarafı sola göre metrelerce aşağı kaymış. Tabaka düzlemlerini izleyerek fayı takip edebilirsiniz. Fayın hareket ettiği an bir deprem demektir.
Antakya'da 2011 de fay üzerinde açtığımız hendeklerden biri: Öndeki beyaz kayaların arkadaki toprak rengi olan ile sınırı bir fay
Fay çalışmak kolay değil güneş altında 50 derecede...
Bu da Yunanistan'dan fay aynası: Fay her yerde var
Sakız adasından bir fay zonu
Bu da Denizli'den: Sol taraf sağa göre aşağı inmiş: Her hareket=deprem
Bu da Bolu'dan bir fay aynası
Kırkağaç fayı: Şimdi üstünde binalar var
Kuzey Anadolu Fayı'nın tam üzerindeki bir haşhaş tarlasından bir görüntüyle bu akşamı noktalayalım. Afetsiz geceleriniz, günleriniz olsun.
Evet faylar deprem yaratıyor ama onlar canımıza kastetmiyor, biz onları dikkate almıyoruz. Onlar bizim neslimiz yok iken de vardılar, bizden sonra da olacaklar. Ovaları, su kaynaklarını, jeotermal enerji kaynaklarını, kaplıcaları, bunun gibi çoğu yararlı şeyi faylar oluşturuyor.
Şenpazar-Cide yolunda birbiri üzerine bindirmiş faylardan (beyaz çizgiler) oluşan zon: Faylar çoğu zaman tek bir kırık değil çok sayıda kırıktan oluşurlar. Oklar hareket yönlerini gösterir. Kayaların yaşı 130, fayların yaşı 50 milyon yıl.
Sinop güneyi bindirme (sola) ve geri bindirme (sağa) fayları. Oklar hareket yönünü gösterir. Blokları birbiri üzerine doğru ilerleyen faylara bindirme fayı diyoruz. Kayalar 75-80, faylar 40 milyon yaşında (İnsan dünya üzerinde 2 milyon senedir var). Kayalar insana neler anlatır.
Çelikhan Mutlu köyü yakınında Doğu Anadolu Fayı'nın deprem öncesindeki görünümü: Fay zonu çok sayıda sık aralı faylardan (beyaz çizgiler) oluşuyor.
Ülkemizde depremler niçin 10-15 km den daha derinde olmuyor? Çünkü daha derinde kayalar çok ısındıkları için kırılmak yerine plastik olarak akmaya başlıyorlar ve fay oluşmuyor. Resimdeki kaya da bir zamanlar hamur gibiymiş ve akarak kıvrılmış. Yaşı 350 milyon yıl.