Tunceli’nin Ovacık ilçesinde doğada kendiliğinden yetişen kenger bitkisi, köylüler için hem ekonomik bir gelir hem de doğal bir şifa kaynağı olmaya devam ediyor. Yöre halkı, kengerin kökünden geleneksel yöntemlerle elde ettikleri sakızları, 5.000 TL’ye kadar varan fiyatlarla satışa sunuyor.
KENGER SAKIZI YÖRE HALKINA GEÇİM KAPISI OLDU
Munzur ile Mercan dağları arasında yer alan Ovacık ilçesinde, özellikle Koyungölü, Çakmaklı ve Paşadüzü köylerinde yaşayan vatandaşlar, her yıl yaz aylarında kenger bitkisinin köklerinden doğal sakız üretimi yapıyor.
Köylüler, sabah erken saatlerde dağlık arazilere çıkarak, kurumuş kenger bitkilerinin köklerini çapayla kazıyor. Ardından gövdeleri bıçakla kesilen bitkiden çıkan beyaz öz, güneşte kuruyarak sakız haline geliyor.
ZAHMETLİ BİR TEMİZLİK SÜRECİNDEN GEÇİYOR
Bir gün boyunca doğada kuruyan kenger sakızları, köylüler tarafından toplanarak evlere getiriliyor. Bu aşamadan sonra:
- Soğuk suda taşla dövülüyor,
- Sıcak suda bekletilerek
- Taş ve ot kalıntılarından arındırılıyor.
Temizlenen sakızlar, el emeğiyle satışa hazır hale getiriliyor. Ürünler genellikle köylü kadınlar tarafından çevreleri ve akrabaları aracılığıyla alıcılara ulaştırılıyor.
“SAĞLIK SORUNLARI OLANLAR SİPARİŞ VERİYOR”
Çakmaklı köyünde yaşayan Emine Sarıgül, üretim sürecinin zorluğuna dikkat çekerek şunları söyledi:
“Güneşin altında çalışmak çok zor oluyor. Sakızları temizlemek saatlerimi alıyor. Ama sağlığa faydalı olduğu için insanlar özellikle kanser hastaları bizleri arayıp sipariş veriyor. Tanesi 50 liraya, kilosu ise 5.000 liraya satılıyor.”
Sarıgül, bu iş sayesinde hem gelir elde ettiğini hem de doğada vakit geçirmenin kendisi için terapötik bir etkisi olduğunu dile getirdi.
KADINLAR İÇİN EKONOMİK VE SOSYAL DESTEK
Bir başka üretici Gülten Sarıgül ise kenger sakızı sayesinde hem ailesinin geçimine katkıda bulunduğunu hem de doğayla iç içe olmanın kendisine iyi geldiğini belirterek şöyle konuştu:
“Evdeki işlerden bunaldığımda dağlara çıkmak bana iyi geliyor. Kenger sakızını satarak hem para kazanıyorum hem de stres atıyorum.”
KENGER SAKIZININ SAĞLIK FAYDALARI BİLİMSEL OLARAK KANITLANDI
Munzur Üniversitesi Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü’nden Doç. Dr. Sevinç Aydın, kenger bitkisinin sağlık açısından birçok faydası olduğunu vurguladı. Bilimsel yayınlara göre, kenger:
- Karaciğer hastalıkları, siroz, kabakulak, bronşit ve ishal gibi rahatsızlıklara iyi geliyor,
- Migren, hazımsızlık, kramp ve sinir zayıflığına karşı da etkili oluyor,
- Antioksidan, anti-inflamatuar, antibakteriyel ve antiparazit özellikler taşıyor.
Ayrıca, kan temizleyici ve diyabet destekleyici özellikleriyle de dikkat çekiyor.
DOĞADAN GELEN SAĞLIK VE GEÇİM KAYNAĞI
Kenger sakızı, Tunceli’nin Ovacık ilçesinde sadece bir gelenek değil, aynı zamanda kadınların ekonomik özgürlüğünü destekleyen, doğaya saygılı bir üretim modeli olarak da öne çıkıyor. Bölge halkı için hem şifa hem de kazanç kaynağı olan bu doğal ürün, özellikle sağlıklı yaşamı tercih eden tüketicilerden yoğun talep görüyor.
