Balıkesir'in Sındırgı ilçesinde 27 Ekim 2025 Pazartesi günü yaşanan 6.1 ve devamındaki küçük ile orta ölçekli depremler, İstanbul'a kadar uzanan geniş bir alanda hissedildi.
Sarsıntıların tipik artçılar değil, birbirini tetikleyen ayrı fay kırılmaları olduğu belirten yer bilimci (jeolog) Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, bu durumu Simav-Sındırgı-Gediz fay hattı üzerindeki karmaşık jeolojik yapılarla ilişkilendirerek, depremlerin kökenini ve gelecekteki olası etkilerini, kişisel Youtube kanalında anlattı.
2025 AĞUSTOS VE EKİM SINDIRGI DEPREMLERİ BAĞLANTILI MI?
Sındırgı'da 2025 Ağustos ayında yaşanan 6.1 büyüklüğündeki deprem, Sındırgı Ovası'nın altına doğru eğimle dalan ve yaklaşık 30 derece eğimli bir fay hattında meydana geldi.
Kırılma, yüzeyden 10 kilometreden daha derin bir bölgede gerçekleşti.
Bu depremin ardından kaydedilen sarsıntıların (artçı aktivite), büyük çoğunluğunun normal fay kırıklarında beklendiği gibi kırılan düzlem içinde değil, güneye doğru, Sındırgı Dağı üzerinde toplanması dikkat çekici bir jeolojik olguyu işaret ediyordu.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy'a göre, bu güneye doğru ilerleyen sarsıntılar, dağlık bölgede yer alan listrik (eğimli) faylarda oluşan depremlerdi.
6.1'in ardından Prof. Dr. Osman Bektaş'tan uyarı: Uşak fayı gerilimle yüklendi!
SINDIRGI 2025 AĞUSTOS DEPREMİ, 2025 EKİM DEPREMİNİN ÖNCÜSÜ MÜYDÜ?
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, ilk sarsıntıyı takip eden ve güneydoğuya doğru ilerleyen bu sarsıntıların, aslında ikinci bir 6.1 büyüklüğündeki depremin habercisi olduğunu belirtti.
Başlangıçta artçı gibi görünen bu öncü depremler, zamanla büyüyerek bölgedeki ikinci fay düzlemine stres transferi yaptı.
Bu durum, ilk depremde (2025 Ağustos 6.1'lik deprem) kırılan yaklaşık 15 kilometre uzunluğundaki Sındırgı fayının 'ikizinin' doğu ve güneydoğu kesiminde kırılma için hazırlandığını gösteriyordu.
Bu ikincil kırılma (2025 Ekim 6.1'lik deprem), ilk depremden daha sığ, yaklaşık 7 kilometrelik derinlikte gerçekleşti.
İki deprem odağının konumu, özellikle güney blokta kısmen üst üste biniyordu.
İKİ DEPREM İKİ AYRI FAYDAN MI KAYNAKLANDI?
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy'un analize göre, Sındırgı'da birbirini takip eden bu iki büyük sarsıntı, birbirini takip eden bir mekanizma içinde iki ayrı fay hattında oluştu.
Bu iki fay, birleşip 30 kilometrelik tek bir kırılma oluştursaydı, potansiyel olarak 6.5-6.6 büyüklüğünde tek bir deprem meydana gelebilirdi.
Ancak, çift deprem (ikiz deprem) şeklinde kırılması, her birinin 6.1 büyüklüğünde olmasına yol açtı.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, bu mekanizmanın 1935 Marmara Denizi'ndeki çift deprem ve Biga'da oluşan benzer olaylarla paralellik gösterdiğini vurguladı.
Birinci fayın kırılması, komşu fay hattını stresle yükleyerek ikinci kırılmayı tetikledi.
2025 EKİM SINDIRGI DEPREMİ HANGİ FAY HATTINDA OLDU?
Sındırgı depreminin meydana geldiği alan, Menderes Masifi'nin yükselen metamorfik çekirdeği (kor) üzerinde yer alıyor.
Bölgedeki Simav-Sındırgı-Gediz hattı boyunca uzanan fay hatları, haritalarda gösterildiği gibi düz çizgiler değil, birbiriyle aşmalı (overlapping) ve bağlantılı karmaşık bir sistem.
Bu aşmalı yapı, kırılmanın tek bir düzlemde ilerlemesini engelliyor ve stresi ikincil faylara transfer ediyor.
İlk depremin artçıları gibi görünen sarsıntılar, bu aşmalı bağlantıların tetiklediği ikincil faylardaki yırtılmalardı ve ikinci ana şokun oluşumunu hazırladı.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, bu durumu, bükümlü aşma veya transfer faylarıyla bağlanan aşma gibi farklı mekanizmalarla açıklıyor.
Fayların farklı litolojileri (kayaç yapılarını) kesmesi de farklı davranmalarına yol açıyor.
GÜNEYDEKİ İKİNCİL FAY VE KASABA ALTI KÖK BÖLGE
Birinci 6.1 büyüklüğündeki deprem, kök bölgesi Sındırgı Ovası altında ve nispeten derinde gerçekleşen fayda oluştu.
İkinci 6.1 büyüklüğündeki deprem ise yükselen Sındırgı Dağı'nın içinde, birinci faya paralel gelen ikincil bir fay hattında meydana geldi.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy'a göre, artçıların büyük çoğunluğunun güneydeki dağlık alanda yoğunlaşması, yeni fayın kırılmasını tetikleyen öncül aktivitenin bu ikincil fay üzerinde odaklandığını gösteriyor.
İlk kırılmanın yarattığı stres, dağ içindeki bu paralel faya aktarılarak ikinci büyük sarsıntıyı doğurdu.
SINDIRGI DEPREMİNİN BİLİMSEL AÇIKLAMASI NEDİR?
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Sındırgı'da yaşanan iki 6.1 büyüklüğündeki depremin, aşmalı fay mekanizması ile birbirini tetikleyen ikiz depremler olduğunu kesinleştiriyor.
Bu, klasik artçı-ana şok ilişkisinden farklı, stresin komşu ve bağlantılı bir fay hattına aktarılmasıyla oluşan karmaşık bir süreç.
Bu olayın anlaşılması için, Uşak'tan Sındırgı'ya kadar çizilen fay haritalarının yüzeysel olmaktan çıkıp, tüm bu kompleks transfer fay ve aşmalı fay mekanizmalarını içermesi gerektiğini vurguluyor.
