Tam 239 yıllık tarihi ile zamana meydan okuyan bu yapıyı başka yerde görmek mümkün değil. Safranbolu’da bulunan bu ev, kültürel ve tarih anlamında önemli izler taşıyor. İşte detaylar…
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Safranbolu, tarihi yapıları ve kültürel mirasıyla dikkat çekiyor. Bu ilçede, 239 yıllık geçmişe sahip olan Mektepçiler Evi, özellikle batı cephesindeki nadir figür ve motiflerle benzersiz bir yapıya sahip. Safranbolu’nun geçmişini ve Türk kültürünü derinden yansıtan bu yapı, yalnızca mimarisiyle değil, üzerindeki sembollerle de öne çıkıyor. Mektepçiler Evi’nin dekorasyonunda kullanılan figürler, sadece yapının yaşını değil, Türk halkının geleneksel sembollerini de gün yüzüne çıkarıyor.
MEKTEPCİLER EVİ'NİN BÜYÜLEYİCİ MOTİFLERİ
Mektepçiler Evi’nin batı cephesinde yer alan süslemeler, sgraffito, malakari ve kalem işlerinin harmanlanmasıyla oluşturulmuş. Bu özel bezeme, Türkiye'de başka bir örneği bulunmayan bir estetik anlayışına sahip. Batı cephesindeki çarkıfelek, Davut yıldızı, hayat ağacı, balık, kuş figürleri gibi semboller, Türk halkının tarihi ve mitolojik anlatılarına ışık tutuyor. Bu figürlerin her biri, bir anlam ve mesaj taşıyor.
BİR TARİHİ BİRİKİMİN YANSIMASI
Tarihçi-yazar Mehmet Kütükçüoğlu, Mektepçiler Evi'nin hem tarihi hem de kültürel önemine dikkat çekerek, şunları söyledi: “Mektepçiler Evi, Safranbolu’nun en eski evlerinden biri. Evdeki işlemeler, tıpkı yapının yaşı gibi, Türk kültürünün en eski örneklerini bize sunuyor. Figürlerin her biri bir okul gibi, derin bir anlam taşıyor.”
Evdeki figürlerin her biri, kendi başına bir sembol ve mesaj barındırıyor. Örneğin, çarkıfelek figürü evrenin sonsuz döngüsünü simgeliyor. Aynı şekilde Davut yıldızı, eski Türk sembollerinden biri olarak, Türk halkının geçmişine ve kültürüne olan bağlılığını temsil ediyor. Evin dekorasyonunda yer alan figürler, ayrıca dönemin Türk toplumunun yaşamını ve inançlarını anlatan öğelerle zenginleşiyor.
30’DAN FAZLA FIGÜR VAR
Mektepçiler Evi’nin batı cephesinde yer alan yaklaşık 30 figür, zengin bir anlatı sunuyor. Evin üzerinde, özellikle ‘hayat ağacı’, ‘su yolu’ ve ‘balık’ gibi figürler dikkat çekiyor. Bu figürlerin her biri, doğanın ve yaşamın farklı yönlerini simgeliyor. Örneğin, servi ağacı ölümün, hayat ağacı ise ölümsüzlüğün sembolü. Bunun yanı sıra, kuş figürü, Türk kültüründe insan ruhunu ifade etmek için sıklıkla kullanılır. Kuş, aynı zamanda cenneti simgeler.
Kütükçüoğlu, Mektepçiler Evi’nin figürlerinin çok değerli olduğunu belirterek, “Bu figürler tarihsel bir bağlamda çok önemli. Safranbolu’daki bu ev, sadece bir yapı değil, aynı zamanda halkımızın inançları ve kültürünü anlatan bir kültürel mirastır.” dedi.
TARİHİN SESİZ DAMGASI: MOTİFLERİN DERİN ANLAMLARI
Mektepçiler Evi’nin figürleri, Türk tarihinin ve sanatının derinliklerine dair sessiz birer mesaj taşır. Kütükçüoğlu, figürleri “tarihin sessiz damgaları” olarak tanımlıyor ve bu sembollerin, geçmiş kuşakların mitolojik hikayelerini anlatan birer anlatıcı olduklarına işaret ediyor. Motifler, günümüzde de Türk kültürüne ışık tutan önemli izler bırakıyor. Her bir figür, kendi içinde bir anlam taşır ve Safranbolu’nun kültürel geçmişine dair benzersiz bir hikaye anlatır.
MÜDERRİS MEHMET EFENDİ’NİN İZİ
Mektepçiler Evi, eğitim binası olarak da kullanılmış ve 1786-87 yıllarında Müderris Mehmet Efendi tarafından yaptırılmış. Bu, yapıyı sadece bir konut değil, aynı zamanda bir öğrenim mekanı yapan önemli bir özelliktir. Kütükçüoğlu, evin tarihini şu şekilde anlatıyor: "Ev, Safranbolu’nun en eski evlerinden biri olmasının yanı sıra, aynı zamanda bir eğitim binası olarak da kullanılmış. Bu ev, hem tarihin hem de kültürün birleşim noktalarından biridir."
SAFRANBOLU’NUN BİR İNCİSİ: MEKTEPCİLER EVİ
Safranbolu’nun tarihi yapıları, sadece geçmişin izlerini taşımakla kalmaz, aynı zamanda Türk halkının kültürünü ve inançlarını da gözler önüne serer. Mektepçiler Evi, bu mirası en iyi yansıtan yapılardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Hem mimari hem de dekoratif özellikleriyle Safranbolu’nun en değerli yapılarından biri olan Mektepçiler Evi, sadece bir ev değil, Türk kültürünün izlerini taşıyan bir zaman kapsülüdür.
