D-8’in 28. kuruluş yıldönümünde konuşan Davutoğlu, Gazze’de süren katliama karşı İslam dünyasının sadece hamasi söylemlerle yetinmesini sert sözlerle eleştirerek, “Hiçbir yaptırım uygulanmadı, Türkiye’nin İsrail’le ticareti utanç verici boyutta” ifadelerini kullandı.
Gelecek Partisi Genel Başkanı Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu, D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün 28. kuruluş yıldönümü dolayısıyla İstanbul’da düzenlenen anma ve değerlendirme toplantısında kapsamlı bir konuşma yaptı. Çırağan Sarayı’nda gerçekleştirilen programa 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, önceki dönem devlet bakanları ve çeşitli ülkelerin diplomatik temsilcileri katıldı.
DAVUTOĞLU’NDAN İSLAM DÜNYASINA 'İSRAİL' ÇAĞRISI: HAMASET DEĞİL, YAPTIRIM GEREKİR
Davutoğlu konuşmasında, D-8’in kuruluş sürecini, Türkiye’nin bu yapıya tarihsel katkılarını ve mevcut jeopolitik gelişmeler ışığında D-8’in karşı karşıya olduğu meydan okumaları çok boyutlu bir perspektifle değerlendirdi. Konuşmanın önemli bölümlerinde hem tarihsel arka plana hem de güncel siyasi sorunlara dair dikkat çekici değerlendirmeler yer aldı.
Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu konuşmasına, D-8’in kurucusu olan eski Başbakan Prof. Dr. Necmettin Erbakan’a ve 15 Haziran 1997’deki ilk zirvede yer alan ve bugün hayatta olmayan devlet başkanlarına rahmet dilekleriyle başladı. Davutoğlu, D-8’in bir fikri mimari olarak hayata geçmesinde önemli rol oynayan 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün katkılarını da özel olarak andı.
28 Şubat sürecinin, D-8’in kurumsallaşması önünde ciddi bir engel oluşturduğunu ifade eden Davutoğlu, bu dönemi “siyasi baskıların yoğunlaştığı bir zaman dilimi” olarak tanımladı.
“D-8’İN ÜÇ TEMEL ANLAMI VARDI”
Davutoğlu, D-8’in üç farklı düzlemde anlam taşıdığını belirtti: küresel bağlam, İslam dünyası içi bağlam ve Türkiye’nin dış politika vizyonu açısından taşıdığı önem.
Küresel ölçekte, D-8’in, G7 ve daha sonra G8 gibi yapıların karşısında, daha önce sömürgeleştirilmiş toplumların adalet talebini temsil eden alternatif bir oluşum olarak kurulduğunu belirtti. Bu çerçevede D-8’in ekonomik adalet ve iş birliği odaklı yapısının, kurucu liderler tarafından bilinçli bir tercihle oluşturulduğunu kaydetti.
İkinci olarak İslam İşbirliği Teşkilatı’nın geniş yapısı içinde zaman zaman etkisiz kaldığına dikkat çeken Davutoğlu, D-8’in bu anlamda daha etkili ve esnek bir yapı sunmak amacıyla tasarlandığını söyledi. Türkiye’nin bu oluşuma liderlik etmesini ise Soğuk Savaş sonrası dış politika vizyonunun bir parçası olarak değerlendirdi.
“D-8 STATİK DEĞİL, ORGANİK BİR YAPI OLARAK GELİŞTİRİLMELİ”
Davutoğlu, D-8’in gelişim sürecinde iki kritik eşiğin önemine vurgu yaptı. İlki, 2006 yılında Endonezya’nın Bali Adası’nda gerçekleştirilen zirvede alınan kararla D-8 Daimi Sekretaryası’nın İstanbul’da kurulmasıydı. İkincisi ise 2014 yılında kurulan “D-8 Akil İnsanlar Heyeti”ydi. Bu adımların, örgütün hem kurumsallaşmasını hem de geleceğe taşınmasını sağlayacak hamleler olduğunu belirtti.
Azerbaycan’ın D-8 Tüzüğü’nü onaylamasına da değinen Davutoğlu, bu gelişmenin D-8’in üye sayısını dokuz ülkeye çıkaracağını ve örgütün kapsayıcılığını artıracağını söyledi.
"TÜRKİYE'NİN İSRAİL'LE TİCARET YAPMASI UTANÇ VERİCİ"
Konuşmasının önemli bir bölümünde güncel gelişmeleri değerlendiren Davutoğlu, özellikle Gazze’de devam eden krize ve uluslararası toplumun tepkisizliğine dikkat çekti. İslam dünyasının kolektif olarak etkili bir adım atamadığını savundu. Türkiye'nin İsrail ile süren ekonomik ilişkilerine dair doğrudan eleştirilerde bulunarak, “Ülkemizin İsrail’e en çok ticaret yapan beşinci ülke olarak listede yer alması utanç vericidir” dedi.
Davutoğlu ayrıca, İsrail’in askeri faaliyetlerine yönelik uluslararası yaklaşımı “çifte standart” olarak nitelendirdi ve özellikle İran’a yönelik saldırılara karşı uluslararası sessizliği eleştirdi. “Bir ülke nükleer silah sahibi olup diğerlerini domine edecekse bu iş birliği değil sömürüdür” diyerek mevcut uluslararası düzeni sorgulayan ifadeler kullandı.
“İSRAİL, ÇAĞDAŞ BİR APARTHEİD REJİMİDİR”
Davutoğlu’nun konuşmasında en sert ifadelerden biri, İsrail’e yönelik oldu. İsrail’in politikalarını "çağdaş bir apartheid rejimi" olarak niteleyen Davutoğlu, yalnızca Gazze değil Batı Şeria’da da ciddi insan hakları ihlallerinin yaşandığını dile getirdi. Bu konuda uluslararası kamuoyunun sessizliğini de eleştirdi.
Netanyahu’nun bir gün önce yaptığı açıklamada Osmanlı’ya atıfta bulunarak Türkiye’ye dolaylı bir mesaj verdiğini savunan Davutoğlu, Osmanlı tarihine referans vererek Türkiye’nin bölgesel mirasına sahip çıkması gerektiğini ifade etti.
"HİNDİSTAN'IN SALDIRILARINA TEPKİ GÖSTERİLMELİ"
D-8’in üye ülkeleri arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinin önemine dikkat çeken Davutoğlu, Hindistan’ın Pakistan’a yönelik saldırılarına karşı D-8 içinde ortak tepki verilmesinin gerekliliğine vurgu yaptı. Pakistan’a tarihsel desteklerini sürdüreceklerini belirten Davutoğlu, Keşmir konusuna da değinerek bu bölgede adil bir çözüm gerektiğini söyledi.
Bangladeş’teki siyasi geçiş sürecinin ise ümit verici olduğunu belirten Davutoğlu, bu gelişmenin D-8’in Güney Asya hattını daha da güçlendireceğine inandığını dile getirdi.
ÇALIŞTAY VE SEMPOZYUM ÖNERİSİ
Konuşmasının sonunda, D-8’in yıldönümü etkinliklerinin yalnızca sembolik değil, aynı zamanda düşünsel ve stratejik olarak yapılandırılması gerektiğini söyleyen Davutoğlu, yıllık toplantıların yanı sıra tematik çalıştaylar ve sempozyumlarla bu yapının entelektüel kapasitesinin artırılabileceğini ifade etti.
Katılımcılar
Etkinliğe Türkiye’den ve üye ülkelerden birçok önemli isim katıldı. Bunlar arasında 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, 54. Hükümet’in Devlet Bakanları Ahmet Cemil Tunç ve Prof. Dr. Sabri Tekir, Pakistan Başkonsolosu Nauman Aslam, Filistin Büyükelçisi Faed Khaled Abed Mustafa, Bangladeş Büyükelçisi M. Amanul Haq ve Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Kaya yer aldı.
