Tsunami; okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, deniz altındaki nükleer patlamalar gibi sebeplerle bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgası anlamına geliyor.
Günümüzde tsunamilerin çoğunluğu Pasifik Okyanusu'nda meydana geliyor. Türkiye'de ise her ne kadar tsunami ihtimalinin az olduğu söylense de tarih tam aksini söylüyor. Geçimişe bakıldığında ülkemizde birçok deprem tsunami meydana geldiği görülüyor. Özellikle İstanbul coğrafi konumu itibarıyla tsunamilerden oldukça fazla etkilenmiş. İşte İstanbul'da meydana gelmiş büyük depremler ve tsunamiler.
26 Ekim 986 İstanbul depremi ve tsunami | 26 Ekim 986 İstanbul-Trakya arasında bir deprem meydana geldi. O dönem Bizans İmparatoru, II. Basileios'tu. Deprem son derece şiddetliydi, pek çok bina yıkıldı. Depremde zarar gören yapılardan biri de Ayasofya'ydı. Kubbenin bir kısmı yıkıldı ve o klise bir süre ibadete kapatıldı. Depremle birlikte ise bir tsunami de gerçekleşti.
10 Eylül 1509 Büyük İstanbul depremi ve tsunami | Küçük Kıyamet (Kıyamet-i Suğra) olarak adlandırılan ve son derece şiddetli olan bu depremin şehrin zemininde büyük yarıklar oluşturduğu ve insanların oradan düşerek kaybolduğu söylenir. Depremde o zamanki nüfusun yüzde 10'u olan 13 bin kişi yaşamını yitirdi. Bu kişilerin arasında Osmanlı Hanedanından olanlar da bulunuyordu.
Depremin büyüklüğü ve yarattığı ağır hasar sebebiyle halk uzun süre toparlanamadı. Kaynaklara göre bu deprem bir tsunamiye de neden oldu. Deprem sonrası oluşan tsunami, şehri sular altında bıraktı. Tsunami 6 metreden büyük dalgalara neden oldu. Çınarcık havzasında meydana gelen bir jeolojik formasyonun depremin tarihiyle uyuştuğu belirtiliyor. Bu da tsunami oluşumunu kanıtlıyor.
22 Mayıs 1766 İstanbul depremi ve tsunami | 1766 yılında yaşanan bu deprem de oldukça şiddetliyi ve binlerce insan hayatını kaybetti. Marmara Denizi'nin doğusunda gerçekleşen bu deprem İzmit'ten Tekirdağ'a kadar uzanan geniş bir alanda etkili oldu. Depremin ardından oluşan tsunami ise limanları kullanılamaz hale getirdi. Galata, Boğaziçi ve Mudanya kıyılarında deniz seviyesinde yükselmeler gözlemlendi ve Marmara Denizi'ndeki küçük adacıklar yarı-yarıya sular altında kaldı.
10 Temmuz 1894 İstanbul depremi ve tsunami | 7 büyüklüğündeki bu depremde de binden fazla kişi yaşamını yitirdi. Pek çok bina yıkıldı. Deprem 1.5 metre yüksekliğinde tsunamiye neden oldu. Marmara sahillerinde denizin önce 200 metre çekildiği, ardından şiddetli dalgaların geldiği, kıyıdaki kayık ve teknelerin parçalandığı belirtilir.
