Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsünün arazilerinin kamu yararı gerekçesiyle TOKİ'ye devredileceğine yönelik iddialar gündeme bomba gibi düştü. Halkın tepkilerine neden olan söz konusu durumla ilgili Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Konya Şubesi Yönetim Kurulu açıklama yaptı.
Açıklamada "Ülkemizin tarımsal üretimini artırmak için önemli görevler üstlenmiş olan tarımsal araştırma enstitülerin arazilerini ‘Rezerv Arazi’ ilan etmek ülke tarımına ve tohumculuğuna yapılabilecek en büyük yanlışlıktır." denildi.
Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Konya Şubesi Yönetim Kurulu adına yapılan yazılı açıklamada dikkat çeken başlıklar şu şekilde:
"Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazinin kamu yararı gerekçesi ile TOKİ’ye devredileceği haberleri dillendirilmeye başlanmıştır. 1914 yılından bugüne kadar Türk tarımına hizmet etmiş ve bugün ülke tarımına tohumculuk ve hayvancılık konularında teknoloji üreten Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü görevine devam etmelidir.
Enstitüye tahsisli araziler yıllar öncesinden Konya’nın sulak daha sonraları Aslım Bataklığı olarak bilinen şehrin kot seviyesi en düşük bölgesidir. Burası zamanla drenaj kanalları açılarak ve iklim olarak daha kurak bir dönem girilmesi neticesinde fazla suların tahliye edilmesi ile 100 yılı aşkın bir süredir toprak ıslahı programı kapsamında iyileştirilmiş olan, birinci sınıf sulu mutlak tarım alanlarına sahiptir.
BUĞDAY MATERYALİ TEMİN EDİLEN ALAN TOKİ'YE DEVREDİLECEK
TOKİ’ye verilmek istenen bu alanda 100 yıldır hayvancılık ve tarla bitkileri üretim ve araştırma çalışmaları yanında Dünya Gıda Teşkilatına (FAO) bağlı CIMMYT ve ICARDA gibi Uluslararası Tarımsal Araştırma Kurumları ile ortak olarak yürütülen Uluslararası Kışlık Buğday Geliştirme Programı’nın (IWWIP) Türkiye adına koordinasyon merkezidir. Bu proje dahilinde dünyada 50’den fazla ülkedeki 100’den fazla buğday ıslahı programlarına buğday materyali temin etmektedir. Bu çalışmalar sonucunda verimli ve kaliteli toplam 105 adet buğday çeşidi tescil ettirilerek dünya ve ülkemizin gıda üretimine önemli katkılar sağlanmış ve sağlanmaktadır.
Bu program ve diğer uluslararası projeler çerçevesinde Enstitünün uluslararası görev alanı, başta Ortadoğu, Kafkasya, Orta Asya, Balkanlar, Kuzey ve Orta Afrika Ülkeleri olmak üzere tüm ülkelerdir. Türkiye içinde Bölgesel Görev Alanı: Orta Anadolu ve Güney Geçit Bölgesi. Konya, Aksaray, Karaman, Niğde, Nevşehir, Kayseri, Sivas, Eskişehir, Kütahya, Afyonkarahisar, Isparta ve Burdur İllerini kapsamaktadır. Görev konuları ise tahıllar, endüstri bitkileri, yemeklik tane baklagiller, tıbbi aromatik bitkiler, çayır-mera ve yem bitkileri, meyvecilik, sebzecilik, biyolojik çeşitlilik, genetik kaynaklar ve hayvancılıktır.
170'DEN FAZLA TOHUMCULUK FİRMASINA DESTEK SAĞLAMAKTA
Enstitü arazisinde insanımızın temel gıdası olan ekmeğin elde edildiği buğday başta olmak üzere arpa, yulaf, tritikale, çavdar, nohut, kuru fasulye gibi iç tüketim ve ihracat ürünlerinin ıslah programlarını yürütürken, diğer taraftan da özellikle mısır, ayçiçeği ve soya fasulyesi gibi çokça ithal ettiğimiz ürünlerde bu bağımlılığı azaltmak ve ortadan kaldırmak amacıyla oldukça stratejik bir konu olan, tohumculuk sektörüne geliştirdiği ve geliştireceği çeşitlerle katkı vermektedir. Bu alanda günümüze kadar 40’a yakın farklı bitki çeşidinin ıslahını gerçekleştiren Enstitü, Türk Tohumculuğunun yüzde 38‘inin yer aldığı ve yürütüldüğü, dolayısıyla kalbi olan Konya‘da 170’den fazla tohumculuk firmasına önemli destekler sağlamaktadır.
KURAKLIK KONUSUNDA ÇALIŞMALAR İÇİN ENSTİTÜ GÖREVLENDİRİLDİ
Son yıllarda dünyada ve ülkemizde tarım ve gıda üretiminde birçok olumsuzluklar yaşamaktayız. Bu olumsuzlukların en önemlilerin birisi de dünyayı ve ülkemizi de etkileyen küresel iklim değişikliğinin sonuçlarından olduğu kabul edilen kuraklık gerçeğidir. Ülkemiz bu tehlikeye karşı tedbir amaçlı olarak, kurağa dayanıklı yeni çeşitler geliştirip, adaptasyon çalışmaları yaparak Türkiye’nin kuraklık sorununa çözüm bulması için 2007 yılında ülkemizin en kurak alanlarından biri olarak kabul edilen Konya’da ciddi maliyetlere karşılığında Kuraklık Test Merkezi Bahri Dağdaş UTAE’nün içine kurulmuş ve ülkenin tarımsal kuraklık konusunda yapılacak çalışmaları için Enstitü Koordinatör olarak görevlendirilmiştir. Yine bu arazi Türkiye Kurak Ekim Alanları için oldukça değerli bilgiler ve sonuçlar içeren, Doğrudan Ekim Çalışmaları konusunda da bir merkez olarak faaliyet göstermektedir.
18 AYRI PROJE YÜRÜTÜLMEKTEDİR
Bahri Dağdaş UTAE sadece bitkisel alanda değil hayvancılık ve hayvancılığın temel girdisi olan yem bitkileri alanında önemli çalışmalar yapmaktadır. Hayvancılık alanında yapılan hayvan ıslahı çalışmaları neticesinde Hasmer ve Hasak koyun ırklarını ülkemize kazandırmıştır. Bu yeni koyun ırkları normaline göre 10 kiloya varan canlı ağırlık farkı oluşturmaktadır. Bunun yanında 2005 yılından itibaren ‘Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Projeleri’ çerçevesinde Merinos, Akkaraman, Pırlak ve Dağlıç koyun ırkları yanında kıl keçisi, Honamlı keçisi gibi ırkların yer aldığı 18 ayrı proje yürütmektedir.
ADINI 'İNSANIMIZI AÇLIKTAN KURTARAN ADAM'DAN ALIYOR
Adını Konya Şeker Fabrikasının kurucusu ve 1960’lı yılarda ülkenin buğday açığını yaptığı çalışma ve projelerle ortadan kaldırarak “insanımızı açlıktan kurtaran adam” olarak nitelenen tarım eski bakanımız merhum Bahri Dağdaş’tan alan bu güzide Enstitünün yaptığı ve yukarıda saydığımız çalışmalar dikkate alındında; 19 Temmuz 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nun 2. ve 4. maddelerinde açıkça belirtildiği gibi; Tarım arazilerinin amaç dışı ve yanlış kullanımlarının önlenmesi, korumayı sağlayacak yöntemlerin oluşturulması gerekmektedir. Enstitü arazisi, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nun 3. maddesi J bendinde belirtildiği gibi, birinci sınıf sulu mutlak tarım arazisidir.
TARIM TOPRAKLARININ AMAÇ DIŞI KULLANIMININ TELAFİSİ YOK
Toprak ve Arazi Kullanım Kanunu çerçevesinde, tarım arazilerinin amaç dışı kullanılmasını engellemek hakkın ve hukukun savunucusu olan her vatandaşın görevi olmalıdır. Ülkemizin tarımsal üretimini artırmak için önemli görevler üstlenmiş olan tarımsal araştırma enstitülerin arazilerini ‘Rezerv Arazi’ ilan etmek ülke tarımına ve tohumculuğuna yapılabilecek en büyük yanlışlıktır. Nüfus artışını da dikkate aldığımızda toprak oluşum süreci mevcut tarım topraklarının amaç dışı kullanılmasının telafisi mümkün olmayan olumsuzluklara neden olabileceğinin en önemli göstergesidir. Konut ve iş yeri insanlar için elbette önemlidir, yapılmalıdır ama tarım topraklarına, araştırma arazilerine değil. Şu anda TOKİ tarafından Konya’da muhtelif bölgelerde konut yapımı devam etmekte ve bunların pek çoğu tarım dışı yamaç bölgelerde inşa edilmektedir. Toplam yüz ölçümü 38.873 kilometre kare olan Konya’da tarım dışı yapılaşmada kullanılabilecek alanlar olduğunu belirtir, Bahri Dağdaş arazilerinin yapılaşmaya açılmaması gerektiğini kamuoyuna önemle duyururuz."
ESKİ TÜİK BAŞKANI'NDAN TEPKİ
Eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir, Bahri Dağdaş Araştırma Enstitüsü'nün TOKİ'ye devredilmesine yönelik iddialara sosyal medya hesabından tepki gösterdi. Halka ve tepkilerine dikkat çeken Aydemir, "Ülkemizde tarım arazileri azalıp kayıtlı çiftçi rekor seviyelere gerilerken tarım politikası da ranta kurban ediliyor" ifadelerini kullandı.
Aydemir'in paylaşımı şu şekilde:
"Halka ve tepkilere rağmen 1. sınıf tarım arazisi olan Bahri Dağdaş Araştırma Enstitüsü malum sebeplerle TOKİ'ye verilmeye çalışılıyor. Ülkemizde tarım arazileri azalıp kayıtlı çiftçi rekor seviyelere gerilerken tarım politikası da ranta kurban ediliyor #BahriDağdaşkapatılmasın"
Halka ve tepkilere rağmen 1. sınıf tarım arazisi olan Bahri Dağdaş Araştırma Enstitüsü malum sebeplerle TOKİ'ye verilmeye çalışılıyor.
— Birol Aydemir (@BirolAydemir15) April 25, 2022
Ülkemizde tarım arazileri azalıp kayıtlı çiftçi rekor seviyelere gerilerken tarım politikası da ranta kurban ediliyor#BahriDağdaşkapatılmasın https://t.co/57M49jl4ee
