Başkentlerin insanlık sınavına dönüşen mülteci akınında Avrupa ‘Yeter ki bize gelmesinler’ kriterini işletiyor. İngiltere’nin, ciddi bir yükle karşı karşıya kalan Türkiye’ye kaçakların önlenmesi karşılığında para ve araç hibe ettiği ortaya atıldı. Rahatsız eden iddia ‘Batı’nın yapması gereken para gücüyle kendini kurtarmak değil insani çözüm için çaba harcamak’ tepkilerini getirdi.
Suriye iç savaşıyla başlayan göçmen akını Afganistan ve Sudan’la devam ediyor. Yaşam savaşı veren sivillerin Avrupa’ya geçiş rotasının kavşağında bulunan Türkiye 4 milyondan fazla mülteciye ev sahipliği yapıyor. Batılı ülkeler ise kapılarını kapalı tutup destek adı altında tartışmalı yollar izliyor. Guardian gazetesi, İngiliz hükümetinin kaçak geçişi önlemesi için Türkiye’ye geçen yıl 3 milyon sterlin ödediğini ileri sürdü.
İNSAN HAKLARI ÖRGÜTLERİ TEPKİLİ: KİRLİ ADIM ATILDI
Sınır hattında kullanılmak üzere Türkiye’deki emniyet birimlerine 9 araç tahsis edildiği iddiasına da yer verildi. İnsani yaklaşımı bir kenara bırakıp yükü Türkiye’nin sırtına atan anlayışa insan hakları savunucularından tepki geldi. ‘Göçmenlerin Refahı için Ortak Konsey Derneği’nden Mary Atkinson, Londra’nın hukuku hiçe saydığını belirtti. “Hangi sınırda olduğu fark etmez, İngiliz hükümeti kirli işlerini gizlice finanse ediyor” dedi.
Havaların ısınmasıyla birlikte özellikle Afganistan üzerinden gelen kaçak göçmenler Türkiye’ye akın etmeye başladı. Seçim sürecinde bu akınlar Millet ve Cumhur İttifakları arasında polemik konusu olmuştu. Muhalefet iktidarın sınırda güvenliği yeterli alamadığını akınların bu nedenle arttığını belirtmişti. Tartışmalar sürerken İngiltere’nin Türk sınır güçlerine düzensiz göçmenlerin geçişini engellemeleri için 3 milyon sterlin (87 milyon 384 bin lira) fon verdiği iddia edildi. Guardian’ın bilgi edinme hakkın yasası çerçevesinde elde ettiği resmi belgelere göre, 2019’dan bu yana Londra yönetiminin Türkiye’ye yaptığı ödeme miktarı düzenli olarak artış gösterdi.
SINIR GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ İÇİN ÖDEME YAPILDI
2019’da Türk polisi ve sahil güvenlik birimlerinin sınır güvenliği eğitimi için 14 bin sterlin (407 bin lira) ödeyen Birleşik Krallık makamları, 2021-2022’de eğitim ve ekipman desteği için 425 bin sterlinlik (12 milyon 374 bin lira) fon sağladı. Bu rakamın bu yıl, göçmenlerin geri dönüşü ve entregrasyonu masraflarını da içerek şekilde 3 milyon sterline yükseltildiği ifade edildi. İngiltere’den Türkiye’ye aktarılan ödemenin resmi kalkınma yardımı bütçesinden harcandığı ve İstihbarat Direktörlüğü’ne bağlı Uluslararası Operasyonlar ofisi aracılığıyla ödemenin yapıldığı belirtildi.
LONDRA İÇİN STRATEJİK ÖNEMDE
Polise yapılan ödemenin dışında, İngiltere İçişleri Bakanlığı’nın Haziran 2022’de İran sınırında görev yapan emniyet güçlerine 9 araç teslim ettiği bilgisi de haberde yer aldı. Araçlar, Birleşik Krallık Ankara Büyükelçiliği tarafından Van Valiliği’ne resmi törenle verilmişti. Guardian’a konuşan Uluslararası Operasyonlar biriminden bir kaynak, Türkiye’nin son 2-3 yılda İngiliz hükümeti için öneminin arttığını ve artık sınır güvenliği için stratejik önem taşıdığını söyledi.
Kaynak “Yerel yetkililere uzmanlığımızı sunuyor ve yasadışı göçmenlerle kaçakçıların birlikte hareket ettiğini düşündüğümüz rotaları kanıtlarıyla birlikte gösteriyoruz. Biz onlara, ‘Bu kaçakçıların ve yasadışı göçmenlerin Birleşik Krallık’a gelmek için kullandıkları rota, durdurmak için daha fazlasını yapmamız gerekir” diyoruz. Türk hükümeti de bize, ‘Bunu yapabilmek için şunlara ihtiyacımız var’ diyor. Biz de fonluyoruz” diye konuştu.
ONLAR İSTİYOR BİZ FONLUYORUZ
Kaynak ayrıca, “Yerel güçlere herhangi bir hedef koyma eğiliminde değiliz ancak onlara, ‘X bölgesinde sınır güvenliğini artırmaya ihtiyacımız var’ dediğimizde Türkiye, ‘Sınırdaki güvenlik güçlerini artırmak için Y’ye ihtiyacımız var’ diye yanıt verebiliyor. Biz de bunu yapmaları için yardımcı oluyoruz” ifadelerini kullandı.
Göçmen hakları kurumu JCWI’in kampanya direktörü Mary Atkinson konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Türkiye-İran sınırı, Fransa sınırı veya Belçika sınırında, bu hükümet pis işlerini yapmasını için el altından başkalarını fonluyor. Aynı zamanda, buraya ulaşabilen az sayıda kişi için de yabancı düşmanı söyleminin dozunu artırıyor” diye konuştu.
Guardian’ın haberinde geçen yıl Türkiye-İran sınırında 238 bin 448 göçmeninin geri gönderildiği bilgisi de paylaşıldı.
