İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulan ve kamuoyunda trafik cezalarına rekor zamlar ve trafikte yeni dönem olarak adlandırılan Karayolları Trafik Kanunu değişiklik teklifi hakkındaki detayları açıkladı.
Yapılan düzenlemelerle, trafik güvenliğini artırmak, hız kaynaklı ölümleri azaltmak ve kurallara uyma kültürünü yerleştirmek amaçlanıyor.
Yeni kanun teklifinin yasalaşması halinde, uygulamalar 1 Ocak 2026 tarihinde, yani yeni yılın ilk günü yürürlüğe girecek.
TRAFİK KAZALARINDA KORKUTUCU VERİLER
İçişleri Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de her yıl ortalama 1 milyonun üzerinde trafik kazası meydana geliyor.
Bu kazalarda on binlerce kişi yaralanıyor ve her gün ortalama 20 kişi hayatını kaybediyor.
TÜİK istatistikleri, ölümlü ve yaralanmalı kazaların yaklaşık yüzde 88,5'inin beş ana sebepten kaynaklandığını gösteriyor: Aşırı hız, şerit ihlali, kırmızı ışık ihlali, emniyet kemeri takmama ve seyir halindeyken cep telefonu kullanma.
Bakan Yerlikaya, yol ve araç kalitesindeki gelişmelere rağmen insan faktörünün önemine vurgu yaparak, yeni kanunun bu 5 temel alana odaklanacağını belirtti.
Bir şişe su kaç lira olabilir? Bakanlık, o işletmeyi affetmedi!
CEZALARDA YENİ YAKLAŞIM: BAREM SİSTEMİ
Yeni düzenlemenin en dikkat çekici unsurlarından biri, ihlalin derecesine göre ceza uygulayan barem sistemi olarak adlandırılan yeni yaklaşım.
Mevcut tek tip ceza uygulamasının aksine, bu sistem ile ihlalin boyutuna göre para cezaları kademelendirilecek ve ehliyete el koyma süreleri artırılacak.
Özellikle okul ve hastane önleri gibi hız sınırının 30 km/saat olduğu yerlerdeki ihlallere ağır yaptırımlar geliyor:
* 30 km/saat hız sınırını 46-55 km/saat aşan sürücülerin ehliyetine 30 gün el konulacak.
* 56-65 km/saat aşan sürücülerin ehliyetine 60 gün el konulacak.
* 66 km/saat ve üzeri aşan sürücülere ise 90 gün ehliyet el koyma cezası verilecek.
* Bir yıl içinde bu ihlali beş kez tekrarlayan sürücüler için psikiyatri muayenesi veya doğrudan ehliyet iptali gündeme gelebilecek.
ŞEHİR İÇİ VE ŞEHİR DIŞI İHLALLERE FARKLI YAPTIRIMLAR
Kanun teklifi ile yerleşim yeri içi ve yerleşim yeri dışı ayrımı, cezaların belirlenmesinde temel kriter olacak.
Trafik kazalarının yüzde 65'inin şehir içlerinde gerçekleştiği dikkate alınarak, yerleşim yerlerindeki ihlallere daha yüksek cezalar uygulanacak.
Buna göre, hız limitini şehir içinde aşan sürücülere kesilecek para cezası ve ehliyet alım süresi, şehir dışındaki ihlallere göre daha ağır olacak.
Devlet ifşa edecek: 'Vergi yüzsüzleri listesi' sosyal medyayı sallayacak!
ACİL DURUM ARAÇLARINA YOL VERMEME SUÇ SAYILACAK
Ambulans, itfaiye ve polis aracı gibi geçiş üstünlüğüne sahip acil durum araçlarına yol vermemekte ısrar eden sürücülere yönelik yaptırımlar sertleştirildi.
Bu davranış artık sadece trafik ihlali değil, hayatı riske atan suç olarak değerlendirilecek.
Bu suçu işleyenler için 30 gün ehliyet alımı, aracın trafikten men edilmesi ve beş yıl içinde tekrarı halinde ehliyet iptali gibi ağır cezalar uygulanacak.
Bu durum, acil müdahalenin hayati önem taşıdığı durumlarda geç kalan hastaların hayatta kalma ihtimalini yüzde 40 oranında azalttığı verisine dayanarak ciddi bir yaptırım olarak belirlendi.
KURAL İHLALLERİNDE SÜREKLİLİKTE EHLİYET İPTALİ
Kırmızı ışık ihlalleri için de kademeli bir sistem devreye giriyor. Bir sürücü, bir yıl içinde aynı ihlali;
* Üç kez tekrarlarsa 30 gün ehliyetini kaybedecek.
* Dört kez tekrarlarsa 60 gün ehliyetini kaybedecek.
* Beş kez tekrarlarsa 90 gün ehliyetini kaybedecek.
* Altıncı ihlalde ise ehliyet tamamen iptal edilecek.
Radarla köşe kapmaca bitiyor: Tüm radar noktaları artık cebinizde!
DİJİTAL DENETİM VE PERSONEL KAMERALARI ZORUNLU
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, denetim altyapısının da köklü şekilde yenileneceğini ifade etti.
Yeni dönemde elektronik denetleme sistemlerinin (EDS) daha yaygın kullanılacağı, tüm trafik ekiplerine yaka kamerası zorunluluğu getirileceği ve radar uygulamalarının artırılacağı belirtildi.
Ayrıca, vatandaşların ihbarlarını doğrudan takip edebileceği mobil uygulamalar ve sürücüleri hız limitlerine yaklaşmadan önce uyaracak mobil sistem entegrasyonları planlanıyor.
ALKOL, UYUŞTURUCU VE DİĞER AĞIR İHLALLERE REKOR CEZALAR
Alkol veya uyuşturucu madde etkisinde araç kullananlara yönelik yaptırımlar da ciddi şekilde artırıldı:
* Alkolle ilgili ilk tespitte 6 ay, ikinci tespitte 2 yıl, üçüncü tespitte ise 5 yıl ehliyet alımı uygulanacak.
* Uyuşturucu madde tespiti yapılan sürücüler için ilk durumda dahi ehliyet iptali gündeme gelebilecek.
Diğer önemli ihlallerdeki cezalar ve yaptırımlar şunlar:
* Araç kullanırken cep telefonu kullanımı: İlk tespitte para cezası, ikinci tekrarda 30 gün ehliyet alımı, üçüncüde ise hem para cezası hem de araç bağlama uygulanacak.
* Trafikte makas atma, ters yönde sürüş, düğün konvoyu ile yol kapama: 60 gün ehliyet alımı cezası verilecek. Köprü, tünel, viyadük gibi kritik alanlarda bu ihlallerin tespiti durumunda cezalar iki katına çıkarılacak.
* Motosiklet kullanıcıları: Kask veya koruyucu ekipman kullanmayanlara para cezası ve 30 gün ehliyet alımı. Akrobatik hareket yapan veya yarışan sürücülere 60 gün ehliyet alımı ve 60 gün trafikten men cezası, tekrarda ise ehliyet iptali uygulanacak.
* Emniyet kemeri ihlali: Bir yıl içinde dört ve üzeri emniyet kemeri cezası alan sürücülerin ehliyetine 30 gün el konulacak.
* Yüksek sesli müzik, modifiyeli egzoz ve çevreyi rahatsız eden ses sistemleri: 30 gün trafikten men, cihazların söktürülmesi, tekrarda ehliyet alımı ve araç bağlama cezaları uygulanacak.
Çocuk sürücüden gazetecilere hadsiz tehdit! Hem suçlu hem güçlü
BAKANLIĞIN EMPATİ VURGUSU İLE UZUN VADELİ HEDEFLERİ
İçişleri Bakanlığı, bu hedeflere sadece cezalarla değil, eğitim, kampanya ve denetim zincirleriyle ulaşılabileceğini belirtiyor.
Bu kapsamda okullarda, sürücü kurslarında ve kamu spotlarında 'trafikte empati ve vicdan' temalı eğitim kampanyaları başlatılacak.
Cumhurbaşkanlığı'nın 2030 hedefleri doğrultusunda, Türkiye'nin trafik kaynaklı ölümleri önümüzdeki 5 yıl içinde yüzde 50 oranında azaltması hedefleniyor.
Uzun vadede ise 2050 yılı için sıfır can kaybı vizyonu belirlendi.
