Tayland’daki bir galeride otoriter rejimleri eleştiren bir sanat sergisinde yer alan eserler Çin büyükelçiliğinin galeriye yaptığı ziyaret sonrası sansürlendi. 25 Temmuz’da Bangkok Sanat ve Kültür Merkezi’nde açılan, Tibetli, Uygur ve Hong Konglu sanatçıların eserlerinin yer aldığı ‘Suç Ortaklığının Takımyıldızı: Otoriter Dayanışmanın Küresel Makinesinin Görselleştirilmesi’ başlıklı serginin küratörlüğünü Myanmarlı sanatçı Sai üstleniyordu.
Sai, BBC News’e yaptığı açıklamada, serginin Çin hükümetini kızdırdığını ve sansürlendiğini söyledi. Sansürlenen sanat eserlerinin çoğu Tibetli sanatçı Tenzin Mingyur Paldron’a aitti. Paldron’un Bangkok sergisinden kaldırılan eserleri arasında, soykırımın hesabını sormak için Filistin bayrakları taşıyan Tibetlilerin yer aldığı video ve ‘Yerli Halkı Dinleyin’ adlı film de bulunuyor. Sergide yer alan Tibet ve Uygur bayrakları, sürgündeki bir Tibetli aileyi anlatan bir roman ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yer aldığı bir kartpostal, ayrıca Çin ile İsrail arasındaki bağları tasvir eden başka bir kartpostal kaldırıldı.
‘SİYASİ ONURUMUZA ZARAR VERİYOR’ AÇIKLAMASI
BBC’nin sorularına yanıt veren Çin büyükelçiliği serginin Tibet, Uygur ve Hong Kong bağımsızlığını açıkça teşvik ettiği iddia etti. Açıklamada ayrıca, serginin “gerçekleri göz ardı ettiği, Çin’in Tibet, Sincan ve Hong Kong politikalarını çarpıttığı ve Çin’in temel çıkarlarına ve siyasi onuruna zarar verdiği” belirtildi. Sivil toplum kuruluşları, Çin’in yurtdışındaki sanat çalışmalarına karşı da bir taciz kampanyası yürüttüğünü ileri sürüyor. Tayland bu yıl, Çin’in en batısındaki Sincan bölgesinde yaşayan ve sayıları yaklaşık 10 milyonu bulan Müslüman Uygurlar’dan 40’ını gizli bir sınır dışı işlemiyle Çin’e iade etti. BM uzmanları, Uygurların işkence, kötü muamele ve ‘telafi edilemez zararlar’ riski altında oldukları konusunda uyarmıştı . Çin ise Uygurlara kötü muamelede bulunduğunu reddediyor.
‘HONG KONG’, ‘TİBET’ VE ‘UYGUR’ KELİMELERİ SİYAH BOYA İLE KAPATILDI
Çin’in sergiye uyguladığı sansür baskısının doğruluğu ise Reuters haberiyle kanıtlandı. Reuters daha önce haberini yaptıkları sergide fotoğrafladıkları bazı eserlerin kaldırıldığını doğruladı, bazı eserlerde de sanatçıların isimleriyle birlikte ‘Hong Kong’, ‘Tibet’ ve ‘Uygur’ kelimelerinin siyah boya ile kapatıldığını kaydetti. Habere göre, 30 Temmuz tarihli bir e-postada ise galeri yetkilileri şunları söyledi: “Çin Büyükelçiliği’nin -Dışişleri Bakanlığı ve özellikle de ana destekçimiz olan Bangkok Büyükşehir İdaresi aracılığıyla- ilettiği baskılar nedeniyle, serginin Tayland ile Çin arasında diplomatik gerginlik yaratma riski taşıdığı konusunda uyarıldık.” E-postada galerinin “bazı düzenlemeler yapmaktan başka çaresi olmadığı” belirtildi.
