Yapay zeka ve yeşil dönüşüm, birçok mesleği tarihe karıştırıyor! 2030’a kadar çobanlıktan kasiyerliğe, zanaatkarlıktan maden işçiliğine kadar milyonlarca meslek yok olacak. Dünya Ekonomik Forumu’na göre, iş gücünün %22’si dönüşüme uğrayacak. İşte geleceğin meslek haritası…
Yapay zeka, otomasyon ve dijitalleşmeyle birlikte meslek dünyasında büyük bir dönüşüm yaşanıyor. El işçiliğinden maden işçiliğine, gişe görevliliğinden çobanlığa kadar birçok geleneksel meslek hızla yok olurken, yeni teknolojiler ve sürdürülebilirlik odaklı politikalar iş gücü haritasını yeniden çiziyor.
Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) "2025 Mesleklerin Geleceği" raporuna göre, 2025-2030 yılları arasında dünya genelinde 92 milyon iş kaybolurken, 170 milyon yeni iş alanı ortaya çıkacak. Yani küresel mesleklerin %22’si ya dönüşecek ya da tamamen ortadan kalkacak.
OTOMASYON MAVİ VE BEYAZ YAKAYI GERİ PLANA İTİYOR
Robotik sistemler, yapay zeka ve otomasyon yazılımları; banka gişe görevlileri, müşteri temsilcileri, veri giriş memurları ve montaj işçileri gibi birçok meslek grubunun yerini alıyor. Üretim hatlarında çalışanlar ile kasiyerlik, muhasebe ve depo görevliliği gibi işler en çok etkilenenler arasında yer alıyor.
WEF İş Ücretleri ve İstihdam Oluşturma Başkanı Till Leopold, finansal teknoloji mühendisleri, siber güvenlik uzmanları ve yazılımcıların önümüzdeki dönemin en hızlı büyüyen meslekleri arasında olduğunu belirtiyor.
AKILLI TARIM VE DİJİTALLEŞME, KÖY İŞLERİNİ DE DEĞİŞTİRİYOR
Geleneksel çobanlık ve çiftçilik yerini akıllı tarım sistemlerine bırakıyor. Dronlar, otomatik sulama sistemleri ve sensörlü izleme teknolojileri, tarımda insan gücüne olan ihtiyacı azaltıyor.
Ayrıca, el sanatları ve zanaatkarlık da dijital dönüşümden nasibini alıyor. 3D yazıcılar, e-ticaret platformları ve seri üretim sistemleri, geleneksel ustalık isteyen işlerin önemini azaltıyor. Sarraflık, terzilik, kitap tamirciliği gibi meslekler bu değişimden en çok etkilenen alanlardan.
YEŞİL DÖNÜŞÜM, FOSİL YAKIT TABANLI MESLEKLERİ BİTİRİYOR
İklim krizine karşı alınan önlemler, kömür ve petrol gibi yüksek emisyonlu sektörlerde çalışan işçileri de etkiliyor. Almanya ve Avustralya gibi ülkeler, kömür madenlerini kapatma planları doğrultusunda binlerce işçiyi yeniden istihdam programlarına yönlendiriyor.
Bu süreçte elektrikli araç teknisyenliği, yenilenebilir enerji mühendisliği ve çevre teknolojileri alanları öne çıkıyor.
DEMOGRAFİK DEĞİŞİM, EĞİTİM VE SAĞLIK SEKTÖRÜNÜ BÜYÜTÜYOR
Yaşlanan nüfus, sağlık ve sosyal hizmet alanlarındaki işlere olan ihtiyacı artırıyor. Hemşirelik, sosyal hizmet uzmanlığı ve öğretmenlik gibi mesleklerin önümüzdeki yıllarda daha da önem kazanacağı öngörülüyor.
Tarım işçileri, teslimat şoförleri ve satış danışmanları gibi işlerde de artış bekleniyor.
BECERİLER VE İŞ MODELLERİ SÜREKLİ DEĞİŞİYOR
Till Leopold’a göre, 2030 yılına kadar herhangi bir işte kullanılan becerilerin %40’ı değişmiş olacak. Bugün alınan eğitimlerin bile mezuniyet tarihine kadar güncelliğini yitirmesi, bireylerin sürekli öğrenmeye açık olmasını zorunlu kılıyor.
Geleceğin meslekleri için teknoloji okuryazarlığı, yapay zeka bilgisi ve yazılım becerileri kadar empati, problem çözme, dayanıklılık ve iş birliği gibi insani yetkinlikler de büyük önem taşıyor.
MESLEKLER KÜLTÜREL KİMLİĞİN PARÇASI
Mesleklerin ortadan kalkması, sadece ekonomik değil kültürel bir kayıp anlamına da geliyor. Leopold, üretken yapay zekanın bilgiye erişim biçimimizi değiştirdiğine dikkat çekerken, geleneksel ustalıkların yeni nesillere nasıl aktarılacağı sorusunun önümüzdeki yıllarda daha fazla tartışılacağını vurguluyor.
Stanford Üniversitesi: Türkiye yapay zekada küresel ölçekte bir rekabetçi
