"Boykot" kelimesi, protesto yöntemi olarak hepimiz tarafından bilinse de aslında tarihte bir adamın adıyla özdeşleşti! Aslında protesto eden değil, edilen adamın adıymış. Peki, bu kelimenin arkasındaki gerçek hikaye ne?
Boykot kelimesinin nereden geldiğini duyunca çok şaşıracaksınız! Meğer, bu kelime bir protesto yöntemini değil, o yönteme maruz kalan Yüzbaşı Charles Boycott'un adını taşıyormuş!
CHP'nin Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından medya ve bazı markalara yönelik başlattığı boykot çağrısı, gündemde geniş yer bulurken, “boykot” kelimesinin ilginç tarihçesi de yeniden hatırlandı. Birçok kişi için şaşırtıcı olabilir ama boykot kelimesi, bu yöntemi uygulayanlardan değil, boykot edilen bir kişiden geliyor: Yüzbaşı Charles Boycott.
HER ŞEY İRLANDA'DA BAŞLADI
Yıl 1880. Yer: İrlanda’nın Mayo Kontluğu. İngiliz Kraliyeti adına toprak yöneticiliği yapan emekli asker Yüzbaşı Charles Boycott, bölgedeki köylülerin kiralarını artırır ve borçlarını ödeyemeyenleri topraklardan atmaya kalkışır. Zaten büyük bir yoksulluk içinde yaşayan köylüler, karşılarında zalimce bir yönetim bulur.
Bu duruma karşı silahsız, sessiz ve etkili bir direniş yöntemi geliştirilir: Topluca görmezden gelmek.
NE SELAM, NE İŞ… TAM BİR TOPLUMSAL İZOLASYON
Yüzbaşı Boycott’un çalıştıracak işçi bulamaması için kimse onunla konuşmaz, tarlasını sürmez, dükkânına gitmez. Yerel halk sadece işi değil, günlük sosyal teması da keser. Postacı mektuplarını taşımaz, pazar esnafı satış yapmaz. Charles Boycott, adeta bir hayalet gibi toplumdan dışlanır.
Durum o kadar çığırından çıkar ki İngiliz hükümeti hasat işlerini yaptırmak için İngiltere’den işçi ve asker gönderir. 500 sterline yapılacak iş, güvenlik harcamalarıyla birlikte 10 bin sterline mal olur.
KELİMELER BAZEN TARİHTEN ÇIKAR
Bu dikkat çekici eylem, İngiliz basınında geniş yankı bulur. “Boycott etmek” yani bir kişiyi ya da kurumu tamamen izole ederek protesto etmek, dünya literatürüne böylece girer.
Kısa sürede kelime önce İngilizce’ye, ardından da diğer dillere geçer. Bugün dahi kullandığımız “boykot” kelimesi, bu tarihsel olaydan miras kalmıştır.
GÜNÜMÜZDE: SESSİZ PROTESTONUN EVRENSEL DİLİ
Bugün “boykot” sadece bir kişiyi değil, şirketleri, ürünleri, medya organlarını ya da devlet politikalarını hedef alan güçlü bir sivil tepki aracı olarak öne çıkıyor. CHP’nin son günlerde medya kuruluşları ve bazı markalar için yaptığı çağrı, modern anlamda tam da bu yöntemin günümüz versiyonu sayılıyor.