Melengücceği tatlısı, Orta Asya’dan göç eden Manav Türklerinin Düzce’deki Akçakoca ilçesine taşıdığı asırlık bir lezzet. Akçakoca’daki kadın esnaflar tarafından geleneksel yöntemlerle üretilen bu tatlı, hem tarihî hem de besleyici özelliğiyle dikkat çekiyor.
Orta Asya kökenli Manav Türklerinin geleneksel tatlılarından biri olan Melengücceği, Düzce'nin Akçakoca ilçesinde asırlardır aynı geleneksel yöntemlerle üretiliyor. Coğrafi işaret tescili bulunan bu lezzetli tatlı, hem Ramazan ayında hem de yıl boyunca yöre halkı ve misafirleri tarafından büyük ilgiyle tüketiliyor. Akçakoca Tarihi Yukarı Mahalle Pazarı'nda kadın esnaflar tarafından yapılan Melengücceği, sadece bir tatlı olmanın ötesinde, tarihi bir kültür mirası olarak da büyük değer taşıyor.
MANAV TÜRKLERİNDEN YÜZYILLARCA SÜREN GELENEK
Melengücceği tatlısının kökeni, Orta Asya'ya dayanmaktadır. 7 asırlık bir geçmişe sahip olan bu tatlı, Manav Türkleri tarafından Akçakoca’ya taşınmış ve burada zamanla geleneksel tarif ve yöntemlerle üretilmeye devam edilmiştir. Yüzyıllar boyunca süregelen bu gelenek, günümüzde de yaşatılmakta ve her Ramazan ayında geleneksel olarak yapılmaktadır.
TATLININ TARİHİ VE GELENEKSEL ÜRETİM YÖNTEMİ
Akçakoca'da üretilen Melengücceği, aynı istekle Orta Asya Türkleri tarafından yapıldığı gibi, Melen Ovası'nda yetişen mandaların kaymağının pişirilip dartı haline getirilmesiyle başlar. Geleneksel yöntemle, hazırlanan bu malzeme hamurun içerisine konulup minik minik parçalara ayrılarak kızartılır. Yapımında kullanılan fındık ya da ceviz, tatlının lezzetini artırırken, kızartma işleminin ardından şerbetlenerek servis edilir.
Esnaf Fatma Yalçın, Melengücceği tatlısının Akçakoca’daki kadın esnaflar tarafından üretilmeye devam ettiğini belirterek, “Orta Asya’dan gelen Manav Türkleri bu tatlıyı, geleneksel tariflerine sadık kalarak üretmeye devam etmektedir. ‘Güccek’ kelimesi ise küçük anlamına gelir. Biz de tatlıyı küçük küçük yapıyoruz, böylece orijinal formu bozulmadan kalıyor” diyerek tatlının yapım sürecini anlattı.
TATLININ HAZIRLANIŞI: INCE HAMUR, DARTI VE ŞERBET
Melengücceği tatlısının hazırlanışı, oldukça özen gerektiren bir süreçtir. Zuhal Ay, tatlının yapımını şöyle özetliyor: “Öncelikle baklavalık hamuru yoğuruyoruz, ardından bir süre dinlendiriyoruz. Hamur incecik açıldıktan sonra içine dartı dediğimiz özel malzemeyi sürüyoruz. Bu malzemenin içerisine isteğe göre ceviz veya fındık da ekleyebiliyoruz. Sonrasında, hamuru rulo şeklinde sarıp iki parmak büyüklüğünde kesiyoruz ve kızartıyoruz. Kızaran tatlılar şerbetlenerek servis edilmeye hazır hale geliyor.”
ŞERBETLENMEMİŞ HALİYLE DE BEĞENİLİYOR
Melengücceği tatlısı, Akçakoca’da genellikle şerbetlenmeden, börek gibi de tüketilebilen bir tatlı olarak sunuluyor. Nurgül Baş, tatlının tüketim alışkanlıkları hakkında şunları söylüyor: “Tatlımızı şerbetlemeden sunduğumuzda daha çok tercih ediliyor. Yanlarında götürmek isteyenler, tatlıyı paketletip alabiliyorlar. Ayrıca telefonla ya da kargo yoluyla da sipariş verebiliyorlar. Bu şekilde tatlımızı farklı yerlere de gönderebiliyoruz.”
GELENEĞİ YAŞATAN PAZAR: AKÇAKOCA TARİHİ YUKARI MAHALLE
Melengücceği tatlısının üretimi, Akçakoca'da Tarihi Yukarı Mahalle Pazarı’nda bulunan kadın esnaflar tarafından sürdürülüyor. Bu pazar, sadece yöre halkı için değil, Akçakoca'ya gelen ziyaretçiler için de büyük bir öneme sahiptir. Yıllardır aynı gelenekle üretilen tatlı, hem lezzet hem de tarihsel değer açısından önemli bir kültür parçası olarak akıllarda kalıyor.
TATLIYI KEŞFETMEK İÇİN HER ZAMAN FIRSAT VAR
Her yıl Ramazan ayında, Melengücceği tatlısı özel olarak yapılırken, aynı zamanda yıl boyunca da esnaflar tarafından üretilip satılmaktadır. Tatlıyı tatmak isteyenler, Akçakoca’nın tarihi pazarında yer alan kadın esnaflara uğrayarak bu eşsiz lezzeti keşfedebilirler. Bu geleneksel tatlı, sadece bir tatlı olmanın ötesinde, yüzyıllardır süregelen bir kültür mirasıdır.
