HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, dün TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ile bir araya gelerek partisinin Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu için hazırladığı raporu sundu. Raporda, Türkiye’de şiddet sorunu ve Kürt meselesinin çözümüne ilişkin anayasal, siyasal, kültürel ve toplumsal düzeyde öneriler yer aldı.
“HALKIN İNANÇ DEĞERLERİ İLE UYUMLU YENİ ANAYASA”
T24'te yer alan habere göre raporda, mevcut anayasanın değiştirilmesi gerektiği vurgulanarak şu değerlendirmeye yer verildi:
Darbe ürünü olduğu belirtilen 1982 Anayasası yerine, “vesayetçi, tek tipçi ve ötekileştirici unsurlardan arındırılmış”, halkın inanç değerleriyle uyumlu, adalet ve eşit vatandaşlık esasına dayanan yeni bir anayasa hazırlanması gerektiği ifade edildi.
“ETNİK ÇAĞRIŞIMI OLMAYAN VATANDAŞLIK TANIMI”
Anayasanın vatandaşlık tanımına ilişkin düzenleme önerileri raporda geniş yer buldu:
Anayasa’nın 66. maddesinde yer alan ve vatandaşlığı etnik bir kökene bağladığı belirtilen ifadeden vazgeçilmesi istendi.
Bunun yerine, “etnik çağrışımı olmayan, kapsayıcı ve aidiyet bağını esas alan” bir vatandaşlık tanımı getirilmesi önerildi.
Türkler ve Kürtlerin, “bu ülkenin asli kurucu halkları” olarak kabul edilmesi gerektiği ifade edildi.
Resmî literatürde yer aldığı belirtilen ayrımcı söylemlerin ayıklanması çağrısı yapıldı.
“KÜRTÇE EĞİTİM DİLİ OLMALI”
Raporda en dikkat çeken başlıklardan biri anadilde eğitim oldu:
Kürtçenin eğitim dili olarak kabul edilmesi istendi.
Anayasa’nın 42. maddesindeki “Türkçeden başka hiçbir dil ana dil olarak okutulamaz” hükmünün değiştirilmesi ve yerine, “Devlet, Türkçe’nin yanında vatandaşların anadillerini öğrenmelerini ve bu dilde eğitim almalarını güvence altına alır” ifadesinin eklenmesi önerildi.
Milli Eğitim Kanunu ve Yükseköğretim Kanunu’nda anadilde eğitimi destekleyici düzenlemeler yapılması gerektiği vurgulandı.
Anayasa’nın 14. maddesindeki muğlak ifadelerin, “Şiddeti teşvik ve terör eylemleri dışında, ifade özgürlüğü kapsamında siyasi ve kültürel taleplerin açıklanması güvence altına alınır” şeklinde netleştirilmesi istendi.
Raporda kamusal alanlardaki isimlendirmelere de yer verildi:
Geçmişte “zulüm ve ayrımcılıkla anıldığı” ileri sürülen kişilerin adını taşıyan okul, cadde ve kışla isimlerinin değiştirilmesi,
İsimleri değiştirilen yerleşim yerlerine tarihsel ve orijinal adlarının iade edilmesi önerildi.
“GEÇMİŞTE YAPILAN ZULÜMLER RESMEN KABUL EDİLMELİ”
HÜDA PAR raporunda, geçmişle yüzleşme başlığı altında şu talepler sıralandı:
“Başta Şeyh Said olmak üzere, halkın saygı duyduğu Kürt âlimlerine geçmişte yapılan zulümler”in resmen kabul edilmesi ve devlet adına özür dilenmesi,
Said-i Nursi, Şeyh Said ve Seyyid Rıza’nın mezar yerlerinin açıklanması,
Dersim hadisesinde olduğu gibi, devletin geçmişte yaptığı yanlışlarla yüzleşerek hak sahiplerinden özür dilemesi gerektiği vurgulandı.
Binlerce kaybın akıbetinin açıklanması ve faili meçhul cinayetlere ilişkin soruşturmaların etkin şekilde yürütülmesi çağrısı yapıldı.
DERS KİTAPLARI VE TARİH ANLATISI
Raporda eğitim müfredatına ilişkin şu öneriler yer aldı:
Ders kitaplarında resmî ideolojinin “dışlayıcı ve gerçeğe aykırı” tezlerinden vazgeçilmesi,
Türkler ve Kürtlerin Malazgirt, Çanakkale ve Millî Mücadele’deki ortak tarihsel birlikteliğinin sahih biçimde aktarılması,
Ders kitaplarında Kürt tarihine ve edebiyatına yer verilmesi, tarihsel şahsiyetlerin hak ettiği değeri görmesi gerektiği belirtildi.
VATANDAŞLIK VE POZİTİF AYRIMCILIK ÖNERİLERİ
Raporda ekonomik ve hukuki düzenlemelere de değinildi:
Uzun yıllar geri bırakıldığı ifade edilen bölgelere yönelik yatırımların artırılması ve pozitif ayrımcılık uygulanması,
Vatandaşlığa kabul işlemlerinde başka ülke vatandaşı olan Kürtlere de Batı Trakya ve diğer bölgelerden gelen Türk kökenli kişilere sağlanan kolaylık ve ayrıcalıkların tanınması önerildi.
YEREL YÖNETİMLER, MEDRESELER VE SINIRLAR
Raporda ayrıca şu başlıklara yer verildi:
Katı merkeziyetçi yapıya son verilmesi, yerel yönetimlerin güçlendirilmesi ve kayyım uygulamalarının kaldırılması,
Bölgenin manevi dinamikleri olarak tanımlanan medreselerin iyileştirilmesi ve verdikleri icazetlere resmî statü tanınması,
“Kardeşleri birbirinden ayıran” Sykes-Picot sınırlarının sembolik hale getirilmesi ve komşu ülkelerdeki akrabalarla beşerî, ekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi için kolaylık sağlanması.
“ŞİDDET MEŞRU TALEPLERİ GÖLGELİYOR”
Raporun son bölümünde çözüm için Malazgirt ruhunun referans alınması gerektiği belirtilerek şu vurgu yapıldı:
“Şiddetin yol açtığı tahribat, Kürt halkının meşru taleplerini gölgelemektedir. Raporumuz bu nedenle iki ayrı başlık altında kaleme alınmış, şiddetin mutlak biçimde devre dışı bırakılması gereği ile Kürt meselesinin şiddetten bağımsız olarak ele alınması zorunluluğu özellikle vurgulanmıştır.”
