Türkiye'nin sismik hareketliliğini göz önüne aldığımızda, teknolojik erken uyarı sistemleri büyük bir önem taşıyor.
Milyonlarca Android kullanıcısının telefonunda bulunan Google Deprem Uyarı Sistemi, adeta bir afet habercisi gibi çalışıyor.
Bu sistem, yıkıcı sarsıntılar başlamadan saniyeler önce uyarı göndererek, hayat kurtaran 'Çök-Kapan-Tutun' gibi önlemler için kısa ama kritik bir zaman kazandırıyor.
Ücretsiz olarak sunulan bu hizmet, akıllı telefonları potansiyel bir deprem erken uyarı istasyonuna dönüştürüyor.
GOOGLE DEPREMİ NASIL TAHMİN EDİYOR?
Google'ın deprem uyarı sistemi, geleneksel sismograflardan farklı bir prensiple çalışıyor.
Gelişmiş sensörler yerine, akıllı telefonların içinde bulunan ivmeölçerleri kullanıyor.
Bir deprem anında bu ivmeölçerler, daha hızlı hareket eden ancak genellikle yıkıcı olmayan P (birincil) dalgalarını algılıyor.
Belirli bir bölgedeki çok sayıda telefon, eş zamanlı olarak benzer bir sarsıntı verisi raporladığında, Google'ın merkezi sunucuları bunu bir deprem olarak teyit ediyor.
Ardından, daha yavaş ilerleyen ancak asıl yıkıcı güce sahip olan S (ikincil) dalgaları bölgeye ulaşmadan etkilenmesi muhtemel alanlardaki kullanıcılara uyarı gönderiliyor.
Bu teknoloji, depremi önceden tahmin etmiyor, sadece sarsıntının yayılma hızından daha hızlı bir iletişim kanalı kullanarak uyarıyı önceden iletiyor.
GOOGLE DEPREM UYARISI NASIL AKTİF EDİLİR?
Bu hayati öneme sahip özelliği etkinleştirmek için telefonunuzun marka ve modeline göre menülerde küçük farklılıklar olabilir.
Ancak aşağıdaki adımları uygulayarak Google Deprem Uyarı Sistemi'ni kolayca aktifleştirebilirsiniz.
Telefonunuzun 'Ayarlar' uygulamasını açın. En kolay yöntem, üstteki arama çubuğuna 'Deprem Uyarıları' yazmak.
Arama sonucuna dokunarak doğrudan ilgili menüye gidebilir ve özelliği açık konuma getirebilirsiniz.
Eğer bu yöntemi kullanmak istemiyorsanız, menülerden aşağıdaki yolları takip edebilirsiniz:
Yeni Android Sürümleri (Android 12 ve üzeri): Ayarlar > Güvenlik ve Acil Durum > Deprem Uyarıları.
Bazı Cihazlarda: Ayarlar > Konum > Konum Hizmetleri > Deprem Uyarıları.
Eski Android Sürümleri (Android 11 ve altı): Ayarlar > Konum > Gelişmiş > Deprem Uyarıları.
Ayarı açtıktan sonra, uyarı sesinin ve görüntüsünün nasıl olacağını görmek için menüdeki 'Demo Gör' seçeneğini kullanmanız, gerçek bir uyarı anına hazırlıklı olmanız açısından tavsiye ediliyor.
ANDROID TELEFONLARDA ADIM ADIM GOOGLE DEPREM UYARISI AÇMA
SAMSUNG TELEFONLARDA ADIM ADIM GOOGLE DEPREM UYARISI AÇMA
GOOGLE DEPREM UYARISI NASIL ÇALIŞIR?
Özelliği aktif hale getirmek tek başına yeterli değil. Sistemin doğru bir şekilde çalışabilmesi için telefonunuzda iki temel ayarın sürekli açık olması gerekiyor:
İnternet Bağlantısı: Wi-Fi (kablosuz internet bağlantısı) veya mobil veri mutlaka aktif olmalı. Uyarılar, internet üzerinden gönderildiği için kesintisiz bir bağlantı gerekli.
Konum Servisleri (GPS): Uyarıların doğru bölgeye gönderilebilmesi için konum servisleri her zaman açık olmalı. Bu sayede sistem, bulunduğunuz konuma göre uyarıyı doğru bir şekilde iletebilir.
İKİ FARKLI UYARI TÜRÜ: FARKINDA OL VE HAREKETE GEÇ
Google Deprem Uyarı Sistemi, depremin şiddetine göre iki farklı türde bildirim gönderir:
Farkında Ol: Bu, genellikle 4.5 büyüklüğü civarındaki veya bulunduğunuz yere daha uzak mesafedeki depremler için gönderilen standart bir bildirim. Telefonunuz sessiz moddaysa bu uyarı da sessiz gelir.
Harekete Geç: Yalnızca şiddetli sarsıntı beklenen durumlarda gönderilir. Bu uyarı, telefonunuz 'Sessiz' veya 'Rahatsız Etmeyin' modunda olsa bile, ekranı tamamen kaplar ve yüksek sesli bir alarm çalar. Bu uyarı geldiğinde derhal güvenli bir yere sığınmak için harekete geçmeniz gerekir.
GÜVENİLİRLİK VE DİĞER SİSTEMLERLE ENTEGRASYON
Google Deprem Uyarı Sistemi, hayat kurtarıcı bir araç olsa da, her depremi tespit etme veya her koşulda uyarı gönderme garantisi vermez.
Merkez üssüne çok yakın olmanız gibi fiziksel sınırlamalar veya altyapı sorunları nedeniyle uyarılar gecikebilir veya hiç gelmeyebilir.
Bu nedenle, Google'ın sistemi tek başına bir çözüm olarak görülmemeli.
Uzmanlar, vatandaşların Google sistemine ek olarak AFAD Acil gibi resmi ulusal uygulamaları da telefonlarında bulundurmalarını, böylece katmanlı bir güvenlik yaklaşımı benimsemelerini tavsiye ediyor.
Google da bu iş birliğini destekleyerek, gönderdiği uyarılara AFAD'ın www.afad.gov.tr internet sitesine yönlendiren bir bağlantı ekleyerek resmi kaynaklara erişimi kolaylaştırıyor.
Bu basit ancak hayat kurtarıcı ayarı bugün kontrol ederek, olası bir afet anında hayati önem taşıyan saniyeler kazanabilirsiniz.
