Türkiye’yi etkisi altına alan zirai don felaketiyle ilgili açıklamalar kafaları karıştırdı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın hasar tespitine ilişkin sözleri tartışma yaratırken, sahadan gelen veriler ve resmi raporlar bambaşka bir tablo çiziyor...
Türkiye'nin son aylarda üst üste yaşadığı zirai don felaketlerinin ardından Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'nın hasar tespitine ilişkin açıklamaları tartışma yarattı. Bakan Yumaklı ısrarla sadece 16 meyve türünün (kayısı, fındık, elma vb.) dondan etkilendiğini ve stratejik ürünler olan hububat, bakliyat ve yağlı tohumlarda sorun olmadığını belirtirken, sahadan gelen bilgiler, tarım il/ilçe müdürlüklerinin tespitleri ve hatta Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) raporu bu tabloyla çelişiyor.
BAKAN YUMAKLI: "STRATEJİK ÜRÜNLERDE ETKİ YOK, KAOS ORTAMI YARATILMASIN"
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım'ın aktardığına göre Bakan Yumaklı, özellikle Giresun'da yaptığı açıklamada, son 30 yılın en düşük sıcaklıklarının yaşandığını kabul etmekle birlikte, don olayından etkilenenlerin sadece 16 meyve türü olduğunu vurguladı. Yumaklı, buğday, arpa, nohut, ayçiçeği gibi ürünlerde etkilenme olmadığını belirterek, "Artık yurt dışına bağımlıyız, gıda arz güvenliği sorunu olacak" gibi söylemlerin gerçeği yansıtmadığını ve kaos ortamı yaratma niyeti taşıdığını ifade etti.
SAHADAN GELEN BİLGİLER VE RESMİ RAPORLAR NE DİYOR?
Ancak Ali Ekber Yıldırım'ın dikkat çektiği gibi, Bakan Yumaklı'nın bu ısrarlı açıklamaları, sahadaki gerçeklerle ve hatta bakanlığa bağlı kurumların raporlarıyla örtüşmüyor:
- Tarım İl/İlçe Müdürlükleri: Birçok il ve ilçe tarım müdürlüğünün sosyal medya paylaşımlarında ve duyurularında, meyvelerin yanı sıra erken ekilen şekerpancarı, buğday, arpa, soğan, haşhaş, yonca gibi ürünlerde de don hasarı tespit edildiği açıkça belirtiliyor. Hatta Denizli Acıpayam ve Adana'daki müdürlükler, bu ürünleri zarar gören çiftçilerden hasar tespiti için başvuru yapmalarını istiyor.
- TMO Raporu: Toprak Mahsulleri Ofisi'nin Mart 2025 tarihli Hububat Değerlendirme Raporu'nda, Adana ve Hatay'da kuraklık ve don nedeniyle hububat ekilişlerinde verim ve kalite kaybı yaşanacağı değerlendiriliyor. Raporda ayrıca Konya'da da Nisan donunun hububatı lokal olarak sınırlı da olsa etkilediği ve tespit çalışmalarının sürdüğü ifade ediliyor. Raporda dondan zarar görmüş buğday tarlası fotoğrafına bile yer veriliyor.
- Çiftçi Beyanları: Ülkenin dört bir yanından çiftçiler, meyveler dışındaki ürünlerinde de don zararı yaşadıklarını görüntülerle ve beyanlarla dile getiriyor.
YILDIRIM: "HASAR YOK DEMEKLE HASAR YOK OLMUYOR!"
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, Bakan Yumaklı'nın hasar tespit çalışmaları tamamlanmadan ve eldeki resmi verilere rağmen "sadece meyveler zarar gördü" demesinin doğru olmadığını vurguluyor. Yıldırım, hububat ve diğer ürünlerdeki zararın belki gıda güvenliğini tehdit edecek boyutta olmayabileceğini ancak "zarar yok" demenin zarar gören çiftçiye haksızlık olduğunu belirtiyor. Yıldırım'a göre yaşanan bu büyük felaket ne yazık ki doğru yönetilemiyor ve "Hasar yok demekle hasar yok olmuyor."
Zirai dondan zarar gören 16 meyveden başka ürünler de var
— Ali Ekber Yıldırım (@tarimyazari) April 22, 2025
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ısrarla sadece 16 meyvenin zirai dondan zarar gördüğünü söylüyor.
Tarım il ve İlçe müdürlüklerinin saha tespitleri, TMO’nun yayınladığı son raporda hububat, şekerpancarı ve başka…
Bu çelişkili açıklamalar ve raporlar, zirai don hasarının gerçek boyutunun ne olduğu ve zarar gören tüm çiftçilerin mağduriyetlerinin giderilip giderilmeyeceği konusunda soru işaretleri yaratıyor. Hasar tespit çalışmalarının sonuçları ve atılacak adımlar merakla bekleniyor.
