[Karar]
CEYDA DİNÇBAKIR
Çorap sektörüne giriş hikayenizi kısaca anlatabilir misiniz?
Markamızın öyküsü 1950 yılında amcam Mois ve babam Yasef Kariyo tarafından kurulan iki ayrı şirket ile başlıyor. Ben 1985’lerde işi devralmaya başladığımda, aynı zamanda globalleşme, batıya açılma gibi bir sürecin içine de girdiğimizden “Öğretmen Çorap” marka adımızı “Penti” olarak değiştirdik. En başından beri büyümek, markalaşmak ve globalleşme hedeflerimiz vardı. 2000’li yılların başında Türkiye’de artık bu şekilde değer yaratmanın mümkün olmayacağını gördük ve perakendeye geçiş kararı aldık. Ancak bu hiç de kolay bir karar değildi. Perakendeye girdiğinizde geleneksel kanallarla da belli bir çatışmaya giriyorsunuz.
İTALYAN MODASINI GETİRDİ
Çorap sektöründeki açığı nasıl farkettiniz?
2005 yılında çorapta bir desen modası ortaya çıktı. Bu moda İtalya’dan geldi. Ancak düz çorapları yapan makineler bu çorapları yapamıyordu. Önemli bir yatırım yaparak yeni makineler aldık. Desenli çorabı İtalya’dan sonra biz yaptık. Ancak sunduğumuz ürünleri normal kanallarımızla tüketiciyle buluşturmak imkansızdı. Bu nedenle perakendeye girerek ürünlerimizi tüketiciyle kendimiz buluşturduk.
Sektöre girişinizle bugün geldiğiniz noktayı değerlendirebilir misiniz?
1980’li yıllarda yönetime geçtiğimde küçük bir üretici firma idik. Ve daha çok ince kadın çorabı konusunda üretim yapıyorduk. Şehirli kadının ihtiyaçlarına odaklanarak, renk, desen, çeşit ve kaliteye önem vererek üretim anlayışımızı değiştirdik. Bir yandan pazardaki konumumuzu sağlamlaştırırken diğer yandan da marka sürecini tamamladık. Hızla büyümeye devam ettik. Bu büyümeye üretim tesislerimiz cevap vermemeye başlayınca 1984 yılında Çorlu’da en son teknoloji ile donattığımız yeni fabrikamızı açtık.
AVRUPA MARKASINA TALİP
Sektördeki ilkleriniz nelerdir?
Örneğin Türkiye’de ilk likralı çorabı üreterek kadın çorabında bir devrim yarattık. Mikro 40 ve opak çorapların öncülüğünü yaptık. Desenli çorapta ilk kapsamlı koleksiyonu yarattık. İnovatif ürünlerimizle kadınların hayatlarını kolaylaştırdık. 1986 yılında ilk ihracatımızı gerçekleştirdik. 2008 yılında perakendeye geçerek mağazalar zincirimizi kurmaya başladık.
Penti bugün nerelere ulaştı?
Bugün itibariyle 60 ilde 300’ü aşkın mağazamız var. 2017 yılı sonunda 400 mağazaya ulaşmayı hedefliyoruz. Amacımız tüketicilerimize daha yakın olmak, markamıza, ürünlerimize kolay ulaşmalarını sağlamak. Yurtdışında ise 31 ülkede 100’ü aşkın mağaza ile hizmet veriyoruz. 2016 yılında 150’yi aşacağını düşünüyoruz. İngiltere, İtalya ve Çin’de satış ofislerimiz bulunmakta. Başta Balkan ülkeleri olmak üzere Amerika’dan Suudi Arabistan’a, İngiltere’den Moğolistan’a dünyanın birçok yerinde, her milletten insana Penti giydiriyoruz. Penti mağazalarını yılda 55 milyon kadın ziyaret ediyor. 2012 yılında Carlyle grup ile yaptığımız ortaklık ile de global bir marka olma yolunda çok önemli bir adım atmış olduk. Şimdi hedefimiz global bir Türk markası yaratmak.
Markalaşmanın önemi nedir?
Türkiye’de perakende ve markalaşma, diğer sektörlere göre moda ve hazır giyim sektöründe daha fazla öne çıktı. Üretici hazır giyim firmaları başta olmak üzere firmalar, sadece üretimle yetinmeyip, markalaşmaya önem vermeye başladılar. Daha sonra da markalaşmayla mağazacılık birlikte ilerledi. Perakendenin gelişimi de bu şekilde ivme kazandı. Bugün Türkiye perakendesi, gerek yurtiçi gerekse de yurtdışında markalaşma anlamında ileri düzeyde bir sektör olarak dikkat çekmektedir. Yurtdışı açılımını sürdürürken gittiğimiz ülkelere insan kaynağımızı ve kültürümüzü transfer ettik. 5 kıtada mağaza sayımızı arttırırken, sadece ürün değil, ‘Türk Perakende Modeli’ni de ihraç ediyoruz. Böylelikle çok daha hızlı büyüyoruz.
2016 yılı için ve önümüzdeki uzun dönemdeki stratejik hedefleriniz nelerdir?
Penti olarak; bacak giyim, iç giyim ve plaj giyiminde 2015 yılını pazar lideri olarak kapattık. 2018 sonuna kadar yurt içi ve yurtdışında toplam 700 mağazaya ulaşarak küresel pazarda payımızı arttıracağız. Amacımız Türkiye’den çıkacak 10 global markadan biri olmak. Ürün gamımızı sürekli yenileyerek hedefimize doğru altyapımızı geliştireceğiz. Yurtiçinde bir yandan mağaza sayımızı arttırırken, bir yandan da mağazalarımızı büyütmeyi, yurtdışında da yeni pazarlara yayılmak ve mevcut pazarlarda marka bilinirliliğimizi arttırmayı hedefliyoruz.
Avrupa’da önemli bir markayı satın almaya hazırlanıyorsunuz. Gelinen son nokta nedir?
İran pazarında önemli bir atağa geçtik. %25’lik pazar payını hedefimizle 5 yıl içinde İran’da 100 mağaza açmak için İranlı bir ortak ile anlaştık. Sürecin beklediğimiz gibi gitmesi halinde İran’da fabrika açmayı bile planlıyoruz. Buna ek olarak, yakın bir zamanda bir Doğu Avrupa ülkesinde, pazar lideri olan bir markanın çoğunluk hissesini alarak bir ortaklığa imza atacağız.
GENÇLER PERAKENDEYE YÖN VERİYOR
Tüketici artık çok fazla söz sahibi ve modayı yönlendiriyor.
Türkiye’de genç nüfusun fazla olması ve sosyal medyayı çok iyi kullanıyor olmaları, talep ettikleri ürün ve modelleri firmalarda hemen bulmak istemeleri, modayı da etkiliyor.
Kadınları dinliyoruz ve ihtiyaçlarını farklı teknolojileri kullanarak ürünlerimize uyguluyoruz.
Bugün teknoloji bireyleri hiç olmadığı kadar güçlendirdi, birbirleriyle, çevresiyle ve dünyayla sürekli iletişime geçen tüketiciyi markalarımızın esas patronu haline getirdi.
Tüketici, artık kendi alışveriş deneyimini bizzat kendisi yaratıyor, “elimdeki akıllı telefonum ile canım nereden isterse oradan alışveriş yaparım, ister mağazadan, ister akıllı telefonumdan” diyor ve bizler tüm altyapımızı, sistemlerimizi, mağazalarımızı buna göre yeniden dizayn etmek zorunda kalıyoruz. “Multichannel”, “omnichannel” gibi tanımlar da hep bu beklentilerin sonucunda ortaya çıkan çözüm yolları oluyor.
DENİZ EN BÜYÜK TUTKUM
Fırsat buldukça daha önce yelkenlim ile şimdi ise teknemle denize açılıyorum. Deniz benim için bir tutku. Denizin yanı sıra en keyif aldığım şeylerden biri de sinema. Kariyo&Ababay Vakfı eşimle birlikte kurduğumuz bir vakıf. Hedefimiz toplumda sanat faaliyetlerini destekliyor olmak. Önce sinema ile başladık. Sinema için ne yapabiliriz diye düşünürken ülkemizde bağımsız film ya da sanat filmlerinin hiçbir şekilde hayat hakkı bulamadığını gözlemledik. Sadece sözünü ettiğim tarz filmlerin oynamasını sağlayacak bir yapı oluşturduk. Bunun adı da “Başka Sinema.”
GELECEĞİN ÇORAPLARI TEKNOLOJİYLE ŞEKİLLENİYOR
Penti’nin başarısının sırrı nedir? Diğer markalardan farkınız?
Tüketicimize sürekli yeni ürünler sunduk. Ürün ve hizmetlerimizle kadınlarda güven ve beğeni duygusu uyandıran, tüketiciye kendisini özel hissettiren ve tüketici beklentisini karşılamakla yetinmeyip beklentilerin ötesini veren bir marka olduk. Biz Penti olarak bütün bakış açımızı, iş süreçlerimizi tüketiciyi anlamak üzerine kurduk.
Farklı ürün gruplarına da yer veriyorsunuz? Bunun nedeni nedir?
Perakendeciliğe geçişimizden sonra ürün gruplarımızı da genişletmek zorundaydık. Çünkü çorap yalnızca kışın satılan bir ürün olduğundan 12 ay mağazada satacak ürün kategorisine ihtiyacımız vardı. Öncelikle iç giyim ve plaj giyim kategorilerini koleksiyonlarımıza ekledik. Bugün bacak giyim, iç giyim ve plaj giyim ana kategorilerinde ürün ve hizmet veren bir markayız. Ana kategorilere spor giyim, dış giyim, ev giyim, aksesuvar gibi alt kategorileri de ekleyerek, kategori ve koleksiyonumuzu her yıl daha da genişletiyoruz. İnovasyona büyük önem veriyoruz, ürün ve kategorilerimizi bu doğrultuda hazırlıyoruz.
DERİ İŞLEVİ GÖRECEK
Geleceğin çorap tasarımları nasıl olacak? Nasıl tasarımlarla karşılaşacağız?
Gelecekte teknolojinin giyim ürünlerinde oldukça fazla pay sahibi olacağını öngörüyoruz. Giyilebilir teknoloji bütün ürünler için geçerli. Giyilebilir teknolojilerin çorap ipliklerine yansıtılması an meselesi. Ten ile sımsıkı temas halinde olan bir nevi ikinci deri işlevi gören külotlu çoraplar sağlık kontrollerinden kozmetik iyileştirmelerine kadar birçok fonksiyonu yerine getirecek. Bir moda ürüne fonksiyonellik eklediğinizde her zaman daha tercih edilir ürün oluyor. Giderek bu tür ürünlere daha çok ihtiyaç duyulacak, markalar bu ürünler üzerine daha çok çalışma yapacak, satışa etkisi de çok daha fazla olacak. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de trend şekillendirici ürünlere doğru gidiyor. Bir üründe hem şıklık hem de fonksiyon aranmaya başlanıyor. Artık kadınlar, hem sezon trendlerine uyacak hem de hayatlarını kolaylaştıracak ürünleri tercih ediyor.
SAMİ KARİYO KİMDİR?
1958 yılında İstanbul’da doğdu. Öğrenimini sırasıyla Robert Kolej, Amerika’da Colombia Üniversitesi ve Türkiye’de Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde sürdürdü. Çalışma yaşamına 1984 yılında aile işletmesi olan Öğretmen Çorap Fabrikası’nda başladı. 1994 yılından beri Penti Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütüyor. Geçtiğimiz dönemlerde Çorap Sanayicileri Derneği Başkanlık , İSO Çorap Meslek Komitesi Başkanlık, Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkan Yardımcılığı görevlerini yaptı. Halen Birleşmiş Markalar Derneği Başkanlık görevini sürdürmekte.
