İstanbul’da yürütülen organize suç soruşturmalarında, suç örgütlerinin 15-18 yaş grubundaki çocukları silahlı eylemlerde “tetikçi”, “gözcü” ve “koruma” gibi rollerde kullandığı iddiaları iddianamelere yansıdı. Barış Boyun yapılanmasına yönelik hazırlanan dosyada, çocukların para vaadi ve tehditle suça sürüklendiğine ilişkin anlatımlar ile farklı şehirlerden İstanbul’a getirildikleri öne sürülen örnekler yer aldı.
Suça sürüklenen çocuk sayısı 202 bini aştı: 'Çocuklar sabah işte, akşam çetelerin yanında'
300 SAYFALIK İDDİANAMEDE “ÇOCUK TETİKÇİ” VURGUSU
Soruşturma dosyalarında, örgüt yöneticilerinin çocuk yaştaki kişileri sahaya sürerek hem eylem kapasitesini artırdığı hem de adli süreçlerde “çocuk” olmanın getirdiği farklı yargılama-usul hükümlerinden yararlanmayı hedeflediği değerlendirmeleri bulunuyor. Barış Boyun çetesine yönelik iddianamede, 15-18 yaş aralığında olduğu belirtilen çocukların silahlı eylemlerde kullanıldığı; “tetikçi”, “gözcü” ve “koruma” gibi görevler üstlendirildikleri iddiasına yer verildi.
İddianameye yansıyan bilgilerde, çocukların büyük kısmının dar gelirli ailelerden geldiği, bazı çocukların evden uzaklaştığı veya sokakta kaldığı; bu kırılganlıkların örgüt tarafından “para”, “barınma” ya da “kolay kazanç” vaadiyle istismar edildiği iddia edildi. Dosyada, örgüt içindeki hiyerarşide çocukların kimi zaman doğrudan saldırı eyleminde, kimi zaman keşif-gözlem faaliyetlerinde görevlendirildiği anlatıldı.
“YAPMAZSAN ÖLDÜRÜRÜM”: TEHDİT VE PARA VAADİ İDDİALARI
Dosyada yer alan örnek anlatımlarda, bazı çocukların önce “iş” teklifiyle temas kurulduğunu, kabul etmemeleri halinde ise tehdit edildiğini ileri süren ifadeler bulunuyor. İddianamede geçen bir anlatımda, bir çocuğun “kabul etmezsen öldürürüm” tehdidiyle eyleme zorlandığını, saldırılar karşılığında para aldığını söylediği aktarıldı. Bir başka örnekte ise, çocuğun ailesinin sağlık ve ekonomik sorunlarını gerekçe göstererek “yüksek para” karşılığında teklifi kabul ettiğini beyan ettiği belirtildi.
Bu kısımda öne çıkan nokta, iddianamelerin çocukları yalnızca “fail” olarak değil, aynı zamanda örgüt tarafından yönlendirilen ve baskı altına alınan bir hedef kitle olarak da tarif etmesi. Soruşturma dosyaları, çocukların “girdikten sonra çıkamadıklarını” anlatan beyanlara da yer veriyor; ayrılmak isteyenlerin tehdit edildiği ve bu nedenle örgütten kopmakta zorlandıkları iddia ediliyor.
SİLAHLI SUÇLAR, HARAÇ VE “SAHA İŞLERİ”: ROL ÇEŞİTLİLİĞİ
İddianameye göre çocukların rolü yalnızca silahlı saldırıdan ibaret değil. Dosyalarda, haraç amaçlı tehdit, işyeri kurşunlama, hedef tespiti/keşif, kuryelik ve gözcülük gibi “saha işleri”nin de çocuklara yaptırıldığı iddiaları yer alıyor. Bazı çocukların, sosyal medya üzerinden örgütsel propaganda veya silahlı fotoğraflarla “güç” gösterisi yapmaya teşvik edildiği; bunun da örgüte aidiyeti artıran bir unsur olarak kullanıldığı değerlendiriliyor.
Soruşturma dosyalarında, çocukların bir kısmının madde bağımlılığı, düzensiz eğitim hayatı ve aile içi problemler gibi etkenlerle daha kolay hedef hâline geldiği; örgütlerin de bu zayıf halka üzerinden eleman devşirdiği tespitlerine yer veriliyor.
Barış Boyun Örgütü iddianamesi kabul edildi: 304 şüpheliye bin 281 yıl hapis istemi
RESMİ İSTATİSTİKLER: “SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUK” SAYISINDA ARTIŞ
TÜİK ve Adalet Bakanlığı istatistikleri, çocukların güvenlik birimlerine “suça sürüklenme” kapsamında geliş sayısının yüksek seyrettiğini ortaya koyuyor. Paylaşılan son verilerde, güvenlik birimlerine gelen/getirilen çocuk sayısının 2023’te 179 bin bandından 2024’te 202 bin seviyesine çıktığı; yıllar içinde artış eğiliminin sürdüğü görülüyor.
Resmi istatistiklerde çocukların karıştığı olay türleri arasında yaralama, hırsızlık, tehdit ve uyuşturucu başlıkları öne çıkarken; bazı kalemlerdeki artışlar “silahlı şiddet” ve “çete bağlantılı” dosyaların gündemle daha fazla kesiştiğine işaret ediyor. İddianamelerdeki örnek vakalar da, çocukların zaman zaman ağır suç isnatlarıyla yargılandığını; kasten öldürmeye teşebbüs, nitelikli yağma, silahla tehdit ve silahlı suç örgütü üyeliği gibi suçlamaların dosyalara girebildiğini gösteriyor.
'Suça sürüklenen çocuklar' için araştırma komisyonu kuruluyor
YARGILAMA SÜRECİ: ÇOCUK MAHKEMELERİ VE KORUMA TEDBİRLERİ
Türkiye’de çocuklar hakkında yürütülen ceza yargılaması, Çocuk Koruma Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde ayrı usul hükümlerine tabi. Bu kapsamda, çocukların yargılanması çocuk mahkemeleri/çocuk ağır ceza mahkemelerinde yapılıyor; mahkemeler bir yandan isnat edilen fiilleri değerlendirirken diğer yandan çocuğun korunması, yeniden suça sürüklenmesinin önlenmesi ve topluma kazandırılması için tedbir mekanizmalarını da gündeme alabiliyor.
Soruşturma dosyaları ve iddianamelerdeki anlatımlar, bu davalarda iki hattın aynı anda yürüdüğünü gösteriyor: Bir yanda organize suç örgütlerine yönelik “yapı” soruşturmaları, diğer yanda suça sürüklenen çocukların içinde bulunduğu koşulları ortaya çıkarmaya dönük değerlendirmeler.
“ÇOCUK TETİKÇİ” TARTIŞMASI: ÖNLEME BAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEMDE
İddianameler, çocukların organize suç ağlarının “en kırılgan ve en kolay yönlendirilebilir” halkası haline gelebildiğini; para vaadi, tehdit, barınma/aidiyet arayışı gibi etkenlerin bu süreçte belirleyici olduğunu anlatıyor. Uzman değerlendirmelerinde ise okul terkini azaltma, sosyal destek mekanizmalarını güçlendirme, bağımlılıkla mücadele ve riskli mahallelerde çocuklara yönelik koruyucu-önleyici programların artırılması gibi başlıklar ön plana çıkıyor.
