Son büyük depremlerdeki yıkımın çoğu sıvılaşabilen topraklarda yaşanması, dikkatleri nehirler tarafından taşınan kumlu topraklardan oluşan nehir yataklarına çevirdi. İstanbul'da Marmara depreminden etkilenebilecek çok sayıda nehir yatağı ile ilgili olarak, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi, zemin mekaniği uzmanı Prof. Dr. Süleyman Dalgıç'tan önemli duyurular geldi. Daha fazla detay için haberimize göz atabilirsiniz…
Kahramanmaraş merkez depremlerinde yıkılan binaların çoğunun sıvılaştırılmış zemin üzerine inşa edildiği anlaşılınca dikkatler İstanbul'un yüksek riskli katlarına çevrildi. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi, zemin mekaniği uzmanı Prof. Dr. Süleyman Dalgıç, ""Özellikle Atatürk Havalimanı'ndan sonra denize doğru ulaşan kesimlerde alüvyon kalınlığı artıyor. 30 metrenin üzerine çıkıyor. Dolayısıyla burada deprem anında ciddi tehlike var diyebiliriz" dedi.
Son büyük depremlerde çatlakların çoğu sıvılaşma özelliğine sahip topraklarda meydana geldiğinde gözler nehirlerden çekilen kumlu topraktan oluşan nehir yataklarına çevrildi. İstanbul'da olası bir Marmara depreminden etkilenen nehir yatağı sayısı, Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Zemin Mekaniği Uzmanı Prof. Dr. Süleyman Dalgıç'tan önemli uyarılar geldi.
Yüksek binalarda yer alan daireler; Küçükçekmece, Bağcılar ve Bahçelievler'den geçerek Bakırköy'den Marmara Denizi'ne akan Ayamama Deresi'ni örnek olarak aktaran Dalgıç, dere çevresinde binanın bulunduğu bölgede deprem riskinin daha yüksek olduğunu söyledi. Dalgıç, Ayamama Deresi çevresinde taşkınlar olduğunu belirterek, kuzeyde az olan selin güneye doğru artarak Marmara Denizi'ne yaklaştıkça 30 metreye ulaştığını anlattı.
'ATATÜRK HAVALİMANI'NDAN SONRA DENİZE DOĞRU ULAŞAN KESİMLERDE ALÜVYON KALINLIĞI ARTIYOR'
Prof. Dr. Süleyman Dalgıç, Başakşehir'in güneyinde selin boyutunun 30 metrenin üzerine çıktığını kaydederek, "Ayamama Çayı Otoyolu geçmişte derenin akış koduna göre yapılıyordu. Sonraki yıllarda yol bir buçuk metre yükseltilerek Ayamama Deresi bugünkü halini almış. Deprem ve sel ilişkilidir. Alüvyon nehir yatağı denilen yerlerde bulunur. Bu nedenle, bu tür yumuşak zemine sahip alanlar bir deprem sırasında ciddi şekilde hasar görebilir. Ayamama Deresi aşağıdaki özelliklere sahiptir; Dere kuzeyden güneye doğru akar. Kuzeyde daha az sel var ama güneyde Marmara Denizi'ne doğru yaklaşık 30 metre tipik gevşek veya yumuşak toprak var. Acil bir durumda içlerindeki yapılar zarar görebilir. Ayamama Deresi'nin Başakşehir-İkitelli civarındaki kuzey kenarları masif kayalardır, ancak daha sonraki safhalarda dere güneye doğru yaklaştıkça alüvyonun kalınlığı artar. Özellikle Atatürk Havalimanı'ndan sonra denize ulaşan kesimlerde alüvyon kalınlığı artmaktadır. 30 metreden fazla uzanır. Dolayısıyla deprem olması durumunda burada ciddi bir tehlike olduğunu söyleyebiliriz.”
'DERE YATAKLARININ BULUNDUĞU KESİMLER DEPREMSELLİK ANINDA YÜKSEK RİSK İÇEREN YERLER'
Prof. Dr. Süleyman Dalgıç, "Alüvyon yayılımını şu şekilde de anlayabiliriz. Akarsu yataklarında kum, çakıl, kil gibi tortular oluşuyor, vadilerde görüyorsak sel o yere varmış demektir, bu yüzden bu alanların dışında yapılar inşa etmeliyiz. Bu basit bir kural ama ne yazık ki son yıllarda ihmal ettik. Dereleri dar kutu varillere alıyoruz. Taşkın ovalarını düşünmüyoruz. Bu durumda hem sel hem de deprem yapılarda önemli hasarlara neden olmaktadır. Az önce de söylediğim gibi nehir yataklarının bulunduğu kesimler sismik tehlikenin yüksek olduğu yerlerdir. Yerel yönetimlerin bu alanlara özel önem vermesi gerekiyor” dedi.
'ŞU AN İSE YÜZDE 100'Ü YAPILAŞMAYA AÇILMIŞ DURUMDA'
Prof. belediyelerin Ayamama Deresi boyunca kentsel dönüşüme başlaması gerektiğini duyurdu. Dr. Süleyman Dalgıç, şöyle devam etti: "Risk, Atatürk Havalimanı'mızdan başlayıp denize döküldüğü noktaya kadar devam ediyor çünkü burada selin kalınlığı arttı. Alüvyonda da yumuşak kil tabakaları var. Bu alüvyonun bir özelliği. depremselliği artıran toprak. Bu alanlar ciddi dikkat gerektirmektedir. 1982 yılına ait hava fotoğraflarına bakacak olursak, bu alanlarda çok fazla inşaat yapılmadığını görebiliriz. 2009'da yaklaşık yüzde 70'i, şimdi ise yüzde 100'ü inşaata açık. Ayamama Deresi şu anda neredeyse yüzde 100 inşaat halinde. Bu akış kriminalize edildiği için aynı depremde olduğu gibi geçmişte ve gelecekte de olması muhtemeldir. Belediyeler şehrin dönüşümüne buradan başlamalı.
Öte yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Ayamama Körfezi çevresindeki inşaatla ilgili son durum hakkında bir açıklama duyuru yapmadı.
