Fransız Le Monde gazetesi, Le Monde Türkiye eğitim haberi ve YÖK üniversite süresi gibi son dakika eğitim haberleri başlıklarıyla sosyal medyada öne çıkan bir analiz yayımladı.
Haberde, Türkiye genç işsizlik oranları ve OECD Türkiye eğitim raporu verileri ışığında üniversite eğitimi 3 yıla mı düşüyor sorusuna yanıt aranırken, Türkiye'nin eğitim sistemindeki yapısal sorunlar ve Erol Özvar açıklaması mercek altına alınıyor.
LE MONDE GAZETESİNDEN TÜRKİYE ANALİZİ
Fransız Le Monde gazetesi, 'Türkiye gençliğin tamamını kaybetme riskiyle karşı karşıya' başlığıyla yayımladığı analizde, Türkiye'deki yükseköğretim sistemini ve mezunların yaşadığı istihdam sorunlarını ele aldı.
Türkiye'de uzun süredir tartışılan üniversite eğitimi kalitesi ve mezun işsizliği konusu, uluslararası basının gündeminde geniş yer buluyor.
Kamuoyunda eğitim sisteminin niteliğine dair şikayetler artarken, iktidar ve Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) yeni düzenlemeler üzerinde çalışıyor.
Ekonomik kriz, gençlerin sosyal bağlarını kopardı!
LİSANS SÜRESİ KISALIYOR MU?
Türkiye'de halihazırda lisans eğitimi genellikle dört yıl sürerken, tıp ve eczacılık gibi bölümlerde bu süre 5 veya 6 yıla kadar uzuyor.
YÖK Başkanı Erol Özvar, 2 Ekim tarihinde yaptığı açıklamada, bazı lisans programlarında sürenin üç yıla indirilmesinin gündemlerinde olduğunu belirtti.
Erol Özvar, Avrupa ülkelerindeki örnekleri işaret ederek, yapısal reformların bu yol haritasının bir parçası olduğunu ifade etti.
21 Ekim 2025 tarihinde yapılan ek açıklamada ise bu çalışmanın öğrenciler ve veliler tarafından memnuniyetle karşılandığı duyuruldu, ancak bu kanıya varılırken kaç kişiyle görüşüldüğüne dair sayısal bir veri paylaşılmadı.
RAPORLARDAKİ ENDİŞE VERİCİ TABLO
Le Monde'un haberinde, Türkiye'deki eğitim kalitesindeki düşüşe dikkat çekilirken çeşitli raporlara atıfta bulunuldu.
Analizde, 18-24 yaş grubundaki gençlerin üçte birinin, "Ne okulda ne de işte" olduğu vurgulandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın diploma için gerekli eğitim süresini üç yıla indirme planının gözlemciler tarafından şaşkınlıkla karşılandığı ve uygulamanın nasıl olacağının belirsizliğini koruduğu belirtildi.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) raporlarına göre, köklü bir değişiklik yapılmazsa Türkiye'nin gençliğinin tamamını kaybetme riskinin yüksek olduğu öne sürülüyor.
MEB'in 4+4+4 sistemi 12 yıl bile edemedi! İşte acı tablo...
GENÇ KADINLAR VE İSTİHDAM SORUNU
Le Monde, Türkiye'deki gençlere dair çarpıcı istatistiklere yer veriyor. Habere göre:
* 18-24 yaş grubundakilerin yüzde 32'si ne çalışıyor ne de okuyor. Bu oranla Türkiye, Güney Afrika'nın gerisinde kalıyor.
* Genç kadınların yüzde 42'si kariyer fırsatlarından tamamen dışlanmış durumda.
* Türkiye, yeni üniversite mezunlarının istihdam oranında 33 Avrupa ülkesi arasında son sırada yer alıyor.
* Üniversite mezunlarının işsizlik oranı, genel işsizlik oranının üzerinde seyrediyor; Türkiye bu alanda tek ülke konumunda.
* Eğitime ayrılan kamu harcamaları azalıyor; ulusal bütçeden ayrılan pay 2018 yılındaki yüzde 12,9 seviyesinden yüzde 10 seviyelerine geriledi.
EĞİTİM HARCAMALARI VE MAAŞLAR
OECD verilerine göre, Türkiye öğrenci başına ilk ve ortaokulda 3 bin 473 euro, yükseköğretimde ise 9 bin 324 euro harcıyor.
OECD ortalaması ise sırasıyla 11 bin 652 euro ve 18 bin 471 euro seviyesinde bulunuyor.
Ayrıca öğretim üyelerinin maaşlarında belirgin bir artış olmadığına dikkat çekiliyor.
Deneyimli profesörlerin, yeni işe giren akademisyenlerden sadece yüzde 29 daha fazla maaş aldığı, oysa çoğu OECD ülkesinde bu farkın yüzde 60 civarında olduğu belirtiliyor.
ÇOCUK İŞÇİ GERÇEĞİ
Haberde dikkat çekilen bir diğer önemli nokta ise çocuk işçiliği.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine dayandırılan bilgilere göre, Türkiye'de neredeyse 1 milyon çocuk işçi bulunuyor.
2024 yılı verilerine atıfta bulunularak çocuk işçi ölümlerine ve çalışma koşullarının güvensizliğine vurgu yapılıyor.
NİTELİK SORUNU VE MESLEKİ EĞİTİM İHTİYACI
Uzmanlar, üniversite diplomasının tek başına iş bulma aracı olmadığını, üniversitelerin nitelik sorunu yaşadığını belirtiyor.
Yükseköğretimin nicelik olarak büyürken kalite ve işlevsellik açısından geride kaldığı görüşü hakim.
Mezunların, iş dünyasının talep ettiği becerilere sahip olmadan, özgüven eksikliğiyle hayata atıldığı ifade ediliyor.
Bu noktada 'okul ile hayat arasındaki köprü'nün eksikliği göze çarpıyor.
Sadece eğitim süresinin kısaltılmasının değil, içeriğin derinleştirilmesinin ve beceri odaklı bir eğitimin önemi vurgulanıyor.
Lisans öğrencileri artık yüksek lisans dersleri alabilecek! YÖK'ten yeni düzenleme
SEKTÖR VE EĞİTİM İŞBİRLİĞİ
Türkiye'nin işgücü piyasasında bir paradoks yaşanıyor; bir yanda işsizlik artarken diğer yanda turizm, gastronomi, tarım, lojistik ve teknoloji gibi alanlarda nitelikli eleman açığı bulunuyor.
Uzmanlar, bu sorunun çözümünün güçlü bir 'Mesleki Eğitim' modelinden geçtiğini savunuyor.
Sektörle entegre, uluslararası akreditasyona sahip, uygulamalı ve güncel bir mesleki eğitim sisteminin, hem genç işsizliğini hem de sektörlerin nitelikli eleman ihtiyacını karşılayabileceği belirtiliyor.
Genç kadınların bakım hizmetleri, turizm, e-ticaret gibi alanlarda istihdama kazandırılmasının sadece ekonomik değil, toplumsal kalkınma için de kritik olduğu ifade ediliyor.
