Kastamonu’nun İhsangazi ilçesinde çiftçiler, 12 bin yıllık geçmişe sahip olan ve “Hitit buğdayı” olarak da bilinen siyez buğdayını, atalarından miras kalan yöntemlerle siyez bulguruna dönüştürmek için yoğun mesai harcıyor.
GENETİĞİ DEĞİŞMEMİŞ ATA TOHUMU
Dünyada genetiği değişmemiş nadir buğday türlerinden biri olan siyez, İhsangazi topraklarında geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam ediyor. Bölge çiftçileri, hasat ettikleri siyez buğdayını hem ekonomik değeri yüksek bir ürüne dönüştürüyor hem de kültürel mirası yaşatıyor.
KAZANLARDA KAYNATILIYOR, GÜNEŞTE KURUTULUYOR
Siyez buğdayı, 3-4 saat boyunca krom kazanlarda kaynatıldıktan sonra doğal ortamda, güneş ışığı altında kurutuluyor. Bu aşamada hızlı kurutma değil, yavaş ve doğal bir kuruma süreci tercih ediliyor. Kuruyan buğdaylar daha sonra taş değirmenlerde işlenerek kabuklarından ayrılıyor.
TAŞ DEĞİRMENDE İŞLENİYOR
Kabukları soyulan siyez buğdayı, geleneksel taş değirmenlerde yarma işlemine tabi tutuluyor. Bu işlemle birlikte siyez buğdayı artık bulgur halini alıyor. Ardından bir kez daha güneşe serilerek son kez kurutuluyor ve tüketime hazır hale geliyor.
“ATALARIMIZ NASIL YAPTIYSA AYNI ŞEKİLDE DEVAM ETTİRİYORUZ”
İhsangazi’de siyez üretimi yapan genç çiftçi Yasin Ciğerci, geleneksel yöntemleri korumanın önemine dikkat çekerek şunları söyledi:
“12 bin yıllık siyez buğdayımızdan geleneksel yöntemlerle siyez bulguru yapıyoruz. Buğdayımızı saatlerce kaynattıktan sonra doğal ortamda kurutuyoruz. Kuruduktan sonra taş değirmende kabuklarını soyuyor, yarma yapıyoruz. Sonrasında tekrar güneşe seriyoruz. Atalarımız bu işi nasıl yapıyorsa biz de aynı şekilde devam ettiriyoruz. Bize miras kalan bu değere sahip çıkıyoruz.”
HEM GEÇİM KAYNAĞI HEM KÜLTÜREL MİRAS
Siyez bulguru, internet üzerinden, restoranlara ve yerel işletmelere satılarak çiftçiler için önemli bir gelir kaynağı oluşturuyor. Aynı zamanda geleneksel tarım yöntemlerinin yaşatılması ve yerel tohumun korunması açısından da büyük önem taşıyor.
