Balıkesir'in Sındırgı ve Kütahya'nın Simav ilçelerinde bir süredir devam eden sismik hareketlilik, bilim dünyası tarafından mercek altına alındı. Bölgedeki sarsıntıların karakteristik özelliklerini inceleyen uzmanlar, bu aktiviteyi Yunanistan'ın Santorini Adası'nda yaşanan magma kaynaklı deprem fırtınalarına benzetti.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve volkan bilimci Prof. Dr. Özgür Karaoğlu, nisan ayından bu yana Sındırgı’da yaklaşık 23 bin, Simav’da ise 4 bin 400’e yakın deprem kaydedildiğini açıkladı.
FAY HATTI DIŞINDA OLUŞAN DEPREMLER DİKKAT ÇEKİYOR
Prof. Dr. Karaoğlu’nun yürüttüğü volkanotektonik çalışmalar, bölgedeki sarsıntıların oldukça dar alanlara sıkıştığını gösteriyor. Sındırgı’da 30x20 kilometrelik, Simav’da ise 10x20 kilometrelik alanlarda yoğunlaşan bu sarsıntıların derinlikleri 5 ile 15 kilometre arasında değişiyor.
Yapılan incelemelerde en dikkat çekici bulgu, depremlerin önemli bir kısmının bilinen fay düzlemleri üzerinde gerçekleşmemesi oldu. Karaoğlu, bölgedeki tektonik yapıyı şu sözlerle detaylandırdı:
Fay Hattı Dışındaki Hareketlilik: Sındırgı’daki depremlerin büyük çoğunluğu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ve akademisyenler tarafından haritalanan mevcut fayların dışında, özellikle güney kesimlerde meydana geliyor.
Yeni Kırık Bulunmuyor: Saha çalışmalarında yüzeyde yeni bir kırık oluşumuna rastlanmadı. Genellikle 6,4 büyüklüğünün üzerindeki depremlerde beklenen yüzey kırıklarının, bölgedeki 6,1 gibi sarsıntılarda görülmediği belirtildi.
Çekme Kuvveti: Depremlerin, kuzeydoğu-güneybatı doğrultulu bir çekme kuvvetiyle gelişen "normal fay bileşeni" karakterinde olduğu saptandı.
DERİNLİKLERDE MAGMATİK ZONLAR TESPİT EDİLDİ
2012-2024 yılları arasında bölgede yürütülen tomografi çalışmaları, yerin 5 ila 12 kilometre derinliğinde magmatik zonların varlığını ortaya koydu. Simav Grabeni'nin batısına doğru, yüzeyin ilk 1-2 kilometre altında jeotermal veya soğuk akışkan suların bulunduğu belirlendi.
Prof. Dr. Karaoğlu, elde edilen verilerin dünya genelindeki benzer örneklerle örtüştüğünü vurgulayarak, "Depremlerin dağılımı ve kinematiği açısından karşımızda Santorini çok güzel bir örnek teşkil ediyor" dedi.
SANTORİNİ ÖRNEĞİ VE MAGMANIN YER AÇMA ÇABASI
Yunanistan'ın Santorini Adası'nda yılbaşında yaşanan deprem fırtınasını anımsatan uzmanlar, bölgedeki mekanizmayı şu şekilde açıkladı:
Magma Yerleşimi: Derinlerde yanal yönde hareket eden yeni bir magma yerleşimi meydana geliyor.
Stres ve Tetikleme: Bu yerleşim, yarattığı sıcaklık ve yer değiştirme etkisiyle yer altındaki akışkanları etkiliyor ve mevcut fayları tetikliyor.
Fay Olmayan Yerlerde Sarsıntı: Magmanın kendine yer açma çabası, fay hattı bulunmayan noktalarda da depremlerin oluşmasına neden oluyor.
Magma hareketine bağlı bu tür depremlerin genellikle çok büyük sarsıntılar üretmediği ancak uzun soluklu devam ettiği ifade edildi. Santorini'de son 25 yılda üç kez tekrarlanan bu durumun, Sındırgı ve Simav’daki sismik süreçle benzerlik gösterdiği kaydedildi.
